Miền Bắc bắt đầu bước vào mùa mưa bão và thực tế những cơn mưa lớn kèm sấm chớp khiến nhiều người cảm thấy lo lắng, nhất là mới đây đã có trường hợp tử vong do sét đánh trúng ở Thanh Hóa và Thái Bình khi đi xe máy ở ngoài đường.
Nhiều người lo ngại rằng việc ngồi trong một chiếc ô tô giữa trời mưa dông, sấm sét là điều không an toàn và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, trên thực tế, ô tô lại được xem là một trong những nơi trú ẩn an toàn cho mọi người khi trời mưa dông, sấm sét.
Vào tháng 6/2021, một gia đình 5 người đi trên xe Jeep Grand Cherokee ở Waverly, bang Kansas (Mỹ) dưới trời mưa đã bất ngờ lĩnh trọn liên hoàn sét đánh thẳng vào xe. Ngay sau đó chiếc xe bị mất điện hoàn toàn nhưng tất cả hành khách trên ô tô đều an toàn không hề bị thương.
Sét đánh trúng ô tô đang chạy trên đường ở Mỹ. Video: Live Storms Media
Theo các chuyên gia ô tô, sở dĩ người ngồi trong ô tô không bị sét đánh là nhờ khung kim loại của xe có tác dụng dẫn điện chạy xung quanh người ngồi trong xe, giống nguyên lý lồng Faraday.
Nguyên lý hoạt động của lồng Faraday là nếu có dòng điện phóng vào lồng sắt (có tổng trường điện từ bằng 0), nó sẽ đi quanh lồng do điện trở của lồng thấp, khiến cho người hoặc vật trong lồng không bị truyền điện. Do cấu tạo của ô tô gồm khung vỏ bằng kim loại sẽ giống như một cái lồng sắt, đi kèm với đó là các vật liệu bọc, cách âm, ghế ngồi sẽ giúp tạo ra lớp bảo vệ dày dặn chống lại điện trường bên ngoài. Nếu có sét đánh xuống thì dòng điện này sẽ đi quanh lồng và người ngồi bên trong gần như an toàn, không bị ảnh hưởng.
Tuy nhiên, với các mẫu ô tô mui trần hoặc cửa sổ trời không đóng kín, khả năng bảo vệ con người sẽ giảm đi do chiếc "lồng Faraday" này không hoàn toàn kín.
Dù vậy, để đảm bảo an toàn cho người ngồi bên trong xe, các chuyên gia cũng đưa ra một số lưu ý cho mọi người khi di chuyển trong điều kiện thời tiết mưa dông, sấm chớp. Điều đầu tiên mà người lái cần làm là tấp xe vào lề đường, tắt máy và không chạm vào bất kì chi tiết kim loại nào. Ngoài ra, người ngồi trong xe cũng không nên mở cửa kính xe hay thò tay ra ngoài và tốt nhất chỉ nên đặt tay lên đùi. Bên cạnh đó, người ngồi bên trong xe cũng được khuyên là nên tắt hết các thiết bị điện tử như điện thoại hay máy tính bảng.
Nếu trong trường hợp bắt buộc phải di chuyển, người lái cần chú ý chạy xe ở tốc độ thấp. Điều này không chỉ giúp hạn chế sức gió mà còn giúp người lái dễ dàng xử lí trong những tình huống khẩn cấp. Điển hình như việc nếu bị sét đánh trúng, hệ thống điện trên xe vụt tắt thì ở tốc độ chậm sẽ vẫn dễ xử lý hơn là khi đang chạy nhanh.
Theo chuyên gia Nguyễn Văn Long, cựu nhân viên Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, mùa dông sét tại Việt Nam kéo dài từ tháng 4 đến tháng 9. "Trong mùa dông, sét nhiều có thể đánh xuống bất cứ nơi nào, vì thế, không chỉ các công trình to lớn mà ngay cả những nhà dân nhỏ, phương tiện đi trên đường cũng có nguy cơ bị sét đánh. Do đó người dân, nhất là người đi xe máy nên hạn chế đi ra đường lúc mưa kèm sấm chớp", ông Long nói.
