Trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành một phần quan trọng trong nhiều lĩnh vực, bao gồm cả tuyển dụng, làm đổi mới cách thức mà các công ty và ứng viên tiếp cận việc làm. Theo một khảo sát của LinkedIn năm 2020, 56% công ty nhân sự sử dụng AI trong tuyển dụng, với dự đoán tăng lên 77% vào năm 2023.
Ở Thụy Điển, robot Tengai gây ấn tượng khi tự động phỏng vấn ứng viên một cách công bằng. Công nghệ như HireVue và Pymetrics đang chuyển từ bảng câu hỏi truyền thống sang trò chơi và video dựa trên AI để đánh giá hành vi ứng viên.
Các công ty lớn như Heinz và Unilever cũng tích hợp những trò chơi này vào quy trình tuyển dụng, nhằm mục đích đánh giá khả năng và sự sáng tạo của ứng viên. AI có thể phân tích lý lịch và kinh nghiệm để tìm kiếm công việc phù hợp hoặc cải thiện hồ sơ xin việc cho ứng viên.
Tuy nhiên, lựa chọn này không thật sự đáng tin cậy như mọi người nghĩ. Theo nhận định của Tiến sĩ Dana McKay, giảng viên cấp cao ngành Công nghệ tương tác mới, Đại học RMIT (Australia), “Các thuật toán AI là tấm gương phản chiếu dữ liệu mà chúng được cung cấp. Trong bối cảnh hầu hết dữ liệu ít nhiều đều chứa thiên kiến của xã hội, nhiều thuật toán AI vẫn đang đưa ra kết quả sai lệch.
Một vài năm trước, Google bị phát hiện là có xu hướng hiển thị quảng cáo những công việc có mức lương cao cho đối tượng là nam giới thay vì nữ giới, bởi vì có ít phụ nữ đảm nhiệm những công việc được trả lương cao hơn.
Điều này làm trầm trọng hóa sự thiên vị hàm chứa trong dữ liệu đầu vào - phụ nữ không thể nộp đơn xin việc cho những vị trí không hiển thị cho họ.
Ở Mỹ, một algorithim phán quyết được thiết kế để xóa bỏ thiên vị trong hệ thống tư pháp lại vô tình tạo ra phán quyết nặng nề hơn cho người Mỹ gốc Phi do dựa trên dữ liệu án lệ lịch sử.
Rủi ro này trở nên đáng lo ngại do sự không minh bạch của AI và niềm tin sai lầm rằng máy móc luôn khách quan.
Trong bối cảnh AI ngày càng phổ biến trong tuyển dụng, tồn tại mối lo ngại về việc ứng viên bị từ chối do không khớp với những định kiến đã có từ lâu.
Pháp luật ở Mỹ đang phấn đấu để giải quyết vấn đề này, đặt ra yêu cầu trách nhiệm pháp lý đối với các công ty sử dụng phần mềm tuyển dụng có thiên vị, kể cả khi sản phẩm đó được phát triển rộng rãi.
