Sau vụ thủ lĩnh Sayyed Hassan Nasrallah bị ám sát, nhóm vũ trang Hezbollah ở Lebanon phải đối mặt với thách thức lớn. Đó là ngăn chặn sự thâm nhập của Israel vào hàng ngũ nội bộ nhóm - điều đã cho phép Tel Aviv phá hủy các kho vũ khí, cài chất nổ vào thiết bị liên lạc, ám sát các chỉ huy cấp cao và đặc biệt là thủ lĩnh kỳ cựu của Hezbollah dù nơi ở của ông đã được giữ bí mật trong nhiều năm qua.
Vụ ám sát Nasrallah tại một trụ sở chỉ huy hôm 27/9 diễn ra chỉ hơn một tuần sau vụ nổ hàng nghìn máy nhắn tin và hàng trăm bộ đàm của Hezbollah. Israel được cho là đứng đằng sau các vụ nổ này nhưng Tel Aviv không lên tiếng thừa nhận hay phủ nhận.
Thâm nhập vào nhóm thân cận nhất của thủ lĩnh Hezbollah
Vụ ám sát thủ lĩnh Hezbollah là đỉnh điểm của một loạt các cuộc tấn công nhanh chóng đã loại bỏ một nửa hội đồng lãnh đạo của nhóm vũ trang Lebanon và tiêu diệt bộ chỉ huy quân sự hàng đầu của tổ chức này.
Trong vài ngày trước và vài giờ sau vụ ám sát Nasrallah, Reuters đã trao đổi với các nguồn tin ở Lebanon, Israel, Iran và Syria, những người đã cung cấp thông tin chi tiết về thiệt hại mà Israel đã gây ra cho nhóm bán quân sự Shi'ite hùng mạnh này, bao gồm cả các tuyến tiếp tế và cơ cấu chỉ huy của nhóm. Tất cả đều yêu cầu giấu tên để nói về những vấn đề nhạy cảm.
Chưa đầy 24 giờ trước cuộc tấn công, một nguồn tin Israel tiết lộ với Reuters rằng Tel Aviv đã dành 20 năm tập trung các nỗ lực tình báo vào Hezbollah và có thể tấn công Nasrallah bất cứ khi nào họ muốn, kể cả tại các trụ sở của nhóm.
Theo 2 quan chức Israel, Thủ tướng Benjamin Netanyahu và nhóm bộ trưởng thân cận của ông đã cho phép tiến hành cuộc tấn công như vậy từ hôm 25/9. Cuối cùng, cuộc tấn công diễn ra khi ông Netanyahu đang phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc ở New York
Ông Nasrallah đã không xuất hiện trước công chúng kể từ sau cuộc chiến giữa Israel và Hezbollah năm 2006. Theo một nguồn tin thân cận với việc bảo vệ an ninh cho Nasrallah, ông này đã cảnh giác trong một thời gian dài. Việc di chuyển của ông rất hạn chế và cũng rất ít người nhìn thấy ông.
Lãnh đạo Hezbollah thậm chí đã thận trọng hơn bình thường kể từ sau vụ nổ máy nhắn tin ngày 17/9, vì lo ngại Israel sẽ tìm cách ám sát ông. Đó cũng là lý do ông vắng mặt trong đám tang của một chỉ huy Hezbollah và chỉ gửi bài phát biểu đã ghi âm từ trước.
Vụ ám sát cho thấy Israel đã thâm nhập được vào tận nhóm thân cận nhất của ông Nasrallah.
Israel cho biết họ đã thực hiện vụ tấn công vào Nasrallah bằng cách trút bom xuống trụ sở ngầm bên dưới một tòa nhà dân cư ở phía Nam Beirut.
“Đây là một đòn giáng mạnh vào Hezbollah và nó cho thấy thất bại của nhóm này về mặt tình báo. Israel biết rằng ông Nasrallah đang họp với các chỉ huy khác và những gì họ cần làm là tấn công”, Magnus Ranstorp, một chuyên gia kỳ cựu về Hezbollah tại Đại học Quốc phòng Thụy Điển nhận định.
Tính cả thủ lĩnh Nasrallah, quân đội Israel cho biết họ đã giết chết 8 trong số 9 chỉ huy quân sự cấp cao nhất của Hezbollah trong năm nay, chủ yếu là trong tuần vừa qua. Những người này đều là các chỉ huy của sư đoàn tên lửa và lực lượng tinh nhuệ Radwan.
Trong cuộc họp báo ngày 28/9, người phát ngôn quân đội Israel, Trung tá Nadav Shoshani cho biết họ nhận được thông tin theo “thời gian thực” rằng Nasrallah và các nhà lãnh đạo khác đang có cuộc họp. Ông Shoshani không tiết lộ họ biết điều đó bằng cách nào, nhưng nói rằng thủ lĩnh và các chỉ huy Hezbollah đang họp để lên kế hoạch tấn công Israel.
Chuẩn tướng Amichai Levin, chỉ huy Căn cứ không quân Hatzerim của Israel, cho biết hàng chục quả đạn đã bắn trúng mục tiêu trong vòng vài giây.
“Chiến dịch này rất phức tạp và đã được lên kế hoạch từ lâu”, theo ông Levin.
Tổn thất của Hezbollah
Hezbollah đã cho thấy khả năng thay thế các chỉ huy một cách nhanh chóng, và người anh em họ của ông Nasrallah là Hashem Safieddine, từ lâu đã được coi là người kế nhiệm ông.
“Nếu một người bị giết, họ sẽ nhanh chóng có một người mới thay thế”, một nhà ngoại giao châu Âu nói về bộ máy của Hezbollah.
Cho dù mất nhiều thành viên cấp cao, Hezbollah sẽ vẫn tiếp tục chiến đấu. Theo ước tính của Mỹ và Israel, nhóm này có khoảng 40.000 chiến binh cùng với kho vũ khí lớn và mạng lưới đường hầm rộng lớn gần biên giới Israel.
Được thành lập tại Lebanon vào năm 1982, Hezbollah là thành viên đáng gờm nhất trong “Trục kháng chiến” của Iran gồm các các lực lượng không chính quy chống Israel. Bản thân nhóm này cũng là một thế lực đáng kể trong khu vực.
Nhờ có sự hậu thuẫn từ Iran trong nhiều thập kỷ, trước cuộc xung đột hiện tại, Hezbollah là một trong những tổ chức phi nhà nước được trang bị tốt nhất thế giới, với kho vũ khí gồm 150.000 rocket, tên lửa đạn đạo và máy bay không người lái.
Theo ước tính của Israel, con số nói trên gấp 10 lần kho vũ khí mà Hezbollah từng có trong cuộc chiến toàn diện gần đây nhất giữa 2 bên vào năm 2006.
Một nguồn tin thân cận với Hezbollah cho biết trong năm qua, đã có rất nhiều vũ khí được đưa vào Lebanon từ Iran, cùng với một lượng lớn viện trợ tài chính.
Dù vậy, Hezbollah được cho là đã bị suy yếu về mặt vật chất và tinh thần trong 10 ngày qua.
Có rất ít đánh giá công khai về mức độ thiệt hại của kho vũ khí Hezbollah do các cuộc tấn công của Israel gây ra trong tuần qua, bao gổm cả các cuộc tấn công vào thành trì của nhóm này ở Thung lũng Bekaa, cách xa biên giới của Lebanon với Israel.
Trước cuộc tấn công hôm 27/9, một nhà ngoại giao phương Tây ở Trung Đông nhận định rằng Hezbollah đã mất 20%-25% năng lực tên lửa của trong cuộc xung đột đang diễn ra nhưng không nêu bằng chứng hoặc thông tin chi tiết về đánh giá của mình.
Một quan chức an ninh Israel cho biết “một phần đáng kể” trong kho tên lửa của Hezbollah đã bị phá hủy. Thực tế Hezbollah chỉ có thể phóng vài trăm tên lửa mỗi ngày trong tuần qua là bằng chứng cho thấy năng lực của nhóm này đã bị suy giảm.
Israel chặn nguồn cung vũ khí cho Hezbollah
Trước cuộc tấn công tiêu diệt thủ lĩnh Nasrallah, các nguồn tin từ Iran cho biết, Tehran có kế hoạch gửi thêm tên lửa cho Hezbollah để chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh kéo dài.
Theo nguồn tin tình báo quân sự cấp cao của Syria, Hezbollah hiện giờ rất cần có thêm đầu đạn và tên lửa cùng với máy bay không người lái. Nhóm này cũng cần linh kiện thay thế cho số vũ khí bị Israel phá hủy trong các cuộc không kích trên khắp Lebanon trong tuần trước.
Các lô hàng cung cấp của Iran trước đây được chuyển cho Hezbollah bằng đường hàng không và đường biển. Hôm 28/9, Bộ Giao thông Vận tải Lebanon đã yêu cầu một máy bay Iran không được bay vào không phận nước này sau khi Israel cảnh báo họ sẽ sử dụng “vũ lực” nếu máy bay hạ cánh. Hiện vẫn chưa rõ trên máy bay có gì.
Các hành lang trên bộ qua Iraq và Syria hiện là tuyến đường tốt nhất để vận chuyển tên lửa, phụ tùng và máy bay không người lái cho Hezbollah với sự giúp đỡ của các nhóm vũ trang đồng minh tại các quốc gia này.
Tuy nhiên, nguồn tin quân sự Syria cho biết hoạt động giám sát bằng máy bay không người lái và các cuộc tấn công của Israel nhắm vào đoàn xe tải đã làm tổn hại đến tuyến đường này.
Từ tháng 6, Israel đã tăng cường tấn công vào các kho vũ khí và tuyến vận chuyển ở Syria để làm suy yếu Hezbollah trước bất kỳ cuộc chiến nào.
Hồi tháng 8, UAV của Israel đã tấn công lô vũ khí được giấu trong các xe tải thương mại ở Syria.
Tuần trước, quân đội Israel cho biết máy bay chiến đấu của họ đã ném bom vào một cơ sở ở biên giới Syria-Lebanon được sử dụng để chuyển vũ khí cho Hezbollah.
Joseph Votel, cựu chỉ huy lực lượng Mỹ ở Trung Đông, cho biết Israel và các đồng minh của họ giờ có thể chặn bất kỳ tên lửa nào mà Iran gửi cho Hezbollah bằng đường bộ.
