Những siêu thực phẩm rất tốt cho ngày cửu độc, nắng nóng
Tháng 5 âm vắt qua 2 tiết khí mùa hè là Mang Chủng và Hạ Chí - là tháng cửu độc, cũng là khoảng thời gian nắng nóng nhất năm.
Tiết Hạ chí năm 2024 bắt đầu từ 21/6/2024, cơ thể con người chuyển hóa mạnh, dễ đổ mồ hôi, hao khí thương tân… nhất là những ngày cửu độc. Bởi khi đó lục phủ ngũ tạng của con người (thận, dạ dày, gan, đại tràng…) sẽ xuất hiện các độc tố như cửu độc.
Do đó, các thầy thuốc Đông y khuyên người dân cần bổ dưỡng, tăng cường sức khỏe để đối phó với thời tiết.
Người bình thường cần ăn các thực phẩm có công dụng khư thử ích khí, sinh tân chỉ khát; Người già công năng cơ thể sụt giảm, nên lấy thanh bổ làm chủ, trợ thanh thử giải nhiệt hộ vị ích tý; Phụ nữ kỳ kinh nguyệt, hoặc sau khi sinh nở dù thời tiết nóng vẫn cần kiêng kị các thực phẩm tính lạnh, mát để ngừa phát sinh bệnh tật.
Những ngày "sơ độc" đã qua, trong tháng 5 âm lịch các ngày cửu độc còn lại được phân cấp độ "độc" như sau:
Trung độc nhật: Ngày Rằm tháng 5, ngày 16, 17 tháng 5 âm lịch.
Mạt độc nhật: Vào các ngày 25, 26, 27 tháng 5 âm lịch.
Mướp đắng được nhiều người chọn đầu bảng trong những ngày cửu độc, nắng nóng. Ảnh internet.
Ngoài ra, những ngày cửu độc và 3 tháng hè nắng nóng cần ăn các món có vị đắng trong đồ ăn, thức uống như cà phê, ca cao (không đường), bia… và các món bổ dưỡng, có lợi cho sức khỏe như mướp đắng (khổ qua), rau đắng, các loài thực vật họ cải, quả ô liu, vỏ chanh…
1. Rau cải: Các loại rau họ cải có vị đắng như bông cải xanh, cải mầm Brussels, bắp cải, cải xoăn, củ cải và xà lách giàu hợp chất glucosinolates tạo vị đắng, giúp men gan xử lý độc tố hiệu quả hơn, giảm tác động tiêu cực của hóa chất có hại lên cơ thể.
2. Lá bồ công anh: Là thảo dược rất đắng, nhưng giàu vitamin, khoáng chất bổ dưỡng (như canxi, mangan, sắt, vitamin A, C và K). Lá bồ công anh thường kết hợp với tỏi, chanh, hay ăn sống trong các món salad, một số món xào, súp, mì ống...
3. Vỏ cam, quýt: Các loại trái cây có múi - như chanh, cam và bưởi ruột có vị ngọt, hoặc chua,. Nhưng vỏ ngoài và vỏ trắng lại khá đắng - do nồng độ chất flavonoid cao bảo vệ trái cây khỏi bị sâu phá hoại, nhưng rất lợi ích cho sức khỏe.
4. Quả nam việt quất: Có vị chua chát, những quả mọng đỏ thường đắng, giàu chất chống oxy hóa, có thể ăn sống, nấu chín, sấy khô, ép nước và nhiều tác dụng khác.
Ngoài ra, cà chua, dưa chuột, cà tím, cần tây, măng tây, dưa hấu và dâu tây cũng được khuyên dùng để hạ nhiệt trong cơ thể và thúc đẩy tiêu hóa trong những ngày nắng nóng.
Vỏ cam, quýt khá đắng, nhưng tốt cho sức khỏe ngày cửu độc. Ảnh internet.
Các món uống có vị đắng
5. Cacao: Giàu khoáng chất vi lượng (đồng, mangan, magiê và sắt…), vị rất đắng (khi dùng không đường), hoặc trộn với các nguyên liệu khác để chế biến thành bơ cacao, rượu hương cacao, vani và đường để làm chocolate, đồ tráng miệng. Do đó, nên bổ sung vào chế độ ăn uống lành mạnh.
6. Cà phê: Giàu chất chống oxy hóa, vị đắng thơm độc đáo, tốt cho sức khỏe, giảm tổn thương tế bào và nguy cơ mắc bệnh tim, tiểu đường.
7. Trà xanh: Có vị đắng tự nhiên, có công dụng chống viêm, giúp kìm hãm các gốc tự do, giảm viêm, giảm nguy cơ mắc bệnh tim. Trà xanh tốt hơn các loại trà đen, trắng nhờ chất chống oxy hóa tối đa.
8. Rượu vang đỏ: Màu đậm, vị đắng uống có mức độ giúp giải nhiệt, hỗ trợ tiêu hóa ngày cửu độc, nắng nóng. Còn giúp kéo dài tuổi thọ, giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, loãng xương...
Bên cạnh rượu vang đỏ là bia – thức uống giải nhiệt rất tốt cho mùa hè. Nhưng cả rượu vang và bia nên uống điều độ, kẻo quá mức sẽ tổn thương gan, sinh ra các vấn đề sức khỏe khác.
Rượu vang đỏ, bia uống có mức độ giúp giải nhiệt ngày cửu độc, nắng nóng. Ảnh internet.
Ăn uống trong tiết Hạ chí
Tiết Hạ chí năm 2024 bắt đầu từ 21/6/2024, và mỗi tiết khí có dưỡng sinh khác nhau. Theo Đông y, tiết Hạ Chí nên ăn thực phẩm có tính hàn như cà chua, dưa chuột, rau cần, bí đao, củ sen, đậu xanh, ô mai, hạnh nhân, bách hợp, hạt sen…
Trong dân gian có những món ăn thúc vượng vận khí của 12 con giáp trong tiết Hạ Chí gồm:
- Mì: Ăn mì vào tiết Hạ Chí được dân gian cho là vừa được thưởng thức mỹ vị mùa nào thức nấy, còn được thần linh phù hộ cho sức khỏe dẻo dai, tinh thần phấn chấn.
- Ăn đồ nguội, canh chua giải háo khát: Các món mì nguội, dưa hấu, canh chua các loại, các món bánh bột lọc, mì… giúp khai vị, giải nhiệt tốt.
- Ăn thực phẩm có vị đắng: Ngày nắng nóng hành Hỏa vượng – thế nhưng, phổi thuộc Kim và Hỏa khắc Kim nên cơ thể con người khó chịu, nóng trong. Vì vậy, các món từ mướp đắng, hạt sen, trà hoa cúc, măng trúc… rất cần ăn thời điểm này để giúp trợ tâm khí, phổi.
Nhữn siêu thực phẩm có vị đắng giúp kích thích dạ dày sản xuất a xít hỗ trợ tiêu hóa thức ăn, hấp thụ các chất dinh dưỡng tốt hơn, cân bằng vị giác và tăng sự thèm ăn. Ngoài ra, nên ưu tiên chọn thực phẩm nhẹ bụng như rau xanh và ngũ cốc thô… có tính hàn.
Các loại rau, đậu, hoa quả, kiều mạch, ngô, khoai lang, đậu nành, chuối tiêu, rau chân vịt, rau thơm, cải dầu, cải bắp, rau cần, hành tây, cần tỏi, rau diếp, khoai tây, củ từ… cũng rất gần gũi, ngon mát bổ ngày cửu độc, nắng nóng.
Đồng thời, các món ăn dưỡng sinh cần ăn nữa là rau trộn măng tây, bí xanh nấu thịt viên, trứng xào cà chua, canh đậu xanh, canh ô mai đậu đỏ, thịt bò kho tàu, bí đao xào nấm hương, mướp đắng hấp, rau diếp trộn…
Món mận xanh luộc cũng nên ưu tiên - bởi cung cấp nhiều acid hữu cơ tự nhiên, khoáng chất làm sạch máu, giảm mỡ máu, loại bỏ mệt mỏi…
Một số món ăn khác nên ưu tiên trên mâm cơm là:
- Món trứng chiên cà chua giúp sinh tân chỉ khát, dưỡng tâm an thần.
- Món nấm hương xào bí đao giúp bổ ích trường vị, sinh tân trừ phiền.
- Món ngũ vị câu kỷ ẩm (chích dấm ngũ vị tử 5g, câu kỷ tử 10g cắt nhuyễn cho vào nước sôi rồi cho thêm đường trắng khuấy đều để uống): tư thận âm, trợ thận dương.
Theo Sức Khỏe & Đời Sống
