Hầu như ai cũng biết rằng xe điện khác xe xăng rất nhiều, nhưng vẫn có không ít hiểu nhầm về phương tiện chạy pin này. Nhiều người tin rằng tỷ lệ cháy xe điện cao hơn xe xăng và cụm pin xe điện không khác gì .
Cháy xe điện tỏa nhiệt lượng lớn và khó kiểm soát hơn xe xăng nên gây lo lắng hơn (Ảnh minh họa: AFP/Getty Images).
Dù đúng là cần cảnh giác với nguy cơ cháy nổ, nhưng đó không phải là mối nguy hiểm cận kề các chủ xe điện.
Có hay xảy ra cháy xe điện không?
Theo trang Autoweek, xe điện chiếm chưa đến 2% tổng số ô tô tại Mỹ vào năm 2020, nên đương nhiên không thể có nhiều vụ cháy xe điện hơn xe xăng. Để có thể đánh giá tình hình một cách tương đối chính xác, cần xem xét tỷ lệ cháy trên mỗi 100.000 xe bán ra.
Các nhà nghiên cứu của chuyên trang bảo hiểm Auto Insurance EZ đã tổng hợp dữ liệu về doanh số và tai nạn từ Ủy ban Thống kê giao thông và Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia Mỹ (NTSB).
Kết quả cho thấy xe hybrid có tỷ lệ cháy cao nhất - 3.475/100.000 xe bán ra. Trong khi đó, tỷ lệ cháy của xe xăng là 1.530 xe/100.000 và tỷ lệ ở xe điện chỉ là 25/100.000.
Lý do khiến nhiều người có xu hướng tin rằng xe điện cháy nhiều hơn xe xăng là vì xe điện còn quá mới mẻ và có nhiều điều "bí ẩn". Báo chí và truyền thông vì thế cũng đưa tin về xe điện nhiều hơn, tạo cảm giác hay xảy ra các vụ cháy liên quan tới xe điện.
Bên cạnh đó, khi xảy ra cháy xe trên đường, việc chữa cháy cho xe điện thực sự khó hơn với xe xăng. Các phản ứng hóa học diễn ra bên trong cụm pin tỏa nhiệt lượng lớn, kéo dài, và không thể kiểm soát.
Một chiếc xe điện bị cháy được nhúng vào bồn nước (Ảnh: Fremantle Highway).
Cháy pin lithium-ion đòi hỏi để hạ nhiệt. Hiệp hội Phòng cháy chữa cháy quốc gia Mỹ cho biết một vụ cháy xe điện ở Texas đã cần tới hơn 113.000 lít nước sau một vụ tai nạn. Lực lượng chữa cháy không phải lúc nào cũng sẵn xe bồn và trang thiết bị để xử lý tình huống này.
Thêm vào đó, lực lượng chữa cháy và cứu hộ phải thực hiện quy trình khác với cháy xe xăng, cần được đào tạo riêng về chữa cháy xe điện.
Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia Mỹ phát hiện ra rằng nhiều nhà sản xuất ô tô có những hướng dẫn xử lý sự cố khẩn cấp chưa đầy đủ và thiếu chính xác đối với xe điện, nhưng mọi thứ sẽ dần thay đổi.
Khi xe điện trở nên phổ biến hơn, các nhà sản xuất, các nhà lập pháp và các chuyên gia về an toàn sản phẩm có thể sẽ xây dựng được bộ tiêu chuẩn an toàn riêng cho xe điện và tìm ra các biện pháp đối phó với sự cố cháy xe.
Xe điện có thể cháy trong trường hợp nào?
Thống kê cho thấy có hai loại cháy xe điện phổ biến nhất. Trong một số trường hợp, pin cháy sau khi xe xảy ra va chạm hoặc sau khi pin, vì lý do gì đó, bị thủng hoặc móp méo.
Những năm gần đây, các nhà sản xuất ô tô đã tăng cường lớp bảo vệ bên ngoài cụm pin nhằm giảm nguy cơ bị tác động khi xảy ra va chạm với xe.
Các vụ cháy khác xảy ra khi xe đang cắm sạc, tình huống hay được đưa tin trong thời gian gần đây và dẫn tới việc triệu hồi xe, khiến các hãng tốn hàng tỷ USD. Kết quả điều tra cho thấy pin của các xe thuộc diện triệu hồi bị lỗi, làm tăng nguy cơ cháy khi sạc.
Chính phủ Mỹ năm ngoái đã chi 1,18 triệu USD để Quỹ nghiên cứu phòng cháy chữa cháy của nước này tìm cách tốt nhất xử lý các vụ cháy xe điện, nhưng phải đến tháng 9 năm sau nghiên cứu này mới hoàn tất.
Cho tới lúc các nhà nghiên cứu tìm ra cách tốt nhất để chữa cháy xe điện, những gì chủ xe cần làm để tự bảo vệ mình và cộng đồng là tuân thủ các nguyên tắc sử dụng và sạc xe điện cũng như các thiết bị khác sử dụng pin lithium-ion.
Nguyên tắc chung là chỉ sử dụng nguồn điện và điện áp phù hợp; không cắm sạc liên tục quá 8 giờ và phải có sự giám sát trong suốt quá trình sạc điện cho xe; không vừa cắm sạc vừa nổ máy; không tự ý thay đổi kết cấu, đặc biệt là với hệ thống pin/ắc-quy và hệ thống sạc.
Tại các tòa nhà, cần bố trí khu vực dành riêng cho việc sạc pin xe điện ở nơi khô ráo, thoáng gió, cách xa nguồn lửa, nguồn nhiệt và các vật dễ cháy, mạng lưới dây điện chằng chịt hoặc nhiều thiết bị điện tử khác; đồng thời không bố trí các ổ sạc quá dày...
