Văn bản kiến nghị nêu rõ, trường THPT Trần Đại Nghĩa được thành lập từ năm 2000 theo quyết định của UBND TP.HCM. Nhà trường bắt đầu thực hiện tuyển sinh cấp THCS và THPT từ năm học 2000 - 2001, đến năm 2002, trường chuyển thành THPT chuyên Trần Đại Nghĩa.
Những năm qua, bên cạnh các thành tích đạt được của cấp THPT, nhà trường đã tổ chức tốt hoạt động giáo dục cấp THCS, là nguồn lực trong đào tạo và phát triển chất lượng giáo dục thành phố. Ngành giáo dục TP.HCM định hướng phát triển trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa trở thành trường phổ thông có cấp THCS tiên tiến hiện đại, tiệm cận giáo dục quốc tế.
UBND TP.HCM giao Sở GD&ĐT xây dựng đề án thay đổi mô hình trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa phù hợp với Luật Giáo dục và các quy định của Bộ GD&ĐT. Việc xây dựng đề án phải được thực hiện đúng quy trình, quy định pháp luật và phù hợp với tình hình thực tế của giáo dục thành phố.
Do đó, Thành phố cần có thêm thời gian nghiên cứu các căn cứ, quy định, đồng thời thực hiện quy trình lấy ý kiến của các sở, ban, ngành, đơn vị liên quan và không thể hoàn thành trước kỳ tuyển sinh năm học 2024 -2025. Đồng thời, thực hiện công tác tuyển sinh năm học 2024 – 2025, ổn định dư luận xã hội cũng như tính liên tục và tiếp nối, không xáo trộn hoạt động giáo dục của trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa và công tác tuyển sinh của thành phố.
Do đó, UBND TP.HCM kiến nghị, đề xuất thực hiện tuyển sinh vào lớp 6 trong năm học 2024 - 2025 tại trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa theo hình thức khảo sát.
Hàng năm, tỷ lệ chọi vào lớp 6 trường chuyên Trần Đại Nghĩa dao động từ 1 chọi 7 đến 1 chọi 9. Năm học 2023 - 2024, hơn 4.800 thí sinh đăng ký dự khảo sát vào hệ THCS trường này trong khi nhà trường chỉ tuyển 535 học sinh.
Các thí sinh được dự tuyển vào lớp 6 trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa năm học 2023-2024 phải hội đủ các yêu cầu: là học sinh hoàn thành chương trình cấp tiểu học tại TP.HCM; có điểm bài kiểm tra định kỳ cuối năm học lớp 5 của môn tiếng Việt và Toán đạt từ 9 điểm trở lên.
Ngoài ra, các thí sinh muốn có tấm vé vào trường này sẽ phải tham gia khảo sát các năng lực như ngôn ngữ (tiếng Anh, Tiếng Việt - làm văn); Toán học và Tư duy logic; Khoa học tự nhiên, Khoa học xã hội (Lịch sử - Địa lý); thường thức đời sống. Hình thức khảo sát năng lực gồm phần trắc nghiệm và phần tự luận.
Kiến nghị của UBND TP.HCM đưa ra trong bối cảnh Bộ GD&ĐT cho rằng mô hình hệ THCS trong các trường THPT chuyên không đúng với quy định, đề nghị dừng tuyển sinh, đào tạo. PGS.TS Nguyễn Xuân Thành, Vụ trưởng vụ Giáo dục trung học (Bộ GD&ĐT) cho biết, Luật Giáo dục 2005 quy định trường chuyên chỉ có ở cấp THPT. Nội dung này cũng được giữ nguyên ở Luật Giáo dục 2019.
Trong khi đó, mô hình khối THCS trong trường THPT chuyên không nằm trong quy định pháp lý nào. Tuy nhiên, do tồn tại lịch sử để lại, hiện vẫn có hai trường là trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa (TP.HCM) và trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam tồn tại khối THCS không chuyên.
Năm 2023, Bộ GD&ĐT ban hành Thông tư 05 quy định các trường THPT chuyên sẽ không còn lớp không chuyên. Như vậy, các lớp THCS không chuyên trong các trường THPT chuyên đang trái với quy định.
Thông tư này được ban hành 1 năm, nhưng mùa tuyển sinh đầu cấp năm trước các lớp không chuyên vẫn được thực hiện, quy định nêu trong Thông tư thực hiện từ năm học tới là 2024 - 2025.
"Việc duy trì hay ngừng tuyển sinh lớp 6 của trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam và trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa không phải là việc Bộ muốn cho phép hay không cho phép mà quy định đã ban hành có hiệu lực thì phải thực thi", ông Thành nói.
