Giống như F-16, máy bay chiến đấu của Thụy Điển được kỳ vọng sẽ tạo ra “phương thuốc thần” đối phó lại ưu thế gần như tuyệt đối của Lực lượng Hàng không-vũ trụ Nga trên chiến trường. Nhất là khi Quân đội Nga đưa vào sử dụng rộng rãi các loại bom lượn chính xác cao, có sức công phá lớn khiến các thành trì phòng thủ của Lực lượng vũ trang Ukraine tại vùng Donbass nhanh chóng sụp đổ.
JAS 39 Gripen – Vũ khí của môi trường bất quy ước
Là dòng máy bay chiến đấu đa chức năng được thiết kế và sản xuất bởi công ty hàng không vũ trụ SAAB của Thụy Điển, JAS 39 Gripen được tạo ra với nhiều tính năng đặc biệt phù hợp với yêu cầu tác chiến của quân đội quốc gia Bắc Âu này.
 |
| Các quốc gia phương Tây đang vận động để cung cấp máy bay JAS 39 Gripen cho Ukraine. Ảnh: Defense News |
Nhiều chuyên gia quân sự phương Tây tin rằng, máy bay chiến đấu JAS 39 Gripen rất phù hợp với chiến trường Ukraine vì nó được tạo ra trong Chiến tranh Lạnh với mục đích đặc biệt là một phương tiện chiến đấu bền bỉ, khả năng sống sót cao và linh hoạt trong mối nguy cơ chiến tranh tổng lực giữa Liên Xô và NATO tại chiến trường châu Âu.
Một trong những đặc điểm quan trọng của máy bay JAS 39 Gripen là khả năng cất cánh và hạ cánh tại nhiều loại đường băng khác nhau, từ sân bay tới các đường cao tốc hoặc một khu vực bãi đáp được chuẩn bị sẵn. Đây là yếu tố rất quan trọng đối với Quân đội Ukraine sau hơn 2 năm xung đột, hầu hết các sân bay và căn cứ quân sự đều nằm trong tầm giám sát, tầm bắn tên lửa của Nga.
JAS 39 Gripen cũng có thể trang bị tên lửa không đối không tầm xa Meteor mới do Tập đoàn MDBA phát triển. Đây là loại tên lửa mạnh mẽ có khả năng bắn trúng mục tiêu ở khoảng cách 260km. Máy bay chiến đấu F-16 của Mỹ không có loại vũ khí nào có uy lực tương tự.
Với khả năng chiến đấu linh hoạt, tầm bắn xa, JAS 39 Gripen có thể tạo ra mối đe dọa tiềm tàng cho máy bay chiến đấu của Không quân Nga, đặc biệt là các máy bay ném bom đắt tiền được sử dụng như những bệ phóng tên lửa trên không không thể ngăn chặn từ đầu cuộc xung đột. Cùng với đó, JAS 39 Gripen cũng hạn chế khả năng tiếp cận chiến tuyến từ khoảng cách hơn 100km khiến các máy bay tiêm kích-bom của Nga không thể thoải mái ném bom lượn FAB tàn phá chiến tuyến của Ukraine như thời gian qua.
Một yếu tố khác chính là tính đa năng của JAS 39 Gripen, khi nó là máy bay một động cơ hạng nhẹ, có tính cơ động cao và công nghệ hiện đại. Nó có thể thực hiện nhiều nhiệm vụ chiến đấu trên không, bao gồm đánh chặn các mục tiêu trên không của đối phương, tấn công các mục tiêu trên mặt đất và trinh sát đường không.
Khả năng tác chiến linh hoạt của JAS 39 Gripen rất phù hợp để chuyển đổi cho nhiều mục đích khác nhau. Ngoài ra, máy bay chiến đấu của Thụy Điển còn nổi tiếng với chi phí sử dụng thấp hơn đáng kể so với các dòng máy bay chiến đấu cùng thời.
Trong lịch sử, JAS 39 Gripen đã tham gia nhiều cuộc xung đột trên thế giới, bao gồm cả ở Libya và Afghanistan. Nó đã nhiều lần chứng tỏ tính hiệu quả và tạo được danh tiếng.
Chiến trường Ukraine hoàn toàn khác biệt
JAS 39 Gripen là một chiếc máy bay tuyệt vời, nhưng nó sẽ không làm thay đổi cục diện cuộc xung đột đang diễn ra ở Ukraine.
Nếu có mặt tại Ukraine, đối thủ của máy bay chiến đấu Thụy Điển không phải là các đối thủ dưới cơ như Libya và Afghanistan, mà Không quân Nga có ưu thế vượt trội cả về số lượng, chất lượng, trình độ tác chiến. Cùng với đó là hệ thống phòng không danh tiếng với các tổ hợp vũ khí đa tầng, đa lớp của người Nga khiến bất kỳ sai lầm nào đều sẽ phải trả giá đắt.
 |
| JAS 39 Gripen dù có tính năng mạnh mẽ, nhưng cũng khó có thể đảo ngược tình thế chiến trường Ukraine hiện tại. Ảnh: Topwar |
Cùng với đó, cả JAS 39 và F-16 được chuyển giao theo dạng viện trợ với số lượng có hạn chế. Vì thế, kể cả có lợi thế về mặt chiến thuật, tính năng, các máy bay chiến đấu nói trên chỉ có thể tạo ra thêm thiệt hại cho Quân đội Nga, nhưng không thể ngăn chặn được sự chủ động về mặt chiến thuật và chiến lược trên chiến trường của phía Nga vì Quân đội Ukraine đang kiệt quệ vì thiếu nguồn hỗ trợ từ Mỹ và phương Tây, cũng như các chiến tuyến kiên cố nhất được Kiev xây dựng nhiều năm qua tại Donbass đang sụp đổ.
Theo đánh giá của tờ Topwar, bất kỳ loại vũ khí hiện đại nào cũng không thể thay đổi cục diện chiến trường tại Ukraine hiện tại. Chính vì thế, giống như nhiều loại vũ khí viện trợ khác, F-16 hay JAS 39 Gripen nếu xuất hiện tại Ukraine cũng sớm “mất thiêng” tương tự như các loại vũ khí hiện đại trước đây đã được Mỹ và phương Tây chuyển giao cho Kiev.
TUẤN SƠN (tổng hợp)
