Hiểu về thiền định và thiền chánh niệm để lựa chọn phương pháp thực hành cho phù hợp

Thiền định và thiền chánh niệm là hai phương pháp thiền quan trọng trong Phật giáo.

Thiền định được hiểu đơn giản là một bài tập làm dịu bớt sự hỗn loạn của tâm trí để đạt được tĩnh lặng và sự tập trung tối đa. Nó giúp tạo ra trạng thái tĩnh lặng và yên bình. Người thiền tập cố gắng duy trì sự tập trung để bỏ qua mọi suy nghĩ làm xáo trộn tâm trí khác.

Chánh niệm là nghệ thuật sống trọn vẹn trong khoảnh khắc hiện tại mà không bị phân tâm về những chuyện sắp xảy ra trong tương lai. Nó giúp cho ta có khả năng tự-nhận-biết-chính-mình trong khi vẫn đang giải quyết những vấn đề thường nhật trong cuộc sống. Khi thực hành chánh niệm, người thiền tập trung vào quan sát mọi trạng thái tâm lý, cảm xúc, và trạng thái cơ thể một cách chân thật và không đánh giá.

Lựa chọn thực hành thiền định và thiền chánh niệm cho người mới bắt đầu

Khi nói về sự khác biệt giữa hai phương pháp này thì tác giả cuốn sách “Bí quyết sống tỉnh thức trong 8 ngày” - Kathirasan K cho rằng: “Sự khác biệt quan trọng giữa hai phương pháp này là trong thiền định, trạng thái tĩnh lặng và tập trung được ưu tiên, trong khi trong thiền chánh niệm, mục tiêu chính là thấu hiểu và chấp nhận sự thay đổi và vô thường của mọi thứ”.

Ông cho rằng việc đặt một mục tiêu không tưởng trong thiền định cũng không khác gì đặt các mục tiêu khác trong cuộc sống. Cả hai đều đòi hỏi ở bạn một sự nỗ lực rất lớn để đạt tới mục tiêu đó. Điều đó sẽ tạo thêm nhiều căng thẳng hơn so với những giá trị mà việc thiền định có thể mang lại.

Còn trong khi thực hành thiền chánh niệm, chúng ta không có mục tiêu hoặc đích đến. Tất cả những gì chúng ta quan tâm tới là nhận biết trong khoảnh khắc hiện tại, ghi nhận hơi thở và sự chuyển động của mình.

Thiền định không suy nghĩ có thể nghe thấy hay, đặc biệt là khi bạn có thể “chứng đắc” nó sau nhiều nỗ lực. Tuy nó có thể là một mục tiêu chính đáng đã được nhiều người xác nhận rằng có đem lại một số giá trị, nhưng trong trường hợp của thiền chánh niệm thì không phải vậy.

Chính vì vậy, nếu bạn là người mới bắt đầu quan tâm đến phương pháp thiền thì chánh niệm là một lựa chọn phù hợp với bạn. Bạn có thể bắt đầu rất đơn giản từ chú tâm đến một đối tượng hoặc một trải nghiệm cụ thể trong một khoảng thời gian nhất định. Hãy tận hưởng hết mình với giây phút hiện tại và không cần quan tâm đến những gì không phù hợp.

8 ngày luyện tập để tìm đến bình an trong tâm hồn

Từng trải qua tình trạng căn thẳng đến trầm cảm khi cố gắng đạt được được nhiều hơn những mục tiêu của mình. Khi đó, Kathirasan K cảm thấy mất phương hướng trong cuộc sống. Ông đã tìm đến và thực hành thiền chánh niệm, nó đã giúp ông thoát khỏi những vấn đề mà mình đang gặp phải trong hiện tại và “sống” hạnh phúc hơn, biết yêu thương bản thân hơn.

Sự thay đổi này cũng là cơ duyên để ông trở thành một người hướng dẫn thực hành chánh niệm. Cũng từ đó, ông thấy được rất nhiều người có suy nghĩ chưa đúng về chánh niệm

Ông cho rằng: “Chánh niệm là nghệ thuật sống trọn vẹn trong khoảnh khắc hiện tại, không bị phân tâm khi hồi tưởng quá khứ hay lo nghĩ về những chuyện có thể xảy ra trong tương lai. Chánh niệm cho chúng ta khả năng nhận biết một cách có ý thức và sâu sắc thế giới bên ngoài và bên trong chính mình trong khi vẫn giải quyết những vấn đề thường nhật trong cuộc sống”.

Với kinh nghiệm hướng dẫn thực hành chánh niệm của mình, ông đã viết cuốn sách “Bí quyết sống tỉnh thức trong 8 ngày” nhằm giúp mọi người tìm thấy sự an yên thông qua các bài thực hành chánh niệm. Nếu bạn đang quan tâm đến thực hành thiền và chánh niệm thì cuốn sách này là cẩm nang cần thiết dành cho bạn.