Giám sát chặt chẽ
Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Quảng Ngãi Nguyễn Văn Mười cho biết, tỉnh Quảng Ngãi hiện có 4 huyện, thị xã, thành phố ven biển và 1 huyện đảo, có bờ biển dài khoảng 130 km với 6 cửa sông: Sa Cần, Sa Kỳ, Cổ Lũy, Cửa Lở, Mỹ Á và Sa Huỳnh…
Đây là thuận lợi cho việc xây dựng các cảng cá và các khu dịch vụ hậu cần nghề cá của tỉnh; huyện đảo Lý Sơn nằm cách đất liền 15 hải lý, diện tích khoảng 10 km2, có vị trí rất quan trọng trong việc phát triển kinh tế biển của tỉnh, cũng như đảm bảo quốc phòng, an ninh.
“Tính đến tháng 10, tàu cá, lao động khai thác thuỷ sản toàn tỉnh có 4.287 tàu cá, với tổng công suất 1.765.282 CV; trong đó, tàu có chiều dài từ 15m trở lên khai thác vùng khơi có 3.117 chiếc; cơ cấu nghề khai thác thủy sản hiện tại: lưới kéo 29,20%, lưới rê 14,02%, lưới vây 23,61%, nghề câu 24,63% và các nghề khác (chụp, lặn, hậu cần…) chiếm 8,54%; lao động nghề cá khoảng 37.000 người”, ông Mười nói.
Đối với công tác chống khai thác IUU của tỉnh, địa phương đã chủ động thực hiện quản lý hoạt động của đội tàu khai thác ven bờ, vùng lộng: Công tác quản lý hoạt động của đội tàu khai thác ven bờ, vùng lộng thực hiện theo quy định của Luật Thuỷ sản. Năm 2022 tỉnh đã thực hiện nhiệm vụ “Điều tra, đánh giá nguồn lợi thủy sản vùng biển ven bờ và nghề cá thương phẩm tỉnh Quảng Ngãi” để làm cơ sở thực hiện quản lý hoạt động của đội tàu khai thác ven bờ, vùng lộng của tỉnh.
Ông Mười thông tin, số liệu tàu cá đã đăng ký, đăng kiểm và cấp Giấy phép khai thác thủy sản đã dược nhập liệu đầy đủ vào hệ thống cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase) phục vụ cho công tác quản lý và công tác xác nhận, chứng nhận thuỷ sản. Đến nay, tổng số tàu cá được cập nhật số liệu tàu cá của tỉnh vào hệ thống cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase) gồm 4.287 tàu cá, với tổng công suất 1.765.282 CV.
Đến nay (tháng 11/2023), toàn tỉnh có 2.937 tàu đã lắp VMS/3.117 tàu cá có chiều dài 15m trở lên bắt buộc phải lắp đặt VMS, tỷ lệ tàu lắp đặt đạt 99,16% trên tổng số tàu đang hoạt động (tỉ lệ lắp đặt không tính 155 tàu nằm bờ trong và ngoài tỉnh); hiện còn 25 tàu hoạt động trong và ngoài tỉnh chưa lắp đặt thiết bị. Danh sách tàu cá chưa lắp đặt VMS được Sở NN-PTNT thống kê hàng tháng gửi cho các cơ quan, địa phương trong và ngoài tỉnh theo dõi, giám sát và xử lý nghiêm khi các tàu này tham gia hoạt động khai thác thủy sản trên biển.
Về vận hành Hệ thống giám sát tàu cá, Sở NN-PTNT đã chỉ đạo Chi cục Thủy sản thành lập Tổ công tác xử lý thông tin dữ liệu của hệ thống giám sát tàu cá trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi và tổ chức phân công trực 24/24 giờ để xử lý thông tin theo quy trình theo Quyết định của UBND tỉnh Quảng Ngãi về việc ban hành Quy trình tiếp nhận, xử lý thông tin tàu cá tỉnh Quảng Ngãi mất tín hiệu kết nối thiết bị giám sát hành trình và vượt ranh giới cho phép trên biển.
Hướng đến gỡ “thẻ vàng”
Chi cục Thủy sản thường xuyên theo dõi hoạt động của tàu cá trên hệ thống giám sát tàu cá, gửi thông báo tàu cá vượt qua ranh giới cho phép và tàu cá mất kết nối trên 10 ngày trên biển đến các địa phương, Bộ đội biên phòng và Ban Quản lý các cảng cá để phối hợp xử lý khi tàu cập cảng.
“Tính từ đầu năm đến nay, chúng tôi đã phát hiện 204 tàu cá vượt ranh giới cho phép trên biển và 345 tàu cá mất kết nối trên biển trên 10 ngày. Các cơ quan chức năng xử lý 69 trường hợp mất kết nối, xử phạt 23 trường hợp; xử lý 25 tàu cá vượt ranh giới cho phép trên biển, không đủ căn cứ xác định hành vi vi phạm”, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản dẫn chứng.
Tình hình tàu cá tỉnh vi phạm vùng biển nước ngoài để khai thác hải sản trái phép cơ bản đã được kiểm soát, ngăn chặn: Từ năm 2020 đến nay, tỉnh Quảng Ngãi không xảy ra trường hợp tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, xử lý (số liệu không tính tàu cá bị lực lượng Trung Quốc bắt giữ, truy đuổi, đâm va, lấy tài sản,..); tuy nhiên đã xảy ra 3 vụ/3 tàu cá bị nước ngoài bắt giữ (năm 2021: 1 vụ/1 tàu, năm 2022: 2 vụ/2 tàu); các lực lượng chức năng của tỉnh đã điều tra, xác minh và kết luận không có trường hợp nào vi phạm vùng biển nước ngoài (các tàu này đang hoạt động tại các khu vực chồng lấn ở Quần đảo Trường Sa, vị trí bị bắt giữ trong ranh giới cho phép trên biển trên Hệ thống giám sát hành trình tàu cá).
Công an tỉnh tăng cường điều tra, xử lý các vụ việc tại địa phương có dấu hiệu môi giới, móc nối đưa người, tàu cá Việt Nam đi khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài; Công an tỉnh phối hợp với lực lượng Biên phòng điều tra, xác minh phát hiện 01 đối tượng môi giới đưa 2 tàu cá của tỉnh sang nước ngoài khai thác hải sản trái phép, hiện đã bắt giữ, khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với đối tượng trên.
Để khắc phục các hạn chế trong thời gian đến, chung tay cùng cả nước sớm gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC đối với thủy sản khai thác của Việt Nam, tỉnh Quảng Ngãi đã kiến nghị, đề xuất Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhiều nội dung cần thiết.
Chỉ đạo các địa phương kiểm soát chặt chẽ tàu cá ngoài tỉnh hoạt động tại địa phương, kiên quyết xử lý tàu cá vi phạm khai thác IUU.Tăng cường sự hiện diện của lực lượng Kiểm ngư, Cảnh sát biển, Hải quân... trên vùng biển Hoàng Sa, Trường Sa, vùng chồng lấn để bảo vệ, hỗ trợ ngư dân yên tâm sản xuất kết hợp bảo vệ chủ quyền biển đảo, đồng thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý tàu cá cố tình vi phạm vùng biển nước ngoài để khai thác hải sản trái phép. Quan tâm đầu tư mới, hỗ trợ tỉnh nâng cấp hệ thống cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão theo quy hoạch đáp ứng yêu cầu cho hoạt động nghề cá.
Công Sáng
