Phát hành tem bưu chính về vị vua khai sinh nhà nước Đại Cồ Việt

Giáo dục lịch sử dân tộc qua tem bưu chính

Lưu hành trên mạng bưu chính công cộng từ hôm nay (22/3), ‘Kỷ niệm 1.100 năm ngày sinh Đinh Tiên Hoàng Đế (924-979)’ là bộ tem thứ hai được Bộ TT&TT cho ra mắt và cũng là tem kỷ niệm đầu tiên được phát hành trong năm 2024. Thời hạn cung ứng trên mạng bưu chính công cộng sẽ kéo dài đến hết tháng 12/2025.

Bộ tem bưu chính về vua Đinh Tiên Hoàng gồm 1 mẫu tem tràn lề khuôn khổ 32 x 43 mm có giá mặt 4.000 đồng và được thiết kế bởi họa sĩ Nguyễn Du. Dịp này, Tổng công ty Bưu điện Việt Nam – Vietnam Post còn giới thiệu tới người yêu con tem bưu chính trong và ngoài nước 1 phong bì ngày phát hành đầu tiên - FDC kích thước 190 x 110 mm cùng dấu kỷ niệm phát hành tem ở 5 tỉnh, thành phố gồm: Hà Nội, TP.HCM, Thừa Thiên Huế, Khánh Hòa và Ninh Bình - quê hương của vua Đinh Tiên Hoàng.

Ban Tem bưu chính, Vietnam Post - doanh nghiệp bưu chính được giao vận hành mạng bưu chính công cộng và đảm trách công tác thiết kế, in tem cho biết, trong lịch sử tem bưu chính cách mạng Việt Nam, đã có một số bộ tem kỷ niệm được phát hành với mục đích tôn vinh công lao của các vị vua trong lịch sử dân tộc Việt Nam.

Tiêu biểu là các bộ tem: Vua Quang Trung (1752-1792) phát hành năm 1962, kỷ niệm 600 năm sinh Lê Lợi (1385 - 1985) phát hành năm 1986, kỷ niệm vua Lê Thánh Tông (1442-1497) phát hành năm 1998, kỷ niệm Ngô Quyền phát hành năm 1999; và mẫu tem thể hiện hình ảnh vua Lý Thái Tổ trong bộ tem ‘Thăng Long - Hà Nội ngàn năm văn hiến’ phát hành năm 2000.

Theo tìm hiểu của phóng viên VietNamNet, ‘Kỷ niệm 1.100 năm ngày sinh Đinh Tiên Hoàng Đế (924-979)’ là bộ tem bưu chính đầu tiên về nhân vật lịch sử khai sinh ra nhà nước Đại Cồ Việt, trong lịch sử tem bưu chính cách mạng Việt Nam. Việc Bộ TT&TT phát hành bộ tem này là nhằm tri ân công lao to lớn của vua Đinh Tiên Hoàng, cũng như góp phần giáo dục cho các thế hệ ngày nay về truyền thống lịch sử hào hùng của dân tộc.

Công nghệ tham gia vào nhiều công đoạn của quá trình thiết kế tem

Là sản phẩm sáng tạo của họa sĩ Nguyễn Du, bộ tem kỷ niệm 1.100 năm ngày sinh vua Đinh Tiên Hoàng được thiết kế theo phong cách đồ họa. Hình ảnh chính trên mẫu tem là tượng thờ Đinh Tiên Hoàng Đế trong đền thờ Vua Đinh tại Trường Yên, Hoa Lư, Ninh Bình.

Với màu sắc mạnh mẽ, hình nét rõ ràng cùng chất liệu sơn son thếp vàng, tượng thờ vua Đinh Tiên Hoàng uy nghi, lấp lánh sáng ẩn hiện trên nền nâu đậm của tem, đem lại cho mọi người cảm giác sâu lắng, trầm mặc, mang dấu ấn của ‘màu thời gian’.

Gắn bó lâu năm với việc sáng tác trên khuôn khổ nhỏ bé của con tem bưu chính, họa sĩ Nguyễn Du đã thiết kế rất nhiều bộ tem, trong đó có một số bộ tem về đề tài lịch sử được đánh giá là khó thể hiện như ‘Chiến thắng Bạch Đằng (1288)’ được phát hành đặc biệt vào tháng 4/2020 tại Quảng Ninh, hay ‘Kỷ niệm 700 năm mất nhà sử học Lê Văn Hưu (1230-1322)’ phát hành năm 2022.

Trao đổi với phóng viên VietNamNet, họa sĩ Nguyễn Du cho biết việc thiết kế tem đề tài nhân vật lịch sử, sự kiện lịch sử thực sự rất thách thức, nhất là những nhân vật lịch sử đã sống cách chúng ta hơn nghìn năm.

“Với những nhân vật không còn tư liệu, người họa sĩ phải tìm hình tượng, xây dựng nhân vật với các miêu tả có trong văn thơ, sử sách. Đồng thời, phải đọc về thân thế sự nghiệp, những điểm tạo nên nét đặc trưng nhân vật đó cùng trang phục, bối cảnh sự vật… sao cho tương đồng với giai đoạn lịch sử mà người đó sống”, họa sĩ Nguyễn Du chia sẻ.

Nói về quá trình thiết kế mẫu tem kỷ niệm 1.100 năm ngày sinh vua Đinh Tiên Hoàng, họa sĩ Nguyễn Du cho hay ông đã tập trung nghiên cứu, đọc tài liệu lịch sử kết hợp với nguồn tư liệu do UBND tỉnh Ninh Bình cung cấp, sự tham góp của Viện Sử học; và từ đó suy nghĩ, tìm giải pháp để thể hiện được sự uy dũng, mưu lược, đức độ của vị hoàng đế đầu tiên, khai sáng nền độc lập tự chủ cho người dân Việt cách đây hơn nghìn năm.

Tư liệu về vua Đinh Tiên Hoàng do UBND tỉnh Ninh Bình cung cấp là bức tượng được thờ tại đền Vua Đinh. Do tính chất là tượng thờ nên tư thế tượng mang tính biểu đạt, trang nghiêm nằm trong không gian tâm linh yên tĩnh. Để chuyển thể thành hình ảnh trên tem sao cho gần gũi, thân thiện nhưng vẫn toát lên sự tôn kính với một vị đế vương, tác giả đã chọn thể hiện bằng phong cách đồ họa.

Nhấn mạnh ngày nay công nghệ đã được sử dụng nhiều trong việc thiết kế tem bưu chính, họa sĩ Nguyễn Du phân tích: Thay vì phải vẽ tay hoàn toàn, mất nhiều công đoạn, thời gian để tem được in ra như trước đây, với sự hỗ trợ của công nghệ, hiện nay, sau giai đoạn đầu là thiết kế tay, tác giả mẫu tem có thể chỉnh sửa, bố cục chữ, mảng màu... trên phần mềm đồ họa để biểu đạt nội dung.