Theo Nikkei, dịch vụ mua trước – trả sau cũng như các ngân hàng số đang nhanh chóng lấp đầy khoảng cách cho vay trong khu vực nhờ sự phổ biến của smartphone và các nền tảng thương mại điện tử (TMĐT) giúp các startup fintech có được dữ liệu khách hàng và sàng lọc những người có ít hoặc không có lịch sử tín dụng.
Dịch vụ cho vay đang là tâm điểm của lĩnh vực tài chính khi nhiều công ty xâm nhập thị trường ngân hàng năm nay thông qua việc mua lại các đơn vị cho vay truyền thống hoặc mua cổ phần từ họ.
Ganis Pawestri, thư ký 27 tuổi ở Jakarta (Indonesia), không có thẻ tín dụng. Thay vào đó, cô dùng ứng dụng Akulaku để mua đồ dùng thiết yếu và thời trang trên mạng, chi phí khoảng 800.000 rupiah Indonesia (50 USD) mỗi tháng.
Vào cuối tháng, cô thanh toán qua một ngân hàng trực tuyến, cũng do một công ty thuộc tập đoàn Akulaku điều hành. Ngân hàng không tính phí lãi suất cho các khoản thanh toán hàng tháng. Đối với các giao dịch đắt tiền hơn như du lịch, cô trả thành ba đợt với lãi suất tối đa 2%.
Chia sẻ với Nikkei, Pawestri cho biết không có trải nghiệm tốt với các ngân hàng. Sau khi tốt nghiệp, cô bị từ chối cấp thẻ tín dụng nhiều lần. Ngay cả khi vượt qua vòng sàng lọc ban đầu tại một đơn vị cho vay khác, phải mất vài tuần cô mới biết thẻ bị thất lạc qua đường bưu điện.
Các dịch vụ fintech như Akulaku cho phép trả góp tối đa 12 tháng rất phổ biến ở Indonesia, nơi chỉ khoảng 5% người dân có thẻ tín dụng. Ra mắt vào năm 2016, hơn 60% trong số 5 đến 7 triệu người dùng hoạt động hàng tháng là millennials (sinh trong khoảng năm 1981-1996).
Theo Chủ tịch Akulaku Finance Efrinal Sinaga, phục vụ khách hàng kỹ thuật số rất quan trọng với lĩnh vực tài chính nếu muốn mở rộng nền tảng khách hàng tại Indonesia, nơi có khoảng 17.000 hòn đảo. Tập đoàn đặt mục tiêu phục vụ 50 triệu khách hàng trên toàn khu vực vào năm 2025.
Một điểm cộng lớn của Akulaku là dễ dàng tiếp cận tín dụng ngay cả với những người có ít hoặc không có lịch sử vay. Không sử dụng thông tin nhận dạng cá nhân, Akulaku xây dựng mô hình chấm điểm tín dụng bằng cách hợp tác với các trang TMĐT và nhà mạng viễn thông để đánh giá mức độ tín nhiệm của người vay tiềm năng dựa trên thói quen chi tiêu của họ.
Những nền kinh tế mới nổi như Indonesia thường thiếu hoặc chậm trễ trong việc phát triển các văn phòng tín dụng, nơi cung cấp lịch sử tín dụng của người vay tiềm năng cho ngân hàng và đơn vị cho vay tiêu dùng.
Ứng dụng sẽ thiết lập hạn mức tín dụng cho từng khách hàng, tùy thuộc vào thu nhập và lịch sử thanh toán để họ không bị quá khả năng chi trả. Pawestri ở Jakarta bắt đầu với giới hạn 3 triệu rupiah, tăng gấp đôi một năm rưỡi sau đó vì cô thường xuyên sử dụng dịch vụ.
Theo một nghiên cứu của Trung tâm CIIP thuộc tạp đoàn Temasek Trust tại Singapore, 63% người dùng fintech là khách hàng lần đầu và 57% cho biết họ không có quyền tiếp cận các lựa chọn thay thế. Dù vậy, báo cáo lưu ý các công ty fintech "có xu hướng cung cấp các sản phẩm có thời hạn ngắn hơn và chi phí hàng năm cao hơn”.
Được công bố vào tháng 6, nghiên cứu này là phân tích đầy đủ đầu tiên về tác động của tài chính toàn diện (financial inclusion) ở Đông Nam Á. CIIP khảo sát 6.500 khách hàng dịch vụ tài chính ở 6 quốc gia: Campuchia, Indonesia, Myanmar, Philippines, Thái Lan và Việt Nam.
Dawn Chan, Giám đốc điều hành CIIP, nhận định sự tăng tốc của fintech nhằm giải quyết khoảng trống cho vay còn phản ánh số lượng người không có tài khoản ngân hàng và không được phục vụ. Trong khi những người chơi truyền thống đang đẩy mạnh số hóa, fintech dường như "nhanh nhẹn hơn" về tốc độ tiếp cận thị trường và đầu tư.
Một số ngân hàng lớn nhất châu Á hiện đang tích cực hơn trong lĩnh vực cho vay trực tuyến của Đông Nam Á, dự kiến đạt 116 tỷ USD vào năm 2025, tăng gần gấp ba lần so với năm 2021, theo báo cáo năm 2022 của Google, Temasek Holdings và Bain &Co.
Năm ngoái, Ngân hàng Thương mại Siam của Thái Lan đã đầu tư 100 triệu USD vào Akulaku, trong khi ngân hàng cho vay lớn nhất của Nhật Bản, MUFG Bank, cũng đầu tư 200 triệu USD và nắm giữ khoảng 10% cổ phần Akulaku.
Hồi tháng 3, ngân hàng Mizuho (Nhật Bản) dẫn đầu vòng gọi vốn trị giá 270 triệu USD vào Kredivo Group, đối thủ của Akulaku ở Indonesia. Ra mắt năm 2016, Kredivo nhắm đến nhiều khách hàng giàu có hơn trong nước, những người có mức lương tháng tối thiểu 3 triệu rupiah.
Trong một cuộc phỏng vấn với Nikkei Asia, Kazutoshi Isogai, Giám đốc ngân hàng bán lẻ và kinh doanh của Mizuho, nhận xét Việt Nam, Philippines và Indonesia nằm trong số “thị trường ngân hàng bán lẻ hứa hẹn nhất". Ông bổ sung Mizuho có thể mở rộng quan hệ đối tác sang các thị trường mới. Ngoài Indonesia, Kredivo đã hoạt động tại Việt Nam.
Từ công nghệ tín dụng cốt lõi, Kredivo đã mở rộng phạm vi dịch vụ, bao gồm cả việc phát hành thẻ tín dụng của riêng mình. Công ty cũng đang tìm cách ra mắt ngân hàng kỹ thuật số vào "một thời điểm nào đó trong năm nay, tùy thuộc vào sự chấp thuận của cơ quan quản lý", Giám đốc chiến lược Abhijay Sethia chia sẻ.
Indonesia đang chứng kiến làn sóng các công ty công nghệ mua lại ngân hàng truyền thống để biến họ thành ngân hàng kỹ thuật số. Năm ngoái, Kredivo nắm phần lớn cổ phần trong Ngân hàng Bisnis Internasional. Grab và Singapore Telecommunications dự định mở ngân hàng kỹ thuật số của riêng họ trong năm nay tại Indonesia sau khi mua cổ phần thiểu số trong một công ty cho vay tư nhân nhỏ. Đầu tháng này, KakaoBank của Hàn Quốc tuyên bố sẽ mua lại 10% cổ phần của tập đoàn.
Theo CIIP, những người chơi mới đang cải thiện chất lượng cho vay dù thời gian theo dõi ngắn hơn. Báo cáo của CIIP nhấn mạnh tỷ lệ vỡ nợ của cả fintech và phi ngân hàng "chỉ cao hơn một chút so với ngân hàng". Năm 2022, tỷ lệ vỡ nợ trung bình của fintech là 2,8%, còn ngân hàng truyền thống là 2,5%.
Dù vậy, giống như hầu hết các startup khác, nhiều fintech đang thua lỗ. Chìa khóa cho sự sống còn của họ sẽ là phục vụ khách hàng một cách bền vững. Hồi tháng 7, Advance Intelligence Group - công ty Singapore điều hành dịch vụ tín dụng Atome – tuyên bố rút khỏi Việt Nam dù mới gia nhập thị trường một năm.
(Theo Nikkei)
Phát triển ngân hàng mở để người dân được cung cấp dịch vụ toàn diện, tận nơiĐề xuất phát triển mô hình ngân hàng mở, Tổng giám đốc TPBank Nguyễn Hưng phân tích: Mô hình này sẽ đặt khách hàng vào trung tâm, cung cấp dịch vụ tận nơi ngay trên các nền tảng đối tác như Fintech, thương mại điện tử, viễn thông...
