Tại phiên trả lời chất vấn củaBộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, ĐB Phạm Văn Hòa - Đoàn Đồng Tháp bày tỏ quan tâm đến vấn đề "loạn"giá xét nghiệm SARS-CoV-2tại các cơ sở tư nhân thời gian qua.
Bộ Y tế đã quyết liệt từng bước minh bạch hoá cung ứng trang thiết bị vật tư sinh phẩm y tế
Về nội dung này, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long trả lời, đây là vấn đề dư luận, người dân quan tâm, nhất là vấn đề quản lý giá trang thiết bị sinh phẩm.
Theo Bộ trưởng, trang thiết bị y tế và sinh phẩm chẩn đoán trước đây không thuộc mặt hàng quản lý theo luật giá. Giá cả giữa các hãng khác nhau giữa các nước sản xuất. Giữa trang thiết bị y tế, sinh phẩm giá cũng khác nhau qua các thời điểm, có thời kỳ nhu cầu sử dụng lớn, giá thành sẽ cao hơn. Đầu năm 2020, giá khẩu trang, găng tay, máy thở nhiều khi khan hiếm trên thị trường, nên đẩy giá tăng cao. Các doanh nghiệp thời gian qua tham gia nhiều vào thị trường nên giá thay đổi, đã hạ.
Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long Ảnh; TTXVN
Bộ Y tế đã quyết liệt từng bước minh bạch hoá cung ứng trang thiết bị vật tư sinh phẩm y tế.
Thứ nhất, từ tháng 7/2020, Bộ Y tế đã yêu cầu tất cả các công ty kinh doanh, sản xuất trang thiết bị y tế phải niêm yết giá trên Cổng Công khai niêm yết giá của Bộ Y tế, đến nay có 69.235 sản phẩm niêm yết gía; 93.253 kết quả công khai niêm yết giá. Từ đó các cơ quan, đơn vị tham khảo xây dựng kế hoạch đấu thầu cũng như triển khai đấu thầu, cung ứng
Thứ hai, Bộ Y tế liên tục yêu cầu tăng nguồn cung ứng cho thị trường Việt Nam. Bộ Y tế đã 2 lần có văn bản yêu cầu doanh nghiệp cùng chung tay và hạ giá thành sản phẩm.
Thứ ba, Bộ Y tế tăng cường cấp phép để tạo cạnh tranh giữa các đơn vị. Trước đây có ít mặt hàng được cấp phép, tuy nhiên sau khi các doanh nghiệp trên thế giới tăng cường sản xuất thì đến thời điểm này đã cấp phép 131 sản phẩm, sinh phẩm chẩn đoán. Trong đó test nhanh 60, PCR là 43 và kháng thể là 28.
Thứ tư, tăng cường vận động hỗ trợ, tài trợ từ các nước, các doanh nghiệp của Việt Nam. Về cơ bản chúng ta sử dụng các sản phẩm test đã vận động, hỗ trợ. Các địa phương tiến hành đấu thầu nhưng không nhiều.
Đến thời điểm hiện nay, theo con số Bộ Y tế nắm được chúng ta đã vận động khoảng 50 triệu test và 2.400 máy thở. Riêng TP HCM ngoài phần TW phân bổ, thì có thêm các doanh nghiệp hỗ trợ hơn 14 triệu test.
Thứ năm, giảm giá thành là một trong những yêu cầu đặt ra. Bộ Y tế đã liên tục có những hướng dẫn về gộp mẫu, ngay từ khi xảy ra dịch tại Bắc Giang đã gộp mẫu, kể cả với test nhanh có thể gộp 3, mẫu 5; đối với test PCR có thể gộp 10. Thậm chí tại Đà Nẵng đã gộp mẫu 20.
"Điều này được cho phép trong chuyên môn để nhằm giảm giá thành trong xét nghiệm. Đồng thời Bộ Y tế cũng liên tục có các điều chỉnh trong chiến lược xét nghiệm, tuỳ từng thời điểm, tuỳ tình hình thực tế trên quan điểm phòng chống dịch hiệu quả nhưng phải tiết kiệm" - Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long nói.
Thứ sáu, trước thời điểm 1/7, lượng test nhanh sử dụng không nhiều. Sau 1/7, Bộ Y tế tiên lượng thị trường sôi động hơn, việc sử dụng test cũng sẽ nhiều hơn, Bộ Y tế đã có văn bản yêu cầu thực hiện theo "phương thức thực chi, trong trường hợp người dân đến xét nghiệm thì chỉ được phép thu theo đúng giá đầu vào". Vì vậy có hiện tượng chênh giá giữa các đơn vị, tư nhân. Bộ Y tế cũng đã nhận ra.
Cũng theo Bộ trưởng Bộ Y tế do quá bận chống dịch, từ tháng 9 khi Bộ yêu cầu thực thanh, thực chi, giá test chỉ được thu theo đúng đầu vào-tức là giá đấu thầu, đơn vị cũng nhận lỗi do bận chống dịch. Bộ Y tế đã yêu cầu các địa phương nghiêm khắc nhắc nhở và chấn chỉnh.
ĐB Phạm Văn Hòa - Đoàn Đồng Tháp Ảnh; Quốc hội
Tiếp theo, từ tháng 5/2021, khi dịch xảy ra ở Bắc Giang, một trong những vấn đề mà dư luận quan tâm là dịch xảy ra tại các cơ sở y tế, Bộ Y tế đã có 2 văn bản nhắc các cơ sở y tế không thu tiền xét nghiệm sàng lọc người đến khám và người tham gia BHYT thì BHYT thanh toán; người không tham gia BHYT thì ngân sách nhà nước chi trả.
Cùng đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế đã có nhiều văn bản nhắc các đơn vị, các địa phương phải thực hiện nghiêm quy định của pháp luật, đảm bảo không có lợi ích nhóm, không có tiêu cực, lãng phí.
"Việc này Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo rất quyết liệt và đã đưa vào chương trình thanh tra năm 2022 vấn đề đấu thầu, mua sắm trang thiết bị y tế, sinh phẩm y tế" - Bộ trưởng nói.
Tăng cường thúc đẩy sản xuất sinh phẩm xét nghiệm trong nước
Vấn đề tiếp theo là tăng cường thúc đẩy sản xuất trong nước. Hiện có 8 đơn vị sản xuất trong nước cung cấp test nhanh và PCR, test kháng thể.
"Về năng lực sản xuất, khả năng cung ứng, cơ bản chúng ta đáp ứng đủ"- Bộ trưởng nói. Chúng tôi thúc đẩy nghiên cứu, sản xuất phương pháp chẩn đoán mới như qua nước bọt, hơi thở làm giảm giá thành và tăng tính tiện ích với người dân.
Bộ trưởng Bộ Y tế cũng cho biết thêm, Bộ Y tế đã trình Chính phủ ban hànhNghị định về quản lý trang thiết bị y tế và sinh phẩm. Có thể nói đây là một trong những Nghị định làm thay đổi cơ bản vấn đề về quản lý trang thiết bị y tế qua mấy điểm lớn. Một là công khai, minh bạch toàn bộ trong quá trình quản lý; Hai là chuyển từ phương thức là tiền kiểm sang hậu kiểm. Ba là phương thức quản lý phù hợp với quốc tế.
"Đặc biệt đối với vấn đề về quản lý giá và trang thiết bị cũng như sinh phẩm, chẩn đoán đã chính thức được đưa vào mặt hàng được quản lý giá. Chúng tôi cũng đang làm việc chặt chẽ với Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội để bình ổn giá trong trường hợp cần thiết đối với mặt hàng này"- Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long thông tin.
Bộ trưởng Bộ Y tế cũng cho biếtBộ Y tế cũng đã ban hành Thông tư 16 về giá xét nghiệm, trong Thông tư 16 có một điểm hết sức cần lưu ý đó là giá chỉ tính giá tối đa.
"Nếu như đơn vị y tế đấu thầu với giá sinh phẩm thấp hơn giá đó cũng chỉ được thu giá thấp hơn. Chúng tôi cũng đang tiến hành đảm bảo vấn đề về quản lý giá đối với trang thiết bị y tế"- Bộ trưởng nhấn mạnh.
"Chúng tôi đề nghị đối với các địa phương tăng cường việc kiểm tra, giám sát"
Tăng cường thúc đẩy sản xuất sinh phẩm xét nghiệm trong nước
Trả lời thêm về quan tâm của ĐB Phạm Văn Hòa, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết, Bộ Y tế áp dụng quy định thực thanh, thực chi. Trong khi đó, đối với các đơn vị y tế tư nhân không áp dụng quản lý giá, giá xét nghiệm là do các đơn vị này tự chịu trách nhiệm, nhưng phải niêm yết công khai.
Về vấn đề này Bộ xin tiếp thu ý kiến của ĐBQH và thời gian tới sẽ cùng với các đơn vị chức năng đưa ra hình thức tăng cường kiểm tra, giám sát giá xét nghiệm của các đơn vị tư nhân.
"Nhân đây chúng tôi xin đề nghị đối với các địa phương tăng cường việc kiểm tra, giám sát. Bộ Y tế đã có văn bản gửi cho các địa phương đối với việc này" - Bộ trưởng nói.
Bộ Y tế đã nhận thấy trách nhiệm này và đã triển khai rất quyết liệt trong thời gian qua. Vì vậy, chúng tôi đã chính thức đưa mặt hàng sinh phẩm xét nghiệm vào mặt hàng quản lý giá. Qua việc thực hiện nghị định tới đây thì chắc chắn việc giá xét nghiệm sẽ từng bước được điều chỉnh trên một quan điểm chung là làm sao cố gắng hạ được giá xét nghiệm để đảm bảo thực thi những biện pháp về phòng, chống dịch đảm bảo hiệu quả.
Liên quan đến câu hỏi của đại biểu Đặng Hồng Sỹ, tỉnh Bình Thuận về sản xuất test kit, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết: Việt Nam chúng ta là 1 trong 4 quốc gia phân lập đối với virus và có giải trình tự gen đối với virus.
'Trong thời gian qua, nhờ có việc đó chúng ta cũng đã quan tâm đầu tư và chỉ đạo rất quyết liệt trong vấn đề về đầu tư sản xuất đối với sinh phẩm"- Bộ trưởng khẳng định.
Vào tháng 4, tháng 5 chúng ta cũng đã hỗ trợ đối với 2 đơn vị sản xuất được test PCR đó là Công ty Việt Á phối hợp với Học viện Quân y tế và Công ty Thái Dương và về test PCR cơ bản đáp ứng đủ.
Căn cứ theo diễn biến tình hình dịch và đặc biệt là chiến lược xét nghiệm đối với sử dụng test nhanh kháng nguyên, chúng ta đã hỗ trợ cũng như thúc đẩy vấn đề về sản xuất test nhanh kháng nguyên. Cho đến thời điểm hiện nay đã có 2 đơn vị sản xuất test nhanh kháng nguyên và có 2 đơn vị đang tiếp tục có chuyển giao công nghệ từ Pháp và một đơn vị chuyển giao từ các nước khác để sản xuất các test nhanh kháng nguyên.
"Chúng tôi đang rất gấp rút thúc đẩy cho vấn đề sản xuất để đảm bảo đủ sử dụng trong nước. Về vấn đề về xét nghiệm kháng thể, chúng ta cũng có 2 đơn vị đã sản xuất được kháng thể, như vậy chúng ta sẽ cố gắng để chủ động được nguồn cung ứng đối với test nhanh"- Bộ trưởng thông tin.
