Gây khó cho người lao động ?
Bộ Xây dựng vừa trả lời kiến nghị của cử tri TP Đà Nẵng liên quan dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi).
Cử tri Đà Nẵng phản ánh, Luật Nhà ở hiện quy định điều kiện để người lao động được mua nhà ở xã hội (NƠXH) là không đóng thuế thu nhập cá nhân. Với quy định này, người lao động muốn thuê, mua NƠXH là rất khó.
Theo cử tri, trong khi giá cả thị trường luôn biến động và tăng cao, người lao động phải nỗ lực làm tăng ca, tăng giờ, mức thu nhập nhiều khi sẽ chạm đến con số bị đánh thuế, khi đó sẽ không bảo đảm điều kiện được mua NƠXH.
Vì vậy, cử tri đề nghị xem xét, bỏ quy định này.
Về vấn đề này, Bộ Xây dựng cho biết theo quy định của Luật Nhà ở năm 2014 thì các đối tượng thụ hưởng chính sách NƠXH (bao gồm cả hình thức mua, thuê, thuê mua) phải đồng thời đảm bảo 3 điều kiện.
Cụ thể, chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình, chưa được mua, thuê hoặc thuê mua NƠXH, chưa được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở, đất ở dưới mọi hình thức tại nơi sinh sống, học tập hoặc có nhà ở thuộc sở hữu của mình nhưng diện tích nhà ở bình quân đầu người trong hộ gia đình thấp hơn mức diện tích nhà ở tối thiểu (dưới 10m2/người).
Phải có đăng ký thường trú tại tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi có NƠXH; trường hợp không có đăng ký thường trú thì phải có đăng ký tạm trú từ một năm trở lên tại tỉnh, thành phố này (trừ học sinh, sinh viên).
Đồng thời, phải thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập thường xuyên theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân.
“Quy định nêu trên dẫn đến việc xác minh đối tượng, điều kiện... phức tạp, rườm rà, khó khăn cho người dân” - Bộ Xây dựng đánh giá.
Cũng theo Bộ này, hiện tại Chính phủ đang trình Quốc hội khóa XV dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) theo hướng giảm các điều kiện khi thuê, mua nhà ở xã hội.
Trong đó quy định cụ thể tại Điều 75, Điều 90 của dự thảo về điều kiện được hưởng chính sách hỗ trợ về NƠXH. Nếu thuê NƠXH thì không bắt buộc phải đáp ứng điều kiện về nhà ở và thu nhập.
Trường hợp mua, thuê mua NƠXH chỉ phải đáp ứng 2 điều kiện (nhà ở, thu nhập). Trong đó điều kiện về thu nhập là thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập đối với các khoản thu nhập từ tiền công, tiền lương theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân.
Nếu thuê nhà lưu trú công nhân thì chỉ cần có hợp đồng lao động và xác nhận của doanh nghiệp sản xuất kinh doanh trong khu công nghiệp.
"Khó vay ngân hàng"
Một chủ đầu tư làm NƠXH tại Hà Nội cho biết, ghi nhận trong 5 năm qua, giá NƠXH đã tăng gần gấp đôi.
Trước đây, tại Hà Nội, giá NƠXH khoảng 13 - 15 triệu đồng/m2 nhưng nay đã gần 20 triệu đồng/m2. Khung thu nhập thấp dẫn đến việc người mua nhà phải chi trả quá nửa thu nhập hàng tháng cho khoản vay ngân hàng. Điều này sẽ khiến cho bài toán an cư của người thu nhập thấp trở nên khó khăn.
Chị Thuỳ Phương (Cầu Giấy, Hà Nội) chia sẻ, giá NƠXH mới nhất ở Hà Nội vừa được mở bán đã là gần 20 triệu đồng/m2. Trong khi theo quy định, mọi thành viên trong gia đình thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập cá nhân, tức không quá 11 triệu đồng một tháng.
“Một gia đình có con nhỏ mà tổng thu nhập của hai vợ chồng không quá 22 triệu đồng/ tháng với các khoản chi phí sinh hoạt, học tập của con… sẽ rất khó để dành tiền trả ngân hàng mua nhà” - chị Phương nói.
Anh Cảnh Duy (Hà Đông, Hà Nội) đặt vấn đề, với mức thu nhập như trên liệu có đủ điều kiện để vay theo gói tín dụng 120.000 tỷ bởi đây là gói vay thương mại, mỗi ngân hàng sẽ căn cứ cụ thể từng đối tượng khách hàng xem xét khả năng trả nợ của khách để cho vay.
Anh Duy đưa dẫn chứng một căn nhà NƠXH có giá khoảng 1,5 tỷ đồng. Người mua phải thanh toán trước từ 20-30%, tương đương 300 - 450 triệu đồng. Còn lại vay ngân hàng gói 1.200 tỷ đồng thì mỗi tháng trả gốc và lãi trung bình từ trên 10 triệu đồng/tháng. Trong khi tổng thu nhập của hai vợ chồng không quá 22 triệu đồng/ tháng là rất khó khăn.
Nêu ý kiến tại hội thảo góp ý về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi) do Ủy ban Pháp luật tổ chức mới đây, TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - tiền tệ Quốc gia đề xuất, cần xem xét mở rộng đối tượng được thụ hưởng NƠXH, trong đó có người thu nhập trung bình thấp.
Ông Lực cũng kiến nghị cần bỏ quy định yêu cầu đối tượng không phải nộp thuế thu nhập cá nhân, bởi quy định này sẽ làm phát sinh thêm thủ tục và thời gian để có xác nhận của cơ quan thuế về việc thuộc đối tượng không phải nộp thuế thu nhập cá nhân.
