Ngày 2/4 hàng năm được Liên hợp quốc chọn là ngày "Thế giới nhận thức về tự kỷ", nhằm khuyến khích các quốc gia thành viên hành động để nâng cao nhận thức về người mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ.
1. Đừng ép trẻ phải "bình thường" theo cách của bạn
Trẻ tự kỷ có cách cảm nhận thế giới khác biệt, điều đó không có nghĩa là các em sai hay cần thay đổi để phù hợp với người khác.
Hãy chấp nhận con người thật của trẻ, đừng cố gắng ép các em phải giao tiếp, vui chơi hay phản ứng giống như những đứa trẻ không mắc chứng tự kỷ. Hãy để trẻ thể hiện bản thân theo cách riêng.
.jpeg)
2. Kiên nhẫn và tôn trọng không gian của trẻ
Một số trẻ tự kỷ có thể không thích tiếp xúc cơ thể hoặc cảm thấy không thoải mái khi ở trong môi trường ồn ào. Đừng vội vàng chạm vào trẻ hay kéo trẻ vào những hoạt động mà các em không muốn. Hãy quan sát và chờ đợi, cho trẻ đủ thời gian để làm quen và cảm thấy an toàn khi ở cạnh bạn.
3. Giao tiếp bằng cách phù hợp với trẻ
Không phải trẻ tự kỷ nào cũng có thể nói chuyện trôi chảy. Một số trẻ sử dụng ngôn ngữ cơ thể, hình ảnh hoặc các thiết bị hỗ trợ để giao tiếp. Thay vì chỉ tập trung vào lời nói, hãy học cách lắng nghe trẻ bằng nhiều cách khác nhau: nhìn vào ánh mắt, quan sát hành động hoặc sử dụng các hình ảnh minh họa để trao đổi.
4. Cùng chơi theo cách trẻ thích
Nếu trẻ thích xếp hình, vẽ tranh hay lặp đi lặp lại một hành động nào đó, hãy tham gia vào thế giới của trẻ thay vì cố gắng hướng trẻ theo sở thích của bạn. Khi trẻ thấy bạn thực sự quan tâm đến điều chúng thích, sự kết nối sẽ dần hình thành một cách tự nhiên.
5. Giữ cách nói chuyện đơn giản, rõ ràng
Nhiều trẻ tự kỷ gặp khó khăn trong việc xử lý thông tin phức tạp. Thay vì nói dài dòng, hãy sử dụng câu ngắn gọn, rõ ràng và tránh những câu mang nghĩa ẩn dụ. Ví dụ, thay vì nói "Trời nóng như lửa đốt," hãy nói "Hôm nay trời rất nóng".
6. Khen ngợi theo cách phù hợp
Trẻ tự kỷ cũng cần được động viên, nhưng cách khen ngợi cũng quan trọng. Hãy khen trẻ một cách cụ thể và chân thành, chẳng hạn: "Con đã xếp xong hình này rồi, giỏi lắm!" thay vì chỉ nói "Con giỏi quá!". Một số trẻ có thể không thích sự chú ý quá mức, nên hãy quan sát phản ứng của trẻ khi bạn khen ngợi.
7. Học cách xử lý khi trẻ bị quá tải cảm xúc
Một số trẻ tự kỷ có thể phản ứng mạnh khi bị kích thích quá mức (do tiếng ồn, ánh sáng chói hoặc sự thay đổi đột ngột). Khi điều đó xảy ra, đừng vội vàng trách mắng hay cố ép trẻ bình tĩnh. Hãy đưa trẻ đến một nơi yên tĩnh, giảm bớt các yếu tố gây kích thích và chờ đợi trẻ tự trấn an.
8. Lan tỏa sự thấu hiểu đến cộng đồng
Không chỉ riêng bạn, mà cả gia đình, trường học và cộng đồng đều cần hiểu về tự kỷ để giúp trẻ có một môi trường sống thân thiện hơn. Nếu bạn có cơ hội, hãy chia sẻ những gì mình biết với mọi người xung quanh, giúp lan tỏa sự cảm thông và chấp nhận.
Làm bạn với một đứa trẻ tự kỷ không phải là điều quá khó khăn, chỉ cần sự kiên nhẫn, tôn trọng và một chút tinh tế. Khi chúng ta học cách kết nối theo cách phù hợp với trẻ, chúng ta không chỉ giúp các em cảm thấy an toàn mà còn giúp xã hội trở nên bao dung và yêu thương hơn. Những điều đơn giản nhưng đầy ý nghĩa ấy có thể thay đổi cuộc đời của một đứa trẻ - và có lẽ, cả chính chúng ta nữa.
