Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Quý Kiên mới đây có văn bản đề nghị các địa phương ban hành quy chế phối hợp quản lý khoáng sản ở các khu vực giáp ranh; chấn chỉnh hoạt động thăm dò, cấp phép khai thác khoáng sản cát sỏi, thu hồi khoáng sản thông qua nạo vét luồng lạch.
Từ tháng 6, Bộ này đã có văn bản đề nghị các địa phương tăng cường kiểm tra, giám sát nhưng gần đây vẫn xảy ra khai thác trái phép. Tổ chức, cá nhân được cấp phép kê khai không trung thực sản lượng khoáng sản thực tế khai thác.
Thứ trưởng Trần Quý Kiên đề nghị các địa phương quán triệt thực hiện Nghị định số 23/2020 của Chính phủ quy định về quản lý cát, sỏi lòng sông và bảo vệ lòng, bờ, bãi sông.
Trong đó, tập trung kiểm tra, rà soát việc đăng ký tên, loại phương tiện, thiết bị được sử dụng để khai thác, vận chuyển cát, sỏi; lắp đặt thiết bị giám sát hành trình và lưu trữ dữ liệu, thông tin về vị trí, hành trình di chuyển của phương tiện, thiết bị sử dụng để khai thác, vận chuyển cát, sỏi.
Đặc biệt phải kiểm tra đối với bến, bãi tập kết cát, sỏi lòng sông và việc lắp đặt trạm cân, camera để giám sát khối lượng cát, sỏi mua - bán tại bến bãi.
Theo lãnh đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quy hoạch điều tra cơ bản địa chất về khoáng sản thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 tại Quyết định số 680/2023.
Trong đó, nhiệm vụ điều tra, đánh giá tiềm năng cát, sỏi lòng sông phục vụ phát triển bền vững kinh tế xã hội thuộc danh mục đánh giá tiềm năng khoáng sản hoàn thành đến năm 2025.
Trao đổi với phóng viên Dân trí, đại diện Cục Khoáng sản (Bộ Tài nguyên và Môi trường) khẳng định, các quy định hiện hành về quản lý, khai thác cát đều rất đầy đủ.
Nghị định 23/2020 đã giao Bộ Công an có nhiệm vụ chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ chủ trì, phối hợp với các đơn vị chuyên môn của các bộ, ngành liên quan trong công tác phòng ngừa, kiểm tra, xử lý vi phạm đối với hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép; vận chuyển, tập kết và kinh doanh cát, sỏi không có nguồn gốc hợp pháp tập trung tại các khu vực giáp ranh giữa các địa phương.
UBND cấp tỉnh thực hiện trách nhiệm tổ chức , sỏi lòng sông; xây dựng và ban hành phương án bảo vệ cát, sỏi chưa khai thác trên địa bàn.
UBND quận, huyện, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh phải ngăn chặn hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép ngay sau khi phát hiện hoặc nhận được báo tin xảy ra hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép trên địa bàn; xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật.
Trường hợp vượt quá thẩm quyền, báo cáo UBND cấp tỉnh để xử lý theo quy định của pháp luật.
Nghị định 23/2020 của Chính phủ quy định, Chủ tịch UBND cấp xã chịu trách nhiệm toàn diện trước Chủ tịch UBND cấp huyện về quản lý cát, sỏi lòng sông trên địa bàn xã.
"Quy định đã đầy đủ, việc quan trọng hơn là địa phương có thực thi có đầy đủ, doanh nghiệp có cố tình vi phạm hay không mà thôi", vị chuyên gia của Cục Khoáng sản cho hay.