Ngày 30 Tết, hoặc 30 tháng Chạp âm lịch, đã trở thành một phần không thể thiếu trong ý thức của người dân Việt Nam. Vào ngày cuối cùng của năm, mọi gia đình trên khắp đất nước đều tập trung vào việc dọn dẹp nhà cửa, sắp xếp mâm cơm cúng tổ tiên, và hân hoan chờ đón thời khắc giao thừa để "tống cựu nghinh tân".
Ngày cuối năm cũ còn trở thành đề tài trong ca dao với câu: "Số cô chẳng giàu thì nghèo, Ngày ba mươi Tết thịt treo trong nhà," thể hiện sự cố gắng chuẩn bị đầy đủ mọi thứ trong dịp Tết, bất kể khó khăn và thiếu thốn đến đâu.
Tuy nhiên, theo lịch âm lịch, không phải mọi năm đều có ngày 30 Tết, vì nhiều năm tháng Chạp chỉ có 29 ngày. Do đó, trong những năm này, người dân sẽ chuẩn bị cho chiều cuối năm vào ngày 29 Tết.
Lịch âm tính số ngày trong tháng dựa trên vận động của Trái đất, Mặt trăng và Mặt trời. Còn được biết đến như lịch Mặt trăng, nó tuân theo chu kỳ trăng tròn quan sát.
Khi Trái đất - Mặt trăng - Mặt trời thẳng hàng, người quan trắc trên Trái đất sẽ không nhìn thấy Mặt trăng, gọi là ngày mùng 1 (ngày Sóc).
Khi Mặt trăng - Trái đất - Mặt trời thẳng hàng, đó là thời điểm trăng tròn, trong khi ngày rằm (ngày 15 âm lịch) không nhất thiết là lúc trăng tròn, nhưng ngày mùng 1 luôn là ngày Sóc.
Làm lịch âm là một công việc vô cùng chi tiết và phức tạp, xác định chu kỳ từ trăng tròn đến trăng khuyết với 29,53 ngày. Do đó, có tháng thừa (30 ngày) và tháng thiếu (29 ngày).
Theo Lịch vạn niên, năm nay có ngày 30 tháng Chạp, tức ngày 30/12 âm lịch. Tuy nhiên, phải đến năm 2033 mới lại có ngày 30 tháng Chạp, trong khi từ năm 2025 - 2032, tháng Chạp chỉ có 29 ngày.
Điều này đồng nghĩa rằng sau ngày 30 Tết năm nay, chúng ta sẽ phải đợi gần 10 năm nữa mới trải qua ngày 30 Tết.
