Nhiều rào cản, vướng mắc
Tại Việt Nam, tiềm năng và dư địa của xuất khẩu qua thương mại điện tử cho doanh nghiệp còn rất lớn. Trong năm 2022, giá trị xuất khẩu qua thương mại điện tử (TMĐT) của Việt Nam đạt hơn 80 ngàn tỷ đồng. Dự kiến kim ngạch xuất khẩu thông qua TMĐT của Việt Nam có thể đạt đến gần 300 ngàn tỷ đồng vào năm 2027 nếu doanh nghiệp trong nước được hỗ trợ để đẩy nhanh tốc độ xuất khẩu thông qua TMĐT.
Các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là những doanh nghiệp vừa và nhỏ sẽ có cơ hội thành công trên thị trường này nếu tiếp cận một cách bài bản và xây dựng một chiến lược dài hạn. Tuy nhiên, trên thực tế, việc tiếp cận tới các nền tảng thương mại điện tử khổng lồ, đã phát triển mang tầm quốc tế như Amazon, Walmart, Alibaba,… vẫn còn nhiều khó khăn đối với các doanh nghiệp muốn gia nhập thị trường.
Một số rào cản chính có thể kể đến như: Thứ nhất, là rào cản về quy định khắt khe của thị trường xuất khẩu. Các doanh nghiệp phải nắm bắt được những quy định của từng thị trường và quy định với những loại hàng hoá khác nhau. Đồng thời, tuân thủ đúng hành lang pháp lý khi kinh doanh trên môi trường quốc tế;
Thứ hai, là rào cản về năng lực của doanh nghiệp đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ. Doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc nghiên cứu thị trường để đáp ứng đúng sở thích và tâm lý của người tiêu dùng nước ngoài; chưa đủ các kỹ năng, kiến thức về marketing trong TMĐT xuyên biên giới; chưa có đội ngũ chuyên nghiệp xây dựng định hướng và chiến lược kinh doanh dài hạn;
Thứ ba, là rào cản về chi phí để tham gia vào hoạt động xuất nhập khẩu. Bên cạnh các chi phí sản xuất, phân phối thông thường còn có các chi phí về marketing, chi phí vận tải, chi phí lưu kho… Tuy nhiên, với các doanh nghiệp có nguồn lực mạnh và đã có kinh nghiệm trong lĩnh vực TMĐT xuyên biên giới, có thể tối ưu các chi phí này. Đối với các doanh nghiệp chưa có kinh nghiệm nên có tư vấn từ các chuyên gia trong ngành hoặc một đơn vị tư vấn chuyên nghiệp;
Thứ tư, là rào cản về vấn đề logistics. Doanh nghiệp cần nắm rõ quy trình vận hành logistics trong TMĐT xuyên biên giới, phương án bảo quản hàng hoá hiệu quả, tính toán được phương án logistics tối ưu, chi phí thấp để hàng hóa có giá bán cạnh tranh nhất.
Xuất khẩu bán lẻ từ doanh nghiệp tới người tiêu dùng (B2C) qua thương mại điện tử sẽ đóng góp đáng kể cho nền kinh tế Việt Nam với tiềm năng đạt giá trị 296,3 nghìn tỷ đồng vào năm 2027 nếu các doanh nghiệp doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSME) đẩy nhanh tốc độ áp dụng thương mại điện tử để xuất khẩu sản phẩm và dịch vụ. Năm 2022, xuất khẩu thương mại điện tử B2C của Việt Nam đạt giá trị 80,7 nghìn tỷ đồng, đứng thứ 7 trong số các loại hình xuất khẩu của Việt Nam. Đây là tổng kết rút ra từ báo cáo “Người bán hàng địa phương, Khách tiêu dùng toàn cầu năm 2022: Nắm bắt cơ hội xuất khẩu qua thương mại điện tử tại Việt Nam”, do Access Partnership thực hiện.
Bất chấp việc các cửa hàng truyền thống gần đây đã mở cửa trở lại do nới lỏng các hạn chế COVID-19, các MSME vẫn tin rằng nhu cầu mua sắm trực tuyến sẽ tiếp tục mang đến những cơ hội đáng kể trong hoạt động xuất khẩu của họ ra nước ngoài. Báo cáo cũng chỉ ra 86% MSME tin rằng họ sẽ không thể xuất khẩu nếu không có thương mại điện tử. Các MSME Việt Nam dự định tận dụng thương mại điện tử để tiếp cận thêm các thị trường quốc tế, trong đó Hoa Kỳ, Trung Quốc, Nhật Bản và Liên minh châu Âu là các thị trường xuất khẩu trọng điểm trong vòng 5 năm tới, kế hoạch đến năm 2027.
Triển khai giải pháp cụ thể
Nhằm giúp doanh nghiệp tháo gỡ các rào cản đang gặp phải, hướng tới mục tiêu doanh nghiệp Việt tiếp cận và xuất khẩu thành công qua nền tảng TMĐT, Trung tâm Tin học và Công nghệ số (Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số - Bộ Công Thương) cho hay cũng đã có một số hoạt động nghiên cứu và hợp tác với các sàn thương mại điện tử lớn và các đối tác có nguồn lực, giải pháp kỹ thuật cũng như quy trình vận hành cùng đội ngũ chuyên môn giàu kinh nghiệm để triển khai Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu qua TMĐT xuyên biên giới - Go Export.
Điểm khác biệt của Chương trình là sự đồng hành xuyên suốt của đội ngũ chuyên môn trong dài hạn, giúp doanh nghiệp tối ưu hoá các chi phí, đem lại hiệu quả cao nhất cho doanh nghiệp. Cụ thể, Go Export hỗ trợ doanh nghiệp với 8 nhóm giải pháp toàn diện giúp doanh nghiệp tháo gỡ tất cả các khâu từ bước nghiên cứu sản phẩm, xây dựng kế hoạch kinh doanh, thủ tục pháp lý, logistic, marketing… đến khi bán được hàng và xa hơn là tối ưu doanh số trên sàn TMĐT quốc tế.
Trong thời gian tới, Chương trình Go Export sẽ tiếp tục mở rộng việc hỗ trợ các doanh nghiệp Việt tiếp cận và xuất khẩu qua các sàn TMĐT quốc tế, đặc biệt là qua nền tảng TMĐT lớn như Amazon với lượng khách hàng khổng lồ trên toàn cầu. Đồng thời, tổ chức các buổi trao đổi trực tiếp giữa các chuyên gia và lãnh đạo doanh nghiệp, giúp đánh giá tiềm năng của thị trường xuất khẩu và nghiên cứu sơ bộ các sản phẩm, đưa ra tư vấn tổng quan cho doanh nghiệp. Sau đó, với các doanh nghiệp phù hợp tham gia chương trình, đội ngũ chuyên môn và các chuyên gia sẽ xây dựng chiến lược dài hạn và đồng hành xuyên suốt cùng doanh nghiệp trong quá trình xuất khẩu qua nền tảng TMĐT.
Đại diện Amazon Global Selling Việt Nam - ông Gijae Seong, Giám đốc Điều hành khẳng định sẽ hợp tác với các cơ quan Chính phủ, nỗ lực mở rộng tiếp cận với nhiều doanh nghiệp Việt và cung cấp cho họ hỗ trợ toàn diện và hiệu quả nhằm nâng cao mức độ sẵn sàng cho TMĐT xuyên biên giới. Bên cạnh đó, Amazon sẽ tiếp tục kết nối với các nhà cung cấp dịch vụ trong ngành, tìm hiểu các khía cạnh doanh nghiệp cần để hỗ trợ, giúp họ thành công trong khi tiếp cận khách hàng toàn cầu.
Amazon Global Selling Việt Nam tiếp tục nỗ lực thúc đẩy sự sẵn sàng cho các doanh nghiệp Việt Nam để xuất khẩu online bằng cách giới thiệu cho họ các công cụ, chương trình, kênh thông tin phù hợp từ Amazon để tận dụng. Để giải quyết các rào cản về kiến thức và năng lực, Amazon cung cấp các công cụ như Công cụ Khám phá Cơ hội Sản phẩm (Product Opportunity Explorer) và Công cụ Cơ hội Tăng trưởng (Growth Opportunities) để hỗ trợ các nhà bán hàng tìm hiểu về nhu cầu sản phẩm của khách hàng nước ngoài.
Để giúp các MSME hiểu được các quy định tuân thủ sản phẩm ở thị trường quốc tế, công cụ bảng Tổng Quan Quản Lý Tuân Thủ Của Bạn (Manage Your Compliance dashboard) giúp hợp nhất các tài liệu cần thiết, giảm thời gian xếp loại hồ sơ và theo dõi sự tuân thủ trên toàn cầu. Ngoài ra, Gói quyền lợi khuyến khích Người bán mới với nhiều ưu đãi đặc biệt từ Amazon sẽ giúp các đối tác bán hàng bắt đầu kinh doanh, phát triển thương hiệu, mở rộng quy mô và quảng bá sản phẩm tới toàn cầu trên Amazon, đại diện Amazon Global Selling Việt Nam cho biết thêm.
