Sáng 21/7, tại phiên tòa "chuyến bay giải cứu", TAND TP Hà Nội dành thời gian để Kiểm sát viên tham gia quyền công tố đối đáp lại những quan điểm của các luật sư và bị cáo.
Phản bác lại cáo trạng của các bị cáo tại Cục Lãnh sự, đại diện VKS cho rằng, có nhiều công văn Cục Lãnh sự (Bộ Ngoại giao) cấp phép bay phát hành sát ngày bay, cách chỉ 1-2 ngày, thậm chí cấp cùng với ngày cất cánh.
Theo đại diện VKS Hà Nội, có trường hợp Cục Lãnh sự "om" hồ sơ, trì hoãn việc cấp phép dù 4 Bộ còn lại trong Tổ công tác 5 Bộ (Bộ Công an, Bộ Y tế, Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Quốc phòng, Bộ Ngoại giao) đã có văn bản đồng ý.
Cụ thể, trong công văn số 3505 ngày 10/9/2021 của Cục Lãnh sự cấp phép cho Công ty TNHH cung ứng nguồn nhân lực và thương mại Quốc tế Sao Việt chuyến bay ngày 19/9/2021 đưa 203 người từ Đài Loan về nước thể hiện 4 bộ và UBND tỉnh Quảng Nam đã đồng ý từ tháng 6/2021 nhưng gần 3 tháng sau Cục Lãnh sự mới có văn bản cấp phép cho bay.
Đại diện Viện Kiểm sát Nhân dân TP Hà Nội tại phiên toà.
Ngoài ra, trong công văn số 173 ngày 11/1/2022 của Cục Lãnh sự cấp phép cho Công ty cổ phần VijaSun chuyến bay ngày 13/1/2022 đưa 275 người từ Úc về thể hiện 4 bộ đã đồng ý từ tháng 11 và 12/2021, nhưng hơn 1 tháng sau Cục Lãnh sự mới có văn bản cấp phép, sát ngày bay chỉ 2 ngày.
Trong công văn số 4857 ngày 18/11/2021 của Cục Lãnh sự cấp phép cho doanh nghiệp cổ phần du lịch Việt Nam Hà Nội bay ngày 18/11/2021 đưa 290 công dân từ Malaysia về nước, Cục Lãnh sự cấp phép cùng ngày bay.
Cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao Nguyễn Thị Hương Lan tại toà.
Ở những ngày xét xử trước, các bị cáo tại Cục Lãnh sự và luật sư cho rằng quá trình cấp phép các chuyến bay, họ không bao giờ gây khó khăn, sách nhiễu với doanh nghiệp, luôn đảm bảo công bằng, không có sự phân biệt đối xử nào. Các bị cáo tại Cục Lãnh sự nói "luôn đặt lợi ích của nhân dân lên trên lợi ích doanh nghiệp, có trách nhiệm với công tác bảo hộ công dân".
Đối đáp lại, đại diện VKS trích dẫn lại một số lời khai của các bị cáo là lãnh đạo doanh nghiệp tổ chức chuyến bay.
Cụ thể, bị cáo Vũ Minh Thắng (Giám đốc Công ty Thuận An) khai rằng, mỗi tháng gửi một hồ sơ đến Cục Lãnh sự xin cấp phép tổ chức chuyến bay, nhưng đều không được trả lời.
"Tháng 7/2021, trong một lần tình cờ gặp Lan đi ăn cùng bạn, tôi nhờ tạo điều kiện cấp phép chuyến bay cho công ty mình. Tháng 9/2021 tôi tiếp tục nhờ và từ 10/2021 đến tháng 1/2022 công ty tôi được cấp phép 6 chuyến bay nên tháng 10/2021 tôi đưa Lan 300 triệu đồng, tháng 11/2021 tôi tiếp tục đưa 300 triệu đồng", VKS dẫn lại lời khai của bị cáo Thắng.
Bị cáo Hoàng Diệu Mơ (Tổng giám đốc Công ty An Bình) cho rằng yếu tố "then chốt" để được cấp phép chính là nhờ mối quan hệ hoặc trực tiếp đi quan hệ với các cá nhân có thẩm quyền.
"Nếu không gặp chị Lan (bị cáo Nguyễn Thị Hương Lan, cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự) để xin chuyến bay và cảm ơn quà, tiền cho chị Lan thì công ty của tôi chắc chắn không được duyệt cấp phép các chuyến bay.
Tại thời điểm này, hầu hết các doanh nghiệp tham gia thực hiện chuyến bay đều thông qua các mối quan hệ để được gặp chị Lan. Chị Lan đồng ý nhận lời, nhận quà thì chắc chắn được duyệt. Công ty An Bình được duyệt nhiều hơn là do tôi có mối quan hệ thân thiết với chị Lan từ trước và cũng thường xuyên gặp gỡ, quan tâm và cảm ơn chu đáo", đại diện Viện kiểm sát dẫn lại lời khai của bị cáo Mơ.
Tiếp đến, lời khai của bị cáo Tào Đức Hiệp (Giám đốc Công ty công đoàn Đường sắt) thể hiện, ở chuyến bay đầu tiên, doanh nghiệp không được Cục Lãnh sự tạo điều kiện nên gặp nhiều khó khăn, mất nhiều thời gian. Sát ngày bay, Cục mới có thông báo phản hồi khiến doanh nghiệp không kịp thông tin đến khách hàng, dẫn đến không bán được vé và lỗ 1,7 tỷ đồng.
"Với mong muốn được Cục Lãnh sự tạo điều kiện giúp công ty tránh bị lỗ như chuyến đầu, tôi phải nhờ người tìm mối quan hệ để tìm các cán bộ Cục Lãnh sự nhờ giúp đỡ trong việc cấp phép", lời khai của bị cáo Hiệp được dẫn lại.
Theo đại diện Viện kiểm sát, lời khai của đại diện một số doanh nghiệp khác cũng khai tương tự.
Từ những căn cứ nêu trên, đại diện Viện kiểm sát nhận định quan điểm của luật sư và các bị cáo tại Cục Lãnh sự cho rằng không gây khó khăn, không sách nhiễu, luôn đảm bảo công bằng, không phân biệt đối xử, đặt lợi ích công dân lên trên… là "không đúng sự thật".
"Mặc dù các cán bộ tại Cục Lãnh sự không yêu cầu, đòi hỏi, đặt giá... với doanh nghiệp nhưng việc gây khó khăn đã khiến các doanh nghiệp phải tìm mối liên hệ nhờ tác động và đưa tiền", đại diện Viện kiểm sát nói và nhận định, đây là nguồn cơn dẫn đến hành vi Đưa hối lộ của các bị cáo tại phiên tòa này.
