Thủ lĩnh Yevgeny Prigozhin và các thành viên của lực lượng Wagner (Ảnh: Reuters).
Ngày 23/8, máy bay được cho là chở ông trùm Prigozhin và một số chỉ huy cấp cao của Wagner bị rơi ở vùng Tver, Nga khiến toàn bộ 10 người trên khoang thiệt mạng.
Tới nay, vẫn chưa có thông tin chính thức về số phận của lãnh đạo Wagner dù Tổng thống Putin ngày 24/8 đã gửi lời chia buồn tới "các thành viên Wagner" thiệt mạng trong vụ rơi máy bay.
Tổn thất lớn
Trong kịch bản ông trùm Wagner không sống sót, Business Insider cho rằng Wagner sẽ phải đối mặt với một thời kỳ bất ổn chưa từng có - hơn cả sau cuộc nổi loạn thất bại hồi cuối tháng 6 đã khiến nhóm quân sự tư nhân bị suy yếu.
Tuy nhiên, theo chuyên gia Simon Miles từ trường Chính sách công Sanford của Đại học Duke (Mỹ) cho rằng, trong khi còn rất sớm để dự đoán chính xác tương lai của Wagner, khó có khả năng tập đoàn quân sự tư nhân này đối mặt với kịch bản sụp đổ trong hỗn loạn vì thiếu ông Prigozhin.
Theo ông Miles, các hoạt động của Wagner ở những khu vực mà tập đoàn này hiện diện vẫn đang diễn ra.
Hiện trường vụ rơi máy bay được cho chở ông Prigozhin (Ảnh: Ủy ban điều tra Nga).
Sau vụ nổi loạn, Wagner đã chuyển lực lượng sang Belarus và tập đoàn này vẫn hoạt động ở khu vực châu Phi - nơi mà tập đoàn này được cho thu được nhiều tiền từ hoạt động đánh thuê, tư vấn, khai khoáng trong vài năm trở lại đây.
Nếu ông Prigozhin không còn, tương lai mạng lưới mà Wagner đã xây dựng ở châu Phi, Trung Đông hay người sẽ kiểm soát hoạt động và tài chính của nhóm sẽ trở thành câu hỏi lớn.
Tương lai nào cho Wagner?
Theo chuyên gia Catrina Doxsee tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), ít có khả năng Nga sẽ từ bỏ mô hình Wagner vì hoạt động của nhóm được cho đã mang lại tầm ảnh hưởng cho Moscow ở châu Phi.
Điện Kremlin nhiều lần cho biết Wagner là công ty quân sự tư nhân và hoạt động độc lập theo hợp đồng, không liên quan tới chính quyền Nga.
Tuy nhiên, việc Wagner gia tăng hiện diện ở châu Phi, Trung Đông thời gian qua được xem cũng mang lại cho Nga những lợi ích ở khu vực mà thiện cảm với Moscow ở mức tương đối cao.
Ông chủ tập đoàn quân sự tư nhân Wagner Yevgeny Prigozhin (Ảnh: Getty).
Ông Doxsee nhận định, chưa có một mạng lưới nào có trụ sở ở Nga đạt được dấu ấn như Wagner ở châu Phi nên Moscow ít có khả năng phá bỏ những gì đang có, vì sẽ rất khó để xây dựng lại những mối quan hệ, hiểu biết và hệ thống mà Wagner đã đặt nền móng trong nhiều năm qua.
Cũng có bằng chứng cho thấy tầm ảnh hưởng của Wagner ở một số quốc gia như Mali đã tăng lên ngay cả sau cuộc nổi loạn hồi tháng 6, cho thấy tiềm năng của nhóm này.
Ông Miles cho rằng, sau tin rơi máy bay, mạng lưới Wagner dường như "khá im lặng", có nghĩa là sự vắng mặt của ông Prigozhin có thể sẽ không ảnh hưởng quá lớn đến hoạt động của họ.
"Rất nhiều quyết định quan trọng vẫn được ông ta đưa ra, nhưng Prigozhin không phải là người duy nhất chỉ huy hoạt động của nhóm", ông Miles nhận định.
Mặc dù vậy, nếu ông Prigozhin và cánh tay phải Dmitry Utkin thực sự thiệt mạng trong vụ rơi máy bay, điều này sẽ tác động tới Wagner về mặt quyền lực và thương hiệu.
Chuyên gia Kateryna Stepanenko từ tổ chức ISW (Mỹ) cho rằng, ông Prigozhin và Utkin là "bộ mặt" của Wagner và thiếu vắng họ sẽ tác động mạnh mẽ đến cơ cấu chỉ huy và thương hiệu Wagner.
Các chuyên gia cũng đề cập tới khả năng Wagner có thể sẽ có lãnh đạo mới thay thế. Tuy nhiên, tới nay chưa có một chỉ huy nào của nhóm lên tiếng, vì vậy, cơ cấu quyền lực tương lai của Wagner vẫn đang là một dấu hỏi lớn, đặc biệt nếu kịch bản không có ông Prigozhin xảy ra.
Video khoảnh khắc máy bay nghi chở trùm Wagner bị rơi
