Cách hồ Hoàn Kiếm chưa đầy 200m, khu tập thể số 11 Vọng Đức (phường Hàng Bài, quận Hoàn Kiếm) hay còn gọi là tập thể Điện Cơ cũ được xây dựng từ đầu những năm 60 của thế kỷ trước, đến nay đã xuống cấp nghiêm trọng.
Từ khi xây dựng đến nay khu tập thể chỉ có một lối vào, ra duy nhất ở số 11 phố Vọng Đức. Khu cầu thang dẫn từ tầng 1 lên tầng 4 kín như "bưng". Mặc dù giữa trưa nhưng 16 bóng điện ở 4 tầng luôn được bật sáng do mấy chục năm nay ánh sáng trời chưa từng "len lỏi" vào được bên trong các căn hộ này.
Bà Hà Thị Nõn (75 tuổi) sống tại tầng một của khu tập thể từ năm 1972 đến nay cho biết, hiện gia đình bà có 6 người sinh sống trong căn hộ rộng 12m2. Bà Nõn than thở, khu tập thể đã xuống cấp nghiêm trọng, quá ẩm thấp.
"Tuần vừa rồi trời nồm ẩm, quần áo phơi mấy ngày không khô, nhà cửa lúc nào cũng ướt át, ẩm thấp, bốc mùi. Ở đây chỉ được cái gần hồ Hoàn Kiếm thôi còn lại khổ tứ bề", bà Nõn bộc bạch.
Bà cũng khẳng định thêm, mấy chục năm qua, căn hộ của gia đình bà và nhiều gia đình khác ở đây không nhìn thấy mặt trời vì khu tập thể xây kín như "bưng".
Bà Vũ Thị Minh (74 tuổi) mong muốn các cấp chính quyền sớm sửa chữa, nâng cấp khu tập thể khang trang, sạch sẽ hơn.
"Sống mãi rồi cũng quen nhưng mỗi khi có người nhà, người thân đến chơi họ đều cảm thấy sợ hãi vì không gian của chúng tôi sinh sống quá chật hẹp, ẩm thấp", bà Minh bộc bạch.
Bên trong khu tập thể, đường ống dẫn nước, dây điện chằng chịt, không gian luôn ẩm thấp và thiếu sáng.
Mỗi tầng chỉ có hai khu nhà vệ sinh chung nên các cư dân cũng phải xếp hàng lần lượt. Tuy nhiên, do các công trình này đã xuống cấp nên đường ống thải thường xuyên bị tắc, bốc mùi khó chịu, ảnh hưởng đến sức khỏe cư dân.
Tại khu vực tầng 4 không có giếng trời để thoát khí hoặc lấy ánh sáng, nhiều gia đình sống trong căn hộ chỉ 6m2 chẳng khác nào "hộp diêm".
Để có thêm không gian sinh hoạt các gia đình phải tự vá víu, cơi nới thêm bếp ăn, nhà tắm nên khu tập thể đã cũ kỹ càng thêm xập xệ, quá tải.
Nhiều năm qua, ông Hà Dũng Thắng (71 tuổi) sống trong căn phòng chỉ rộng 7,8m2 tại tầng 4 của khu tập thể. Do căn phòng chật hẹp nên ông tận dụng mọi không gian để bố trí, sắp xếp đồ đạc cho gọn gàng, ngăn nắp.
Gần 20 năm trước, ông Thắng thuê đội thợ xây đục một lỗ vuông rộng khoảng 30cm2 để lấy không khí, ánh sáng, chiếc giường đơn dài khoảng 1,8m được ông đặt ngay sau cánh cửa. Ngày ngày ông Thắng bầu bạn với chiếc ti vi đã cũ.
"Có ra ngoài đường mới nhìn thấy ánh sáng còn trong phòng ngày cũng như đêm, lúc nào cũng tối mịt", ông Thắng tâm sự.
Bà Bùi Thị Ngọt, Trưởng ban quản lý khu tập thể 11 Vọng Đức chia sẻ, khu tập thể được đưa vào sử dụng cách đây 62 năm. Ban đầu, đây là khu tập thể "độc thân", dành cho những người chưa lập gia đình, mỗi người được cấp 6m2.
Sau này, mọi người lập gia đình, mua lại các căn hộ của nhau nên bắt đầu đông đúc.
Bà Ngọt cho biết, hiện tại khu tập thể có 80 hộ, xấp xỉ 200 người sinh sống đã xuống cấp nghiêm trọng. Nghiêm trọng nhất là tại đây thiếu lối thoát hiểm khi xảy ra cháy nổ. Điều này khiến bà Ngọt và nhiều cư dân vô cùng lo lắng nếu chẳng may xảy ra hỏa hoạn.
"Từ tầng một đến tầng bốn không chỗ nào có ánh sáng mặt trời. Nếu chẳng may có hỏa hoạn chúng tôi không có chỗ nào để thoát hiểm, chỉ có chờ chết", bà Ngọt chia sẻ.
Hiện tại bà Ngọt đang sống trong căn phòng rộng 7m2, mấy năm trước bà làm thêm cửa sổ để đón ánh sáng mặt trời vào buổi sáng, đó cũng là nguồn sáng tự nhiên duy nhất mà bà cảm thấy mình "may mắn" có được, hơn các gia đình khác.
Cả khu chỉ có hai bể nổi chứa nước, miệng bể có hàng trăm đường ống nối dài của vòi bơm đặt chật kín.
Do miệng bể bị bịt kín bởi những đường ống nên nhiều năm qua các bể nổi này không được thau rửa, nhiều cư dân phải mua nước ngoài để ăn, uống còn nước bơm từ bể lên chỉ để tắm, giặt giũ.
Khu tập thể chỉ có một khoảng sân nhỏ để xe tầng 1, đó cũng là lối ra/vào duy nhất tại đây, nhiều thời điểm xe xếp chật kín gây khó khăn cho việc đi lại. Chính vì vậy, điều khiến cư dân lo lắng là việc phòng cháy, chữa cháy bởi khu tập thể không có đường thoát hiểm, bí bách,
Do khu nhà quá xuống cấp và chật chội nên cư dân tập thể số 11 Vọng Đức hay đùa với nhau: "Nhất chợ, nhì ga, thứ ba Vọng Đức" để ví cuộc sống ở đây dù có nhà nhưng chẳng khác gì người sống vất vưởng ở ngoài chợ.
Theo thống kê của Sở Xây dựng Hà Nội, TP Hà Nội hiện có 1.579 chung cư cũ (2 - 5 tầng), tập trung trong 76 khu với khoảng 1.300 nhà còn là nhà riêng lẻ, chủ yếu được xây dựng trước năm 1954 và từ năm 1960-1994. Trong đó 4 quận nội thành có tới gần 1.000 nhà chung cư.
