Tinh thần chỉ đạo này được Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh khi phát biểu khai mạc phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 9, sáng 23/9.
Đây là phiên họp Chính phủ chuyên đề xây dựng pháp luật thứ hai trong tháng 9 và là phiên họp thứ mười trong năm 2024.
Phiên họp xem xét, cho ý kiến đối với 4 nội dung: Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm Y tế; Dự án Luật Dữ liệu; đề nghị xây dựng Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân và đề nghị xây dựng Luật Luật sư (sửa đổi).
Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật là một trong 3 đột phá chiến lược, thể chế vừa là nguồn lực, động lực cho sự phát triển.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu khai mạc phiên họp Chính phủ chuyên đề pháp luật (Ảnh: Đoàn Bắc).
Ông cho biết tại Hội nghị Trung ương 10, Trung ương đã thảo luận, yêu cầu phải đẩy mạnh, đột phá mạnh mẽ trong xây dựng và hoàn thiện thể chế.
"Một trong những nguyên nhân khiến một bộ phận cán bộ còn đùn đẩy, sợ trách nhiệm, sợ sai chính là do thể chế. Do đó phải tháo gỡ về thể chế để cán bộ, công chức dám nghĩ, dám làm, không sợ sai", Thủ tướng nói.
Trung ương cũng nhất trí tăng cường con người, cơ sở vật chất, chế độ đãi ngộ những người tham gia làm thể chế, theo người đứng đầu Chính phủ.
Thủ tướng nêu rõ tinh thần trong Hội nghị Trung ương 10 khóa XIII là đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân.
Vì thế, lãnh đạo Chính phủ quán triệt tránh tình trạng bất cứ việc gì cấp dưới cũng lên "xin" cấp trên mà phải căn cứ vào quy định. Không thể bất cứ vấn đề gì dù nhỏ cũng phải trình lên cấp Trung ương quyết, theo Thủ tướng.
Dẫn phát biểu khai mạc Hội nghị Trung ương 10 của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm, Thủ tướng nêu rõ tinh thần "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm".
Trung ương, Quốc hội, Chính phủ chỉ ban hành cơ chế, định hướng, thiết kế công cụ giám sát, kiểm tra; các bộ trưởng, các trưởng ngành chỉ làm vấn đề chiến lược, quy hoạch, không sa vào những vấn đề cụ thể, dễ tạo môi trường "xin - cho".
Cũng theo Thủ tướng, ngân sách Trung ương chỉ đầu tư các chương trình dự án liên vùng, quốc gia, quốc tế; các chương trình, dự án cấp tỉnh do tỉnh, thành phố quyết định đầu tư. Thủ tướng yêu cầu phải đẩy mạnh cải cách hành chính ngay trong xây dựng pháp luật, thể hiện ngay trong quy định của luật, thông tư, nghị định.
Toàn cảnh phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 9 (Ảnh: Đoàn Bắc).
Bày tỏ không hài lòng về một số nghị định đã giao một số bộ, ngành phải hoàn thành sớm mà đến nay chưa xong, Thủ tướng yêu cầu các bộ trưởng, trưởng ngành phải nêu cao tinh thần vì nước, vì dân, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.
Đánh giá thủ tục hành chính nội bộ vẫn còn rườm rà, Thủ tướng yêu cầu việc lấy ý kiến của các thành viên Chính phủ nếu quá thời hạn không có phản hồi thì coi như là đồng ý.
Nhằm tránh tình trạng càng ban hành luật lại càng khó làm, Thủ tướng yêu cầu xây dựng pháp luật để tăng cường quản lý nhưng phải kiến tạo môi trường, không gian phát triển thay vì thắt chặt, bó hẹp.
Thủ tướng nêu ví dụ và đề nghị lãnh đạo Bộ Xây dựng xem xét mô hình phát triển nhà ở xã hội đang được triển khai tích cực ở một số địa phương để nhân rộng ra; lưu ý trong các phong trào thi đua như "Xóa nhà tạm, nhà dột nát" cũng cần đổi mới theo hình thức "chìa khóa trao tay" mới đẩy nhanh được.
Thủ tướng yêu cầu các thành viên Chính phủ, bộ trưởng, trưởng ngành trực tiếp chỉ đạo công tác xây dựng pháp luật; ưu tiên nguồn lực con người, cơ sở vật chất, tài chính cho công tác xây dựng pháp luật.
"Nếu ai sợ trách nhiệm thì đứng sang một bên. Các bộ, ngành khi trả lời phải cụ thể, không chung chung, không được né tránh, đùn đẩy trách nhiệm", Thủ tướng yêu cầu.
