Xe tăng Merkava hiện đại của Israel bị Hamas phá hủy (Ảnh: AP).
Rocket của Hamas đã được cải tiến
Chiến dịch tấn công Israel do lực lượng vũ trang Hamas phát động từ Dải Gaza, có mật danh là "Hồng thủy Aqsa", nhằm vào các căn cứ không quân và vị trí quân sự của đối phương.
Trong cuộc tấn công này, vũ khí chủ yếu của Hamas vẫn là rocket và chúng không còn là những quả đạn đơn giản vốn được gọi là "ống thép bay" trước đây, mà ít nhất được trang bị nhiều bệ phóng tương tự như hệ thống tiêu chuẩn.
Rocket đơn giản trước đây có tên là Qassam, thực chất là một cánh đuôi được hàn vào một ống thép rồi chứa đầy thuốc phóng và chất nổ tự chế, sử dụng bệ phóng đơn giản được hàn bằng những thanh sắt chữ V.
Dòng rocket Qassam thường có đường kính 115mm, mẫu lớn nhất dài tới 2,44m, nặng từ 40 đến 50kg, sử dụng hỗn hợp đường và kali nitrat làm nhiên liệu, tầm bắn tối đa 16km. Chúng có tầm bắn ngắn, sức công phá hạn chế, đường đạn bay không ổn định, độ chính xác kém và hiệu suất phóng tương đối thấp.
Bộ Quốc phòng Israel bình luận về loại rocket này năm 2006: "Nó giống một mối đe dọa tâm lý hơn là một mối đe dọa vật chất".
Trong video mới nhất do Hamas công bố, một số lượng lớn hệ thống phóng rocket hạng nhẹ đã xuất hiện, mặc dù nhìn bề ngoài, chúng không thể so sánh với các bệ phóng pháo phản lực được sử dụng trong xung đột Nga - Ukraine, nhưng lần này, độ tin cậy và tính ổn định của chúng vượt xa những gì mà các rocket đơn giản trước đây có thể sánh được.
Một đặc điểm khác của cuộc tấn công này là số lần phóng tương đối lớn. Theo thống kê của Israel, trước cuộc tấn công này, trận tấn công bằng rocket nhiều nhất của các nhóm vũ trang người Palestine là vào năm 2021, khi 2.048 quả đạn bị bắn đi.
Theo AP, quân đội Israel cho biết, Hamas đã bắn hơn 3.500 quả rocket suốt cả ngày. Trong khi đó, CNN đưa tin, chỉ huy quân sự Hamas Mohammed Deif cho biết, tổ chức này "nhắm vào các sân bay và vị trí quân sự của đối phương bằng 5.000 quả rocket".
Ngoài ra, còn có một số cải tiến đối với các loại vũ khí khác. Ví dụ, Hamas sử dụng súng phóng lựu RPG-7 cải tiến để tấn công xe tăng của Israel bằng đạn với đầu đạn nổ kép có thể đối phó hiệu quả hơn với giáp phản ứng nổ và độ sâu xuyên giáp của nó cũng có thể đảm bảo rằng có thể xuyên thủng nhiều lớp, nhất là bên hông và phía sau xe.
Được hỗ trợ bởi vũ khí được cải tiến và huấn luyện chiến thuật thuần thục hơn, lực lượng vũ trang Hamas đã đạt được những kết quả bất ngờ trong giai đoạn đầu của cuộc xung đột.
Theo Defense Blog, Hamas đã phát động cuộc tấn công bất ngờ vào sáng ngày 7/10 và thu giữ hàng chục xe tăng chiến đấu chủ lực, xe bọc thép chở quân và hàng trăm phương tiện chiến thuật của Israel. Trong đó có ít nhất 5 xe tăng Merkava và 15 xe bọc thép bánh xích đã bị thu giữ tại các trạm kiểm soát và căn cứ quân sự của Israel.
Các thành viên Lữ đoàn Ezzedine al-Qassam, cánh quân sự của Hamas ở Khan Yunis, phía nam Dải Gaza (Ảnh: Press TV).
Chiến thuật dù lượn và UAV
Ngoài việc sử dụng vũ khí truyền thống, Hamas lần này cũng sử dụng "sức mạnh không quân". Video trên mạng xã hội cho thấy chiến binh Hamas đã sử dụng dù lượn có động cơ để xâm nhập hiệu quả.
Mặt cắt phản xạ radar của dù lượn có động cơ rất nhỏ, tốc độ chậm, bay thấp nên khó bị radar phát hiện. Israel thường sử dụng hệ thống quang hồng ngoại để phát hiện và cảnh báo các mục tiêu ở độ cao thấp nhưng lần này, những chiếc dù lượn có động cơ của chiến binh Hamas đã xâm nhập thành công, một phần lớn nguyên nhân là do sự sẵn sàng chiến đấu lỏng lẻo của Israel.
Ngoài ra, theo đoạn video do Hamas công bố, chiến binh Hamas đã tiến hành huấn luyện tương đối đầy đủ tại các địa điểm thực tế. Đây cũng là nguyên nhân quan trọng dẫn đến thành công của cuộc tấn công bất ngờ này.
UAV là phương tiện được sử dụng rộng rãi trong cuộc xung đột Nga - Ukraine, cũng xuất hiện lần này. Defense Blog cho biết, các thành viên Hamas đã rút kinh nghiệm từ cuộc xung đột Nga - Ukraine và đang sử dụng UAV để tấn công xe tăng chiến đấu chủ lực Merkava của Israel, một trong những xe tăng chiến đấu chủ lực có khả năng bảo vệ tốt nhất trên thế giới.
Video đăng tải trên mạng xã hội cho thấy, một UAV cỡ nhỏ loại 4 trục của Hamas đã thả đạn chống tăng lên nóc xe tăng Merkava, nơi được bảo vệ kém nhất của xe.
Trước các cuộc tấn công "bất đối xứng" từ UAV, xe tăng Merkava vốn được quảng cáo là có hiệu suất bảo vệ đa hướng tuyệt vời và thậm chí được trang bị hệ thống bảo vệ chủ động, vẫn bị phá hủy.
Ngoài việc tấn công xe tăng của Israel, UAV cỡ nhỏ còn được sử dụng để tấn công binh lính Israel. Các video trên mạng xã hội cho thấy, những chiếc UAV nhỏ bay lượn phía trên binh sĩ Israel và thả lựu đạn vào họ, nhưng phía Israel có rất ít phản ứng.
Một chuyên gia quân sự Trung Quốc tin rằng, việc sử dụng UAV thương mại cỡ nhỏ vào mục đích quân sự đang lan rộng và ngay cả một bên tương đối yếu cũng sẽ sớm có được "sức mạnh không quân" của riêng mình.
Tuy nhiên, nếu chỉ có UAV thương mại và không có pháo hạng nặng, tên lửa, xe tăng thì chiến thuật du kích có thể tạo được những bất ngờ, nhưng sẽ khó có được hiệu quả chiến đấu bền vững trước một đội quân được trang bị đầy đủ.
Trong xung đột Nga - Ukraine, lý do quan trọng khiến UAV của cả hai bên có thể phát huy hết vai trò của mình, nằm ở hệ thống hỗ trợ đằng sau chúng. Ví dụ, sau khi UAV phát hiện mục tiêu, nó có thể thông báo để pháo tầm xa tấn công.
Những khẩu pháo tầm xa này đe dọa rất lớn đến hệ thống phòng không và hệ thống tác chiến điện tử dùng để chống lại UAV của đối phương.
Mặc dù vậy, trong cuộc xung đột giữa Nga - Ukraine, Kiev đã mất cả nghìn UAV loại nhỏ mỗi tháng. Từ quan điểm này, mặc dù chiến thuật UAV của Hamas đã gây ra thiệt hại nhất định cho Israel, nhưng vẫn còn phải xem liệu chúng có thể đóng vai trò lớn hơn, nếu không có sự hỗ trợ của vũ khí hạng nặng hay không?
Hệ thống Iron Dome của Israel đánh chặn rocket phóng đi từ dải Gaza (Ảnh: ABC News).
Vũ khí công nghệ cao của Israel hoạt động không hiệu quả?
Trong cuộc tấn công bất ngờ của lực lượng vũ trang Hamas, vũ khí công nghệ cao của Israel dường như không phát huy tác dụng như quảng cáo. Hệ thống bảo vệ tích cực Trophy trên xe tăng Merkava không hoạt động hoặc kém hiệu quả.
Ngoài ra, trong cuộc tấn công này, hệ thống phòng không Iron Dome (Vòm sắt) huy hoàng một thời đã không phát huy được hiệu quả như trước. Theo CNN, chuyên gia quân sự Israel Jonathan Conricks đã ví cuộc đột kích lớn này của Hamas với trận "Trân Châu Cảng".
Chuyên gia cho rằng, Hamas đã bắn tổng cộng hàng nghìn quả rocket trong cuộc tấn công này và ước tính hàng chục hoặc hàng trăm quả đạn có thể bị bắn đồng thời trong một đợt.
Với số lượng rocket lớn như vậy, đã vượt quá khả năng đánh chặn của hệ thống Vòm sắt. Hơn nữa, cuộc tiến công diễn ra đột ngột và không phải tất cả các hệ thống Iron Dome đều có thể ở tư thế sẵn sàng đánh chặn, nên hiệu suất đánh chặn đối với đợt tấn công đầu tiên có thể ở mức trung bình.
Tất nhiên, sau khi giải quyết tình trạng hỗn loạn ban đầu trong các cuộc tấn công của Hamas, quân đội Israel cũng bắt đầu phản công, họ đã bao vây Dải Gaza và tuyên bố có thể sẽ tiến quân vào khu vực này.
