Quan điểm này được Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đưa ra khi góp ý hoàn thiện dự thảo Luật Quy hoạch Đô thị và Nông thôn, tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 22/4.
Không nên quy định cứng chiều cao công trình trong nội đô
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát, làm rõ mối quan hệ giữa đô thị hóa và xây dựng nông thôn mới. Ông nêu thực tế một số đơn vị cấp huyện chưa hoàn thành nông thôn mới, khi quy hoạch lên quận sẽ dễ hơn những nơi đã hoàn thành nông thôn mới.
"Nếu xã nào sẽ lên phường, huyện nào sẽ lên quận, nguyên tắc, tiêu chí, định hướng quy hoạch thế nào để triển khai sau này, cần rà soát quy định trong luật này", ông Huệ nói.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên họp (Ảnh: Phạm Thắng).
Mối quan hệ giữa đô thị hóa và phát triển kinh tế đô thị cũng là vấn đề được Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ yêu cầu làm rõ khi xây dựng dự luật này. Theo ông, nếu chỉ nói đến đô thị mà không nói đến kinh tế đô thị, rất khó cho quản lý phát triển đô thị bền vững.
"Phần nào nằm trong luật này, phần nào nằm trong Luật quản lý phát triển đô thị đề nghị rà soát làm rõ hơn", ông Huệ đề nghị.
Vấn đề tiếp theo, ông lưu ý quy hoạch phải thích ứng với vấn đề biến đổi khí hậu. Đây là vấn đề hết sức quan trọng vì nước ta là một trong những nước bị tác động nặng nề nhất bởi biến đổi khí hậu.
Một vấn đề mới và cũng là bất cập, được Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chỉ ra, đó là tiêu chí, tiêu chuẩn về quy hoạch đô thị gắn với mật độ dân số và kết cấu hạ tầng, nhằm tính toán cân bằng giữa phát triển đô thị theo chiều rộng và phát triển đô thị nén theo mô hình TOD.
"Liên quan chiều cao công trình, tôi thấy tranh luận rất nhiều lần nhưng không rõ chỗ này. Khi chúng tôi làm việc với Bộ Xây dựng nhiệm kỳ trước mới ngộ ra một điều, chiều cao của công trình chỉ do vấn đề an ninh, an toàn bay thôi, chứ không ai cấm xây nhà cao tầng trong nội đô cả", ông Huệ nói.
Vấn đề quan trọng, theo ông Huệ, là xử lý kết cấu hạ tầng với chiều cao công trình này như thế nào. Trong thực tế, Bộ Xây dựng cũng không quy định vấn đề chiều cao công trình.
Nhắc đến phạm vi quy hoạch, ông Huệ dẫn chứng với quận Hoàn Kiếm, phạm vi quy hoạch chỉ có 5km2, nếu xét theo tiêu chí, tiêu chuẩn về dân số phải rút ra rất nhiều dân.
"Nhưng sau đó, chúng ta thay đổi tư duy. Chúng tôi đề xuất lấy cả 4 quận nội thành cũ, gồm Hoàn Kiếm, Đống Đa, Ba Đình, Hai Bà Trưng, thành một tổng thể quy hoạch để cân đối, mới giải quyết được bài toán vấn đề dân số và hạ tầng", ông Huệ nói.
Phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 22/4 (Ảnh: Phạm Thắng).
Từ những thực tế ấy, ông cho rằng tiêu chuẩn, tiêu chí về mật độ dân số, chiều cao công trình nên để cho tư vấn quy hoạch đề xuất trên cơ sở quy hoạch tổng thể, không nên quy định cứng nhắc về chuyện này.
Dẫn chứng Hong Kong hay Singapore có nhiều nhà cao ốc chọc trời, Chủ tịch Quốc hội kể khi làm ở cơ sở, mô hình đô thị nén TOD rất vướng, nhưng sau đó Bộ Xây dựng tháo gỡ hết.
Một lần nữa, ông cho rằng tiêu chí thiết yếu trong xây dựng quy hoạch đô thị và nông thôn nên để tư vấn nghiên cứu đề xuất trên cơ sở thực tế của từng địa phương, để nâng cao hiệu quả kinh tế, hiệu quả sử dụng đất, giảm chi phí kết cấu hạ tầng, giảm phát thải…
Tránh cài cắm lợi ích
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cũng phản ánh tồn tại về quá tải hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội ở các đô thị hiện nay.
Ông nêu thực tế khi làm quy hoạch rất cẩn trọng, nhưng khi điều chỉnh quy hoạch cục bộ, phê duyệt dự án lại ở mức độ "nhẹ nhàng hơn" so với những yêu cầu ban đầu.
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy (Ảnh: Phạm Thắng).
Cho biết luật đã đề cập việc quá tải hạ tầng, song ông Huy băn khoăn và đề nghị bổ sung quy định cụ thể hơn về vấn đề này để căn cứ vào đó biết thế nào là quá tải.
Tiếp cận ở một góc độ khác, Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường lưu ý việc huy động các nguồn lực hỗ trợ hoạt động quy hoạch theo hướng chặt chẽ, tránh nguy cơ thông qua hỗ trợ hoạt động quy hoạch để tác động chính sách, cài cắm "lợi ích nhóm", "lợi ích cục bộ".
Ông Cường đồng thời đề nghị quy định cụ thể hơn việc công bố công khai, minh bạch thông tin của tổ chức, cá nhân hỗ trợ, cơ quan đơn vị tiếp nhận nguồn lực hỗ trợ và việc sử dụng nguồn hỗ trợ.
Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường phát biểu tại phiên họp (Ảnh: Phạm Thắng).
"Thực tế ở địa phương, một số doanh nghiệp cũng muốn tài trợ cho quy hoạch, nếu không công bố công khai, lại cài cắm lợi ích của anh vào thì rất mệt", ông Cường dẫn chứng và cho rằng cần xã hội hóa nhưng phải công khai.
Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị Chính phủ chỉ đạo cơ quan soạn thảo, các cơ quan hữu quan nghiên cứu tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến của cơ quan thẩm tra để hoàn chỉnh hồ sơ dự án luật, trình Quốc hội xem xét tại kỳ họp thứ 7.
