Hàng nghìn cây xanh nhập lậu từ Trung Quốc, được 'thổi giá' trồng ở Hà Nội

Lộ chiêu trò tinh vi của ông Nguyễn Đức Chung chỉ đạo "sân sau" cho vụ nâng khống giá cây xanh.

Cơ quan Cảnh sát điều tra (C03) Bộ Công an vừa hoàn tất kết luận đề nghị truy tố 15 bị can, trong đó có cựu Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung bị cáo buộc "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ".

Theo kết luận điều tra, khi nhậm chức Chủ tịch UBND Hà Nội, ông Chung yêu cầu tạm dừng toàn bộ việc đấu thầu cây xanh trên địa bàn để đặt hàng theo từng quý. Ông Chung cho phép vừa khảo sát, thực hiện vừa hoàn thiện thủ tục.

Tuy nhiên, ông Chung yêu cầu Sở Xây dựng làm tiêu chí đấu thầu, nhưng thực tế lại chỉ đạo "miệng" áp đặt sở này phải đặt hàng trực tiếp.

Ban Duy tu các công trình kỹ thuật đô thị thuộc Sở Xây dựng được giao là đầu mối, còn Công ty TNHH MTV Công viên cây xanh Hà Nội (Công ty Cây xanh) và Công ty Sinh Thái Xanh là hai doanh nghiệp được lựa chọn để đặt hàng.

Tổng Giám đốc Công ty Cây xanh Nguyễn Xuân Hanh (Phó Tổng giám đốc, kiêm Giám đốc Xí nghiệp Cây xanh) đã thông đồng với Nguyễn Tuấn Nghĩa (Giám đốc Công ty Vì nhân dân) nhằm rút ruột ngân sách Nhà nước.

Là doanh nghiệp cung cấp cây xanh, công ty của bị can Nghĩa còn được chỉ định làm đơn vị cung ứng cây cho Công ty Cây xanh thực hiện theo hồ sơ đặt hàng của UBND TP. Sau đó, các bị can ký khống hợp đồng, nâng giá cây đầu vào cao hơn giá trị thực tế với một số chủng loại cây như chà là, bàng lá nhỏ...

Tháng 12/2016, Nghĩa hỏi mua cây chà là của Hoàng Đình Văn (Giám đốc Công ty Hoàng Anh Phát) để trồng tại Hà Nội. Tuy nhiên, lúc đó Công ty Hoàng Anh Phát chưa được cấp phép kinh doanh cây. Để có nguồn cây bán cho Nghĩa, Hoàng Đình Văn liên hệ với một người Trung Quốc tên là Li Tài trao đổi mua cây chà là và bàng Đài Loan từ Trung Quốc.

Sau khi thống nhất về đơn giá (2,5 - 3,5 triệu đồng/cây chà là, bàng Đài Loan giá từ 800 nghìn đến 1,6 triệu đồng/cây tùy kích thước), Văn yêu cầu Li Tài thuê phương tiện (tàu, đò) để vận chuyển cây từ TP Đông Hưng, Trung Quốc về địa điểm trên bờ sông Ka Long, TP Móng Cái (Quảng Ninh).

Ngay sau khi nhận cây, Hoàng Đình Văn trực tiếp thuê xe tải, xe cẩu, công nhân để bốc xếp cây từ phương tiện vận chuyển Trung Quốc chở về Hà Nội bán cho Nguyễn Tuấn Nghĩa kiếm lời.

Việc mua bán cây giữa Văn và Li Tài không có hợp đồng, không khai báo hải quan và các cơ quan chức năng Việt Nam.

Sau khi mua cây từ Hoàng Đình Văn, Nghĩa mang bán lại cho Công ty Cây xanh sử dụng để trồng mới hoặc thay thế cây cũ trên các tuyến đường ở Hà Nội theo hợp đồng với Ban Duy tu. C03 làm rõ Công ty Cây xanh đã thực hiện 10 hợp đồng với tổng trị giá trên 241 tỷ đồng với Ban Duy tu. Qua đó, nhóm bị can Nguyễn Xuân Hanh hưởng lợi trên 17 tỷ đồng từ việc nâng khống giá cây.

Trích xuất dữ liệu điện tử tại các công ty Hoàng Anh Phát và Vì nhân dân giai đoạn 2017-2018, C03 làm rõ Hoàng Đình Văn đã bán hàng nghìn cây xanh nhập lậu từ Trung Quốc cho Nguyễn Tuấn Nghĩa với tổng số tiền giao dịch trên 30 tỷ đồng. Qua đó, Văn hưởng lợi bất chính 1,6 tỷ đồng.

Năm 2020, Hoàng Đình Văn yêu cầu kế toán xóa dữ liệu trong máy tính nên khi cơ quan điều tra trích xuất dữ liệu đã không còn đầy đủ. Quá trình điều tra, Văn thừa nhận hành vi và bị cáo buộc giữ vai trò người tổ chức.

Còn bị can Nghĩa khai lúc đầu ông ta không biết số cây mà Văn bán được nhập lậu từ Trung Quốc. Sau khi giao dịch, Nghĩa mới biết đó là cây nhập lậu. Số cây mua từ Văn được Nghĩa bán cho Công ty Cây xanh thông qua các Công ty Vì Nhân Dân và các hộ cá thể, với giá 7,5 triệu đồng/cây bàng và 9,8 triệu đồng/cây chà là. Căn cứ tài liệu điều tra, C03 không đủ cơ sở kết luận Nghĩa là đồng phạm với Hoàng Đình Văn.

Trong vụ án, C03 cáo buộc cựu Chủ tịch Hà Nội Nguyễn Đức Chung đã "chỉ đạo mang tính áp đặt" để một số sở, ngành đặt hàng trực tiếp với Công ty Sinh Thái Xanh thông qua Công ty Cây xanh. Sau đó, Công ty Sinh Thái Xanh đã tổ chức thực hiện trồng cây xanh theo chỉ đạo của ông Chung. Khi thực hiện, các bị can đã thông đồng với nhau, nâng khống giá cây xanh, tạo điều kiện cho Công ty Cây xanh và Công ty Sinh Thái Xanh chiếm đoạt, thu lời bất chính, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 34,7 tỷ đồng.

Minh Tuệ