Thuốc tránh thai là một lựa chọn cần thiết trong trường hợp cần tránh thai và kiểm soát sinh sản. Tuy nhiên, các hormone có trong thuốc tránh thai, có thể gây ra một số tác dụng phụ cho nữ giới như: Nhức đầu, buồn nôn, đau ngực, có thể xuất hiện chảy máu giữa kỳ kinh, rối loạn kinh nguyệt và trong một số trường hợp hiếm gặp, thuốc tránh thai có thể làm tăng nguy cơ đông máu, đau tim, đột quỵ…
Mới đây, một số nghiên cứu còn chỉ ra rằng, phụ nữ uống thuốc tránh thai có nhiều khả năng bị căng thẳng và dễ bị trầm cảm, lo lắng hơn so với nam giới.
Phụ nữ thường kiểm soát căng thẳng tốt hơn nam giới nhờ hormone oxytocin trong cơ thể. Đây là một loại hormone tạo cảm giác dễ chịu, được biết là có tác dụng chống lại căng thẳng. Điều này là do oxytocin làm giảm mức cortisol (loại hormone chính gây căng thẳng) và huyết áp… nhưng uống thuốc tránh thai ảnh hưởng đến khả năng điều chỉnh căng thẳng này của phụ nữ.
Nhóm nghiên cứu từ Đại học Aarhus, Hoa Kỳ đã nghiên cứu phản ứng căng thẳng của hai nhóm phụ nữ trẻ, trong đó một nhóm bao gồm những phụ nữ đang sử dụng thuốc tránh thai.
Những người phụ nữ trong nghiên cứu đã tham gia vào các hoạt động nhóm khác nhau, bao gồm chơi các trò chơi ô chữ, sinh hoạt nhóm, hát cùng nhau… vì hoạt động xã hội được biết là giải pháp giúp giảm căng thẳng hiệu quả.
Các nhà nghiên cứu đã đo nồng độ hormone gây căng thẳng ACTH trong máu của phụ nữ. ACTH thay đổi nhanh hơn đáng kể so với cortisol trong một tình huống căng thẳng, do đó việc phân tích những thay đổi nhanh chóng trong phản ứng với căng thẳng sẽ dễ dàng hơn.
Sau 15 phút hoạt động xã hội, nồng độ hormone gây căng thẳng giảm ở những phụ nữ không dùng thuốc tránh thai, nhưng không thấy giảm nồng độ hormone này ở những người sử dụng thuốc tránh thai. Điều này cho thấy, mặc dù tham gia vào hoạt động xã hội, phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai không bị giảm nồng độ hormone gây căng thẳng như những người không sử dụng thuốc chứa nhiều hormone.
Michael Winterdahl, một trong những tác giả nghiên cứu cho biết, đã có những nghiên cứu cho rằng, thuốc tránh thai ảnh hưởng đến phản ứng đối phó với căng thẳng ở phụ nữ. Tuy nhiên, đây là nghiên cứu đầu tiên xem xét hormone ACTH, hoạt động như một chất dẫn truyền thần kinh từ não đến vỏ thượng thận, nơi tạo ra cortisol gây căng thẳng. Với cách tiếp cận mới của mình, Michael tin rằng họ sẽ tiến thêm một bước để hiểu cách bộ não điều chỉnh căng thẳng.
Các nhà nghiên cứu không rõ tại sao những người sử dụng thuốc tránh thai không bị giảm nồng độ ACTH liên quan đến các hoạt động xã hội như những phụ nữ không sử dụng thuốc, nhưng họ cho rằng thuốc viên tránh thai này, có thể ngăn chặn việc sản xuất progesterone, có tác dụng làm dịu cơ thể. Điều này có thể có ảnh hưởng tiêu cực đến phản ứng căng thẳng. Ngoài ra, thuốc tránh thai có thể ảnh hưởng đến trục dưới đồi - tuyến yên - thượng thận (HPA).
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu nhấn mạnh sự cần thiết phải nghiên cứu thêm để hiểu rõ hơn về mối tương quan giữa nồng độ hormone và phản ứng căng thẳng cũng như các cơ chế phức tạp liên quan đến bất lợi này.
Lưu ý, cũng như các loại thuốc khác, thuốc tránh thai có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn. Tuy nhiên, không phải ai dùng thuốc tránh thai cũng có thể gặp các tác dụng phụ này. Điều quan trọng là cần dùng thuốc theo khuyến cáo của nhân viên y tế hoặc hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất. Trong quá trình dùng thuốc nếu gặp bất kỳ triệu chứng khác thường nào, nên đi khám để được tư vấn, xử lý thích hợp.
