Ông Lê Minh Trí: 'Không phải vụ án nào cũng bất chấp kết luận bằng được'

"Kỳ án gỗ trắc ở Quảng Trị" một lần nữa được đại biểu Quốc hội tỉnh này các cơ quan tư pháp, tại phiên chất vấn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 15/8.

Sau khi chất vấn Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long về trách nhiệm giám định trong vụ án này, Đại biểu Hoàng Đức Thắng (Quảng Trị) tiếp tục đề nghị Viện trưởng VKSND Tối cao Lê Minh Trí làm rõ nhiều vấn đề liên quan.

4 cơ quan giám định "bó tay"

Ông Thắng hỏi tại sao cùng một lô gỗ vật chứng, các cơ quan tố tụng đã căn cứ vào kết quả giám định, định giá trước đó để làm cơ sở buộc tội các bị cáo, nay lại bảo chưa có cơ sở giám định, định giá để xem xét hậu quả hành vi vi phạm bán vật chứng trái phép nên không có căn cứ khởi tố bị can?

Nhắc lại câu trả lời vào hồi tháng 3 của Viện trưởng VKSND Lê Minh Trí, cho rằng do không có cơ quan nào giám định, định giá lô gỗ vật chứng đã bán đi một cách khuất tất nên không có cơ sở đánh giá hậu quả, hành vi vi phạm pháp luật, ông Thắng đặt vấn đề: "Nói như Viện trưởng thì chẳng lẽ cả hệ thống tư pháp đành bó tay để tội phạm nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật? Như vậy có mâu thuẫn không?".

Trước khi giải đáp các băn khoăn này, Viện trưởng VKSND Tối cao Lê Minh Trí cho biết đây là lần thứ 10 ông trả lời về vụ án gỗ trắc và vụ án liên quan.

Ông Trí giải thích ở đây có 2 vụ án. Một là vụ Buôn lậu, Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Vụ này đã xử sơ thẩm và phúc thẩm. Vụ án thứ hai là vụ Ra quyết định trái pháp luật liên quan việc xử lý, bán vật chứng trái pháp luật của cơ quan điều tra.

Đại biểu Thắng hỏi có một lô gỗ mà khi xử lý vụ án buôn lậu thì xử được, có hậu quả mà giờ tới xử lý vụ án ra quyết định trái pháp luật lại không làm được và phải đình chỉ, không lẽ bó tay?

Viện trưởng Lê Minh Trí cho biết cơ quan điều tra VKSND Tối cao hiện nay đang thực hiện biện pháp tố tụng tạm đình chỉ chứ không phải đình chỉ. Nhưng bởi vì trong quá trình tố tụng, công tác điều tra có thời hạn còn thời hạn giám định lại chưa xác định cụ thể trong luật, cơ quan giám định trả lời trễ nên hết thời hạn, VKSND Tối cao phải tạm đình chỉ. "Còn khi có kết quả hoặc căn cứ pháp luật, chúng tôi sẽ phục hồi điều tra", ông Trí nói.

Cũng theo ông Trí, thời gian qua, cơ quan CSĐT VKSND Tối cao đã gửi 4 cơ quan có chức năng giám định để giám định hậu quả thiệt hại của vụ án này, nhưng Hội đồng định giá của Quảng Trị và Đà Nẵng trả lời "gỗ không còn, loại quý hiếm nên không có cơ sở định giá".

Bộ Tài chính trả lời không thuộc thẩm quyền định giá của Bộ, còn Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn trả lời chưa đầy đủ căn cứ, cơ sở pháp lý theo quy định chuyên môn về hoạt động của hội đồng định giá tài sản.

"Có nghĩa là tới giờ này, 4 cơ quan chức năng đều chưa cho ra kết quả, vừa từ chối, vừa không có kết quả nên không xác định được hậu quả thiệt hại. Mà, trong xử lý tội phạm hình sự, một là phải có hành vi vi phạm pháp luật hình sự, hai là gây ra hậu quả phải được xác định, nhưng nay chưa xác định được hậu quả gây ra của việc ra quyết định trái pháp luật", Viện trưởng Lê Minh Trí giải thích.

Ông khẳng định trong vụ án này đã có vi phạm Điều 76 Bộ luật Tố tụng hình sự về việc ra quyết định bán vật chứng trái pháp luật, nhưng hậu quả lại chưa được xác định.

Không thể kết luận khi chưa đủ chứng cứ

Về câu hỏi vì sao trong vụ án buôn lậu tính được mà vụ ra quyết định trái pháp luật không tính được, Viện trưởng VKSND Tối cao giải thích đối tượng và thời điểm xác định hậu quả của 2 vụ án này là khác nhau.

Đối tượng xác định hành vi buôn lậu trước đây xác định về số lượng, chủng loại và quy ra tiền ở thời điểm đó. Còn khi xác định hậu quả tại thời điểm ra quyết định bán vật chứng trái pháp luật, lô vật chứng đã bị bán mất nên không còn để giám định thực tế, trong khi giám định theo nguyên tắc khác, các cơ quan chưa đáp ứng được.

"Tôi xin khẳng định lại, tới giờ này, về căn cứ pháp luật, chưa có kết quả giám định và chưa có căn cứ nào khác thì chúng tôi chưa thể thực hiện chức năng điều tra được mà phải tạm đình chỉ để thực hiện theo đúng quy định của pháp luật", Viện trưởng VKSND Tối cao nhấn mạnh

Ông cũng khẳng định cơ quan Cơ quan điều tra VKSND Tối cao đã làm đúng trách nhiệm và đúng luật pháp.

"Giờ nếu không có hậu quả mà làm khác đi, chúng tôi lại thực hiện một hành vi vi phạm pháp luật khác. Trong vụ án này, việc chưa chứng minh được tội phạm, chưa kết luận được là một điều khiến chúng ta băn khoăn về trách nhiệm của mình trong thực thi công vụ, nhưng không phải vụ án nào chúng ta cũng bất chấp pháp luật để kết luận cho bằng được, khi chứng cứ hoặc quy định của pháp luật chưa đủ chứng cứ để kết luận", ông Trí nói.

Trước đó, trong phiên chất vấn tại Ủy ban Thường vụ Quốc hội hôm 20/3, 2 đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị đã chất vấn, tranh luận với Viện trưởng VKSND Tối cao Lê Minh Trí về vụ án này.

Ông Trí khi đó cũng giải thích do chưa có kết quả giám định nên phải tạm đình chỉ vụ án, song các đại biểu Quốc hội cho rằng việc liên tục chất vấn về vụ án này do phần trả lời của Viện trưởng chưa thỏa mãn.

"Nếu không có kết quả giám định, VKS không thể ra quyết định khởi tố bị can được. Khó là khó cho chúng tôi như vậy, chứ không phải chỗ khác khởi tố thì làm, chỗ này không làm", Viện trưởng Lê Minh Trí nói, và mong đại biểu chia sẻ.

Ông khẳng định khi nào Hội đồng định giá kết luận có hậu quả sẽ cho khởi tố, bắt giam ngay những người liên quan.