Tre là loại cây khá quen thuộc ở làng quê Việt Nam. Người ta thường dùng thân tre để làm nhà, đan lát hoặc lấy măng chế biến thực phẩm. Nước của cây tre còn là vị thuốc quý được nhân dân ta ứng dụng chữa nhiều chứng bệnh khác nhau.
Còn lá tre thường bị bỏ đi. Một số người dùng lá tre cùng với một số lá có tinh dầu, cho mùi thơm, như lá sả, lá hương nhu, bạc hà, khuynh diệp… làm thuốc xông hơi trị cảm mạo.
Nhưng ở một số nơi, loại tre có lá to bản còn được dùng làm bánh, gói thực phẩm. Vài năm gần đây, loại lá tre này đã trở thành mặt hàng xuất khẩu, đem lại thu nhập khả quan cho người dân.
Loại lá tre được thu mua để xuất khẩu là tre bát độ (hay còn gọi là bương). Tre bát độ rất khác với lá tre thường. Chúng có kích cỡ to hơn hẳn.
Tre bát độ là loại cây mọc hoang, xuất hiện rất nhiều ở vùng cao và cả đồng bằng. Hiện ở Yên Bái, Bắc Giang, Thanh Hóa, Sóc Sơn - Hà Nội... có rất nhiều người dân trồng tre bát độ để xuất khẩu.
Lá tre sẽ được người dân thu hái, sau đó bán cho các cơ sở thu mua. Trung bình, lá tre tươi được thu mua với giá 7.000 đồng/kg.
Trên chợ mạng và các group bán hàng online, rất nhiều tiểu thương công khai thu mua loại lá tre bát độ với số lượng không giới hạn. Thời gian thu hái lá tre vào khoảng từ tháng 5 đến tháng 11.
Để đảm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu, việc thu mua lá tre mất nhiều công nhất là kiểm tra và khâu vận chuyển. Lá tre được thu mua cần phải đảm bảo chất lượng, lá phải to, không bị rách, có màu xanh đều chứ không được úa vàng. Mỗi lá tre này thường có chiều dài tầm 40cm, rộng từ 8cm trở lên. Loại lá càng to, dài và có màu càng đẹp thì giá bán càng cao.
Công đoạn sấy khô lá tre cũng cầu kỳ. Những chiếc lá tre to, được làm sạch bằng phương pháp tự nhiên, không dùng hóa chất rồi cho vào lò sấy khô. Đến khi mở nắp lò kiểm tra, thấy lá đã đạt đến độ khô cần thiết, người ta sẽ chuyển lá ra. Những chiếc lá tre tiếp tục được cặp theo từng dãy và ép thành kiện.
Tất cả các công đoạn đều phải đáp ứng yêu cầu lá tre lành lặn, không bị hỏng, mốc, giữ được mùi thơm đặc trưng. Hoàn thành các công đoạn, lá tre sẽ được chuyển cho thương lái và xuất khẩu sang Đài Loan (Trung Quốc), Nhật Bản… để làm vật liệu gói bánh, gói thực phẩm. Lá tre Việt Nam được người tiêu dùng nhiều nước ưa chuộng do có mùi thơm đặc trưng và để được lâu.
Giá lá tre tươi xuất khẩu vào khoảng 10.000 đồng/kg, còn lá tre khô có giá 40.000 đồng/kg. Lá tre Việt Nam được đánh giá chất lượng tốt, cạnh tranh với hàng Ấn Độ.
Doanh thu từ xuất khẩu lá tre của nước ta hàng năm lên tới cả triệu USD. Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), trong năm 2022, lá tre xuất khẩu mang về 2 triệu USD (tương đương 49 tỷ đồng).
Tại các trang thương mại điện tử ở nước ngoài, lá tre được bán với nhiều mức giá nhưng hầu hết đều cao hơn rất nhiều lần so với giá bán tại Việt Nam.
Trên một số trang thương mại điện tử nước ngoài như Alibaba, có thời điểm, lá tre của Việt Nam được bán sỉ với số lượng từ 100kg có giá 3-5 USD/kg (khoảng 73.000-122.000 đồng/kg), tuỳ số lượng đặt mua. Còn giá bán lẻ từ 7-10 USD/kg, tức lên tới hơn 240.000 đồng/kg.
