Hoàng đế Khang Hy là một trong những vị vua nổi tiếng nhất lịch sử Trung Quốc, lên ngôi năm 8 tuổi, chính thức cai trị ở tuổi 14. Khang Hy là vị hoàng đế huyền thoại đặt nền móng vững chắc cho sự cai trị của nhà Thanh.
Hoàng đế Khang Hy. Ảnh: Toutiao
Xuyên suốt lịch sử, các vị hoàng đế đều cho người xây dựng lăng mộ - nơi yên nghỉ của mình từ sớm và không tiếc công sức đầu tư hoành tráng để thể hiện địa vị bản thân. Khang Hy cũng không phải là ngoại lệ, nhất là khi ông từng có một thời thịnh trị.
Lăng của ông được xây dựng từ năm 1676 và hoàn thành vào năm 1681. Hơn 40 năm sau, Hoàng đế Khang Hy băng hà và được đưa vào lăng (Thanh Cảnh Lăng).
Trước khi qua đời, Khang Hy Đế lo sợ các đại thần một khi nắm được quyền lực sẽ có ý muốn cướp ngôi. Vì vậy, hoàng đế Khang Hy phải sớm chọn "cánh tay phải" cho thái tử tương lai, người này nhất định phải có đủ uy tín, đồng thời cũng phải đủ trung thành.
Chọn tới chọn lui, Khang Hy nhìn trúng Niên Canh Nghiêu và Long Khoa Đa.
Nhờ công lao của Niên Canh Nghiêu và là thông gia với Ung Thân Vương, gia tộc Niên vốn thuộc Hán quân Tương Bạch kỳ, nay càng trở nên vinh hiển trong hàng ngũ quý tộc Thanh triều. Ảnh: Sohu
Niên Canh Nghiêu xuất thân từ gia đình có truyền thống làm quan. Năm 1700, ông đỗ Đồng tiến sĩ, được vào Hàn Lâm viện làm Hàn Lâm Kiểm thảo, từng được bổ làm Chủ khảo thi Hương của hai tỉnh Tứ Xuyên và Quảng Đông, rồi lại chuyển làm Nội các Học sĩ.
Năm Khang Hy thứ 48 (1709), Niên Canh Nghiêu một đường thăng tiến, được bổ làm Tuần phủ Tứ Xuyên. Trong suốt 16 năm làm quan cai trị ở Tứ Xuyên, ông đã có nhiều công lao trong thực thi quyền lực của Thanh triều tại vùng đất có nhiều bộ tộc thiểu số sinh sống với truyền thống tự trị.
Lúc này, cân nhắc thiệt hơn, trong lòng Hoàng đế nhà Thanh đã có đáp án. Khang Hy cảm thấy tứ a ca Ung Thân Vương (Tên thật là Ung Chính) là "ứng cử viên số 1" cho ngôi vị hoàng đế mà Niên Canh Nghiêu lại là thông gia với Ung Thân Vương (Do em gái ông là Trắc Phúc tấn của Ung Thân Vương). Cho nên cả 2 có sự liên kết với nhau và Niên Canh Nghiêu chính là "cánh tay phải" đắc lực phò tá hoàng đế mới.
Chân dung Long Khoa Đa. Ảnh: KKnews
Còn về phía Long Khoa Đa, thân phận của Khoa Đa so với Niên Canh Nghiêu còn tôn quý hơn nhiều. Ông sinh ra trong gia tộc Đông Giai, tổ phụ Đông Đồ lại là công thần khai quốc của nhà Thanh, phụ thân Đông Quốc Duy là trọng thần đương triều. Hơn nữa, hai chị gái của ông đều là phi tần của Khang Hy Đế. Như vậy, xét về gia tộc thì Long Khoa Đa là em vợ của hoàng đế Khang Hy.
Có thân phận như vậy, con đường làm quan của Long Khoa Đa tự nhiên một đường thuận lợi, sau đó thăng cấp lên thống lĩnh Bộ quân, phụ trách bảo vệ kinh thành. Khang Hy đối với Long Khoa Đa "một phần ưu ái, mười phần tín nhiệm".
Tuy nhiên, trong triều đại nhà Thanh lúc đó, một nửa triều thần đều có quan hệ huyết thống với Long Khoa Đa. Đây là ưu thế và cũng là bất lợi của ông. Khang Hy trong lòng hiểu rõ, nếu sau này Long Khoa đa đối với hoàng đế mới có dị nghị, triều đình rất có khả năng bị rối loạn.
Chính vì thế, Khang Hy đã nghĩ ra một cách rất đặc biệt để đảm bảo lòng trung thành và đập tan ý định lật đổ vương triều của Long Khoa Đa.
Đầu tiên, Khang Hy bí mật tiếp đón Long Khoa Đa. Sau một hồi bắt chuyện, hoàng đế ra ý chỉ Long Khoa Đa làm bề tôi bồi táng trong lăng mộ của mình.
Mọi chuyện không nằm ngoài dự đoán của Khang Hy. Khi Long Khoa Đa nhận được thánh chỉ, mặt liền kinh sắc. Ông ta đương nhiên không muốn chết nên đã cầu xin hoàng đế thương xót, đồng thời chạy qua cầu cứu Ung Thân Vương.
Cho dù quan hệ giữa Long Khoa Đa và Khang Hy Đế có thân mật thế nào thì thánh chỉ ban xuống Khoa Đa cũng không thể cãi lời mà phải tiếp nhận. Ảnh: Toutiao
Ung Thân Vương thấy gia tộc của Long Khoa Đa vẫn còn có lợi cho bản thân nên đã tự mình đi bái kiến Khang Hy, cẩn thận cầu trình cho Long Khoa Đa. Khang Hy liền nhân cơ hội này, một mặt thì tha cho Khoa Đa 1 mạng, mặt khác lại đề bạt ông giữ 1 chức vụ quan trọng trong triều. Long Khoa Đa vì chuyện này mà một lòng biết ơn và luôn dốc sức phò tá Ung Chính.
Sở dĩ Khang Hy làm như vậy để cảnh cáo Long Khoa Đa không nên vì được ưu ái mà phụ bạc, kiêu ngạo. Đồng thời, hoàng đế cũng muốn nhấn mạnh với những kẻ mang tạp niệm cướp đoạt vương vị rằng dù có quyền cao chức trọng đến đâu thì quyền sinh sát vẫn nằm trong tay vua.
Quả thực, Long Khoa Đa đã giúp đỡ Ung Thân Vương rất nhiều trong những năm đầu. Thế nhưng, sau đó, ông lại quên mất bài học hoàng đế Khang Hy đã dạy mà ngày càng ngang ngược. Cuối cùng, Long Khoa Đa mất đi sự sủng ái của Ung Chính và bị kết án 41 đại tội, giam giữ tới cuối đời trong tù.
Người ta nói rằng Khang Hy muốn bồi táng cùng Long Khoa Đa, bởi Hoàng Đế sợ rằng Long Khoa Đa sẽ trở thành Ngao Bái tiếp theo, nhưng lại bị Ung Thân Vương ngăn cản. Cho đến khi giết Long Khoa Đa, Ung Thân Vương mới nhận ra những gì mà phụ vương mình đã làm hồi đó.
Theo NetEast163
