Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an vừa ban hành kết luận điều tra vụ án Đưa - nhận hối lộ, Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Công ty TNHH MTV Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXB Giáo dục) và các đơn vị liên quan.
Trong các bị can, ông Nguyễn Đức Thái, cựu Chủ tịch NXB Giáo dục bị cáo buộc phạm tội Nhận hối lộ gần 25 tỷ đồng. Các bị can Tô Mỹ Ngọc, Chủ tịch Công ty Cổ phần Giấy Phùng Vĩnh Hưng và Nguyễn Trí Minh, Giám đốc Công ty TNHH Giấy Minh Cường Phát bị đề nghị truy tố tội Đưa hối lộ.
Ngoài ra, 5 người nguyên là lãnh đạo, nhân viên NXB Giáo dục bị đề nghị truy tố tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng gồm: Nguyễn Thị Thanh Thủy, cựu Trưởng ban Kế hoạch Marketing; Đinh Quốc Khánh, cựu Phó phòng in; Phạm Gia Thạch, cựu Thành viên Hội đồng thành viên; Hoàng Lê Bách và Lê Hoàng Hải, cùng là cựu Phó giám đốc.
Theo kết luận điều tra, năm 2017, Nguyễn Đức Thái được bổ nhiệm là Chủ tịch NXB Giáo dục. Theo đề nghị của Tô Mỹ Ngọc, Chủ tịch Công ty Cổ phần Giấy Phùng Vĩnh Hưng và Nguyễn Trí Minh, Giám đốc Công ty TNHH Giấy Minh Cường Phát, ông Thái chỉ đạo thực hiện việc đấu thầu giấy in sai quy định.
Các bị can này lựa chọn mua sắm giấy in theo phương thức chào hàng cạnh tranh rút gọn trái quy định của Luật Đấu thầu để hạn chế sự tham gia của các nhà thầu có năng lực; tiết lộ thông tin trước khi phát hành hồ sơ yêu cầu, thông đồng và hợp thức hoá thủ tục đấu thầu để tạo điều kiện cho Công ty Phùng Vĩnh Hưng và Công ty Minh Cường Phát được cung cấp giấy in cho NXB Giáo dục.
Giám định cho kết quả, với 7 gói thầu giấy in, các bị can trong vụ án gây thiệt hại hơn 10 tỷ đồng. Ngoài ra, để được tham gia, trúng thầu, nhóm bị can Tô Mỹ Ngọc và Nguyễn Trí Minh nhiều lần hối lộ Nguyễn Đức Thái.
Theo kết quả điều tra, từ năm 2017, Tô Mỹ Ngọc đã gặp, đặt vấn đề, hứa hẹn cảm ơn và được Nguyễn Đức Thái đồng ý tạo điều kiện cho tham gia, trúng thầu cung cấp giấy in sách giáo khoa, sách bài tập phục vụ năm học 2018-2019.
Sau khi trúng thầu, Ngọc tự chuẩn bị 3 tỷ đồng đựng trong túi xách giấy. Sau đó, Ngọc nhắn tin hẹn gặp và được ông Thái đồng ý.
Ngọc xách túi tiền đến phòng làm việc của ông Thái tại tầng 9, trụ sở NXB Giáo dục (phố Trần Hưng Đạo, Hà Nội), để cạnh bàn uống nước và nói có "chút quà biếu cảm ơn". Khi Ngọc về, ông Thái mở túi kiểm tra và cất tiền tại két sắt trong phòng làm việc.
Từ năm 2018 đến 2021, các công ty của Tô Mỹ Ngọc tham gia và trúng 10 gói thầu, tổng trị giá 1.593 tỷ đồng. Sau khi được Thái giúp đỡ, trúng thầu và ký hợp đồng, Tô Mỹ Ngọc đều đến phòng làm việc của Giám đốc NXB Giáo dục, đưa đều đặn 4 tỷ đồng/năm để cảm ơn.
Trong 4 năm liền, cách thức đưa tiền đều giống nhau, thường vào các dịp cuối năm hoặc đầu năm. Ngọc tự chuẩn bị 4 tỷ đồng (gồm 8 cọc, mỗi cọc 10 thếp, mỗi thếp 50 triệu được bọc kín, đựng trong túi đựng quà Tết). Sau đó, Ngọc xách theo, mang đến phòng làm việc của Nguyễn Đức Thái rồi để lại.
Ngoài ra, vào dịp Tết Nguyên Đán từ 2018 đến 2022, Tô Mỹ Ngọc đều đặn cảm ơn ông Thái 200 triệu đồng/năm, tổng số tiền 1 tỷ đồng.
Cơ quan tố tụng cáo buộc ông Thái nhận hối lộ từ Tô Mỹ Ngọc tổng cộng 20 tỷ đồng và đã giúp nhóm công ty của Ngọc trúng 13 gói thầu, tổng trị giá hơn 2.100 tỷ đồng.
Với Nguyễn Trí Minh, Giám đốc Công ty Giấy Minh Cường Phát, cơ quan điều tra cáo buộc năm 2017, Minh cũng đến gặp Nguyễn Đức Thái, tự giới thiệu là đối tác cung cấp giấy nhiều năm cho NXB Giáo dục.
Minh để nghị và được Thái đồng ý tạo điều kiện cho Công ty Minh Cường Phát được tiếp tục cung cấp giấy cho NXB Giáo dục. Sau đó, Công ty Minh Cường Phát được đưa vào danh sách ngắn và được tham dự, trúng một gói thầu. Đổi lại, bị can Minh "tặng" vị Giám đốc 400 triệu đồng kèm hộp bánh, chai rượu.
Để được trúng các gói thầu tiếp theo, Minh còn nhiều lần hối lộ Nguyễn Đức Thái, tổng số tiền hơn 4 tỷ đồng. Công ty Giấy Minh Cường Phát do vậy được trúng 5 gói thầu của NXB Giáo dục, tổng trị giá hơn 200 tỷ đồng.
Cơ quan điều tra cho rằng mua sắm giấy in để phục vụ in sách giáo dục là hoạt động thường xuyên của NXB Giáo dục, được thực hiện hàng năm, giá giấy in chiếm 30-40% cơ cấu giá bán sách giáo khoa, việc mua giấy in với giá cao sẽ làm tăng giá sách.
Việc mua sắm giấy in theo hình thức chào hàng cạnh tranh cho phép chủ đầu tư tự quyết định danh sách rút gọn, làm hạn chế sự tham gia của các đơn vị cung cấp có năng lực, có chất lượng tốt và giá bán thấp, không đảm bảo sự cạnh tranh, tính công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.
