Thủy điện thiếu nước
Bộ Công Thương cho hay trong thời gian qua, thế giới đang phải đối mặt với nguy cơ khủng hoảng năng lượng do cạnh tranh địa chính trị, địa kinh tế diễn ra gay gắt làm đứt gãy các chuỗi cung ứng, trong đó có nguồn cung về năng lượng sơ cấp; giá nhiên liệu (như dầu, khí, than) tăng cao, gây ra những tác động to lớn đối với mọi quốc gia, trong đó có Việt Nam.
Tuy nhiên, thời gian gần đây, thị trường năng lượng thế giới diễn biến rất phức tạp, giá năng lượng tiếp tục bị đẩy lên mức cao; trong khi đó ở nước ta do tác động của biến đổi khí hậu và hiện tượng El Nino gây ra tình trạng hạn hán, thiếu nước kéo dài, làm cho lưu lượng nước về các hồ thủy điện trên cả ba miền Bắc, Trung, Nam đều giảm mạnh so với cùng kỳ nhiều năm trước, ảnh hưởng lớn đến khả năng phát điện của các nhà máy thuỷ điện (các hồ thủy điện khu vực miền Bắc tiếp tục có nước về kém, tính đến ngày 11/5/2023, tất cả 12/12 hồ thủy điện lớn ở khu vực miền Bắc có lưu lượng nước về hồ rất kém, tần suất nước về nhiều hồ kém nhất trong 100 năm qua.
Riêng tháng 4 và đầu tháng 5 nước về các hồ chỉ đạt dưới 50% trung bình nhiều năm (TBNN), một số hồ chỉ đạt 20% so với TBNN, gây thiếu hụt nguồn nước nghiêm trọng cho các hồ thủy điện). Bên cạnh đó, công suất và sản lượng của các nhà máy điện gió cũng suy giảm sâu do gió kém nên chỉ đạt 5,6% so với công suất lắp đặt của các nhà máy.
Đặc biệt, từ cuối tháng Tư đến nay, thời tiết nắng nóng diễn ra khắc nghiệt trên diện rộng với nền nhiệt độ cao hơn trung bình nhiều năm, dẫn đến nhu cầu sử dụng điện trên toàn quốc tăng cao, đặc biệt là nhu cầu sử dụng điện của khách hàng dân dụng (phụ tải toàn hệ thống điện quốc gia ngày 19/5 vừa qua đã tăng lên mức kỷ lục mới ~924 triệu kWh, cao nhất từ đầu năm đến nay và tăng 10,5% so với cùng kỳ tháng 05/2022; công suất tiêu thụ cực đại đạt 44.600 MW, cao nhất từ đầu năm đến nay và tăng 8,5% so với cùng kỳ tháng 05/2022), gây nguy cơ thiếu điện cho sản xuất và tiêu dùng nếu không có những giải pháp kịp thời, quyết liệt hơn.
Bộ Tài nguyên và Môi trường nhận định ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, nguy cơ thiếu hụt nguồn nước sẽ tiếp diễn đến cuối mùa cạn năm 2023. Tổng lượng dòng chảy đến các hồ chứa lớn khu vực Bắc Trung Bộ được dự báo thấp hơn từ 15-35%, khu vực Trung Trung Bộ và Nam Trung Bộ thấp hơn từ 15-40%, khu vực Tây Nguyên thấp hơn từ 10-25% so với trung bình nhiều năm. Nguy cơ thiếu nước trong thời gian còn lại của mùa cạn sẽ diễn ra nghiêm trọng.
Bộ Công Thương cho biết, sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả được xem là một trong những giải pháp quan trọng, cấp bách, góp phần bảo đảm đủ nguồn điện cho phát triển kinh tế và đời sống xã hội thời gian tới.
Các giải pháp nhằm tiết kiệm điện
Bộ Công Thương kêu gọi và đề nghị các Bộ, ngành Trung ương có liên quan, các địa phương và yêu cầu các đơn vị chức năng thuộc Bộ, Tập đoàn Điện lực Việt Nam tập trung thực hiện các giải pháp tiết kiệm điện.
Theo đó khẩn trương xây dựng và tổ chức thực hiện nghiêm túc biểu đồ sử dụng điện của từng ngành, lĩnh vực, nhất là các hộ sử dụng điện lớn, trong đó đặc biệt chú trọng tới hoạt động điều chỉnh phụ tải điện phi thương mại; phấn đấu đạt và vượt các mục tiêu tiết kiệm điện đã đề ra.
Cần chú trọng rà soát, sửa đổi, bổ sung, ban hành mới các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, định mức sử dụng năng lượng cho đơn vị sản phẩm của ngành/tiểu ngành và tham mưu cho cấp có thẩm quyền xây dựng, ban hành các quy định, cơ chế, chính sách có liên quan, bảo đảm đồng bộ, đủ mạnh và khả thi để thúc đẩy, khuyến khích sử dụng năng lượng, sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả.
Đặc biệt chú trọng đẩy nhanh tiến độ sửa đổi luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả và xây dựng, triển khai các chương trình khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà trong doanh nghiệp và hộ gia đình theo phương thức “tự sản, tự tiêu” nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong việc giảm cường độ năng lượng của nền kinh tế.
Bộ Công Thương đề nghị các doanh nghiệp có kế hoạch sản xuất hợp lý, hạn chế huy động các thiết bị, máy móc có công suất tiêu thụ điện lớn vào giờ cao điểm, đồng thời chú trọng lắp đặt các nguồn năng lượng tái tạo sử dụng tại chỗ để giảm tiêu thụ điện từ lưới điện quốc gia; các hộ gia đình và người dân thường xuyên thực hành thói quen sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả, như: tắt các thiết bị điện khi ra khỏi phòng, thay thế, sử dụng các trang thiết bị hiệu suất cao, tiết kiệm điện; hạn chế sử dụng các thiết bị điện có công suất lớn trong các giờ cao điểm…; cùng nhau lan tỏa thông điệp “Tiết kiệm điện, thành thói quen” đóng góp vào sự ổn định và bền vững của hệ thống điện quốc gia.
Thực hiện Chương trình Quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019-2013 và Chỉ thị 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường tiết kiệm điện, Bộ Công Thương đặt mục tiêu trong giai đoạn 2023-2025, phấn đấu hằng năm, toàn quốc tiết kiệm tối thiểu từ 2,0% tổng điện năng tiêu thụ quốc gia; Giảm tổn thất điện năng trên toàn hệ thống điện dưới 6% vào năm 2025; Giảm công suất đỉnh của hệ thống điện quốc gia thông qua thực hiện các chương trình quản lý nhu cầu điện (DSM) và điều chỉnh phụ tải điện (DR), ít nhất 1.500 MW vào năm 2025.
Tập đoàn đã chỉ đạo toàn bộ đơn vị thành viên trực thuộc áp dụng mọi giải pháp để tiết kiệm điện tối thiểu là 10% (so với cùng kỳ) và 15% (so với cùng kỳ) đối với các tháng cao điểm nắng nóng (tháng 5, 6, 7/2023). Chỉ đạo các TCTĐL/CTĐL đẩy mạnh truyền thông sâu rộng tới tất cả các khách hàng dùng điện về tình hình cung ứng điện và các giải pháp sử dụng điện an toàn, tiết kiệm và hiệu quả. Tập đoàn đã gửi văn bản tới các UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, kiến nghị các giải pháp đảm bảo cung ứng điện trên địa bàn. Đến ngày 21/5/2022 đã có 11 UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ban hành các văn bản chỉ đạo đảm bảo cung ứng điện, tiết kiệm điện trên địa bàn, bao gồm: Tp. Hà Nội, Tp. HCM, Tp. Đà Nẵng, UBND Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hòa, Đăk Nông, Long An, Đồng Nai, Lâm Đồng.
Tập đoàn Điện lực Việt Nam
