Bánh xèo là một món ăn dân dã, quen thuộc của người Việt. Cái tên độc đáo 'bánh xèo' cũng xuất phát từ tiếng 'xèo, xèo...' khi đổ phần bột vào chảo gang nóng hổi.
Món bánh có tên nghe vui tai lại càng độc đáo về hương vị, dù ở miền Tây hay miền Trung những chiếc bánh xèo cũng đều mang đậm bản sắc địa phương.
Ở miền Trung, bánh xèo có kích thước nhỏ, làm trong chảo gang và đổ nhiều dầu. Nhưng ở miền Tây thì dùng loại chảo lớn, chỉ cho ít dầu, đợi nóng rồi mới cho bột vào.
Chính vì vậy vỏ bánh miền Tây thường to và mềm hơn, không nhỏ mà giòn rụm như bánh xèo miền Trung.
Phần bột làm bánh xèo cả hai miền đều dùng loại bột gạo. Gạo ngon được ngâm nước qua đêm rồi đem đi nghiền. Trước đây, dùng cối đá xay bột, nhưng giờ để tiết kiệm thời gian và công sức phần lớn dùng máy xay, hoặc mua bột pha sẵn về chế biến.
Ở miền Trung với hải sản dồi dào, người dân tận dụng luôn để làm nhân bánh xèo như: tôm, mực, cá, sò điệp hay tép biển... Khi dầu nóng, người nấu cho nguyên liệu vào đảo cho săn lại rồi mới cho bột, giá và đợi bánh chín, không cần gấp lại như bánh xèo miền Tây.
Còn bánh xèo miền Tây có sự đa dạng với các loại thịt như heo, vịt, tôm, tép... Phần thịt được băm nhuyễn và xào chín cùng gia vị trước. Thả bột vào chảo tráng dầu nóng già, đầu bếp thêm thịt, tôm tép, rau củ như giá đỗ, bông điên điển, thiên lí hay củ hủ dừa... chiên cho đến khi nhân chín, vỏ bánh vàng giòn thì gấp đôi và cho ra đĩa.
Bánh xèo miền Trung giòn tan, tuy nhiên hơi nhiều dầu nên ăn để không nhanh ngán phải ăn cùng rau sống gồm cải cay, xà lách, diếp cá... chấm cùng nước mắm đục (mắm nêm) có màu nâu, hơi đặc, trộn kèm chanh ớt, có người cũng ăn chung bánh xèo với nước mắm ngọt tùy theo sở thích có nơi cũng sẽ ăn với tương đậu phộng béo bùi.
Bánh xèo miền Tây ngon thì bánh phải mỏng, vành bánh giòn, không bị nát và tròn trịa, nhân trải đều sau khi được gập đôi lại. Cũng ăn kèm với nhiều loại rau khác nhau, có nhiều loại lá mà chỉ dân miền Tây mới rành như: cát lồi, đọt bứa, kim thất, lá vông, mã đề, đọt xoài, đọt cách, đọt bằng lăng,...
Khi ăn lấy rau, thêm phần vỏ bánh, nhân bánh cuộn tròn lại, chấm ngập trong nước mắm chua ngọt, thêm chút củ cải trắng, củ cải đỏ ngâm chua. Nghĩ đến thôi cũng tứa nước miếng vì thèm, vì nhớ hương vị thơm ngon của những chiếc bánh xèo tuổi thơ má đổ...
