Chung kết năm Đường lên đỉnh Olympia 2023 khép lại với chiến thắng của thí sinh Lê Xuân Mạnh, lớp 12, trường THPT Hàm Rồng, tỉnh Thanh Hóa với 220 điểm. Tuy nhiên, trận chung kết này cũng gây tranh cãi với hai câu hỏi, đáp án trong phần thi Về đích.
Câu hỏi Hoá học gây tranh cãi
Trong phần thi về đích của thí sinh Nguyễn Trọng Thành (trường THPT chuyên Trần Phú - Hải Phòng) có câu hỏi: "Thủy tinh lỏng được dùng để chế tạo keo dán thủy tinh, sứ và nhiều ứng dụng khác. Bạn hãy cho biết thủy tinh lỏng là dung dịch đậm đặc của hai hợp chất nào (nêu công thức phân tử)?".
Câu hỏi này trị giá 20 điểm và Trọng Thành đã đặt ngôi sao hy vọng.
Ban đầu, cậu đưa ra đáp án "Na2SiO3 và K2SiO3", tuy nhiên chỉ vài giây sau đó sửa lại đáp án thành "Natri Silicat và Kali Silicat".
Câu trả lời không giống với đáp án của ban tổ chức Đường lên đỉnh Olympia đưa ra. Do đó, Việt Thành (THPT Sóc Sơn, Hà Nội) được quyền trả lời câu hỏi. Với đáp án "Na2SiO3 và K2SiO3", MC Ngọc Huy chấp nhận và tăng điểm cho thí sinh Việt Thành.
MC Ngọc Huy nói lý do Trọng Thành trả lời sai vì chưa kỹ lại câu hỏi. Câu hỏi nêu rõ là nêu công thức phân tử nên câu trả lời cuối cùng chúng tôi nhận được không phải là công thức phân tử.
Ngay lập tức, Trọng Thành giơ tay phản biện: "Công thức phân tử được đặt trong dấu ngoặc nên có thể nêu hoặc không. Bởi vì câu hỏi chỉ là yêu cầu tụi em chỉ ra là 2 hợp chất nào nên em có thể đọc tên chất".
Đáp án câu hỏi này phải nhờ tới ban cố vấn. PGS.TS Trần Trung Ninh - tổ trưởng Bộ môn Phương pháp giảng dạy, khoa Hóa học trường Đại học Sư phạm Hà Nội cho rằng, câu trả lời của Trọng Thành chính xác và được chấp nhận.
Việt Thành lúc này nói rằng nếu nêu cả tên và công thức thì không cần chú thích ngoặc đơn làm gì, và đã có chú thích thì phải nêu đúng công thức phân tử.
"Về ý nghĩa của các chất thì có thể đọc tên hoặc đọc công thức. Nói về một chất thì người ta thường dùng tên chất. Mở ngoặc đơn thì chỉ là chú thích cho chi tiết thêm. Đọc tên tôi nghĩ là đã đầy đủ rồi", cố vấn Trần Trung Ninh nói.
Quyết định cuối cùng của ban cố vấn là chấp thuận với đáp án ban đầu của Trọng Thành, giúp cậu tăng số điểm lên 165 điểm. Tuy nhiên, đáp án này khiến Việt Thành có phần chưa thoả mãn.
- Câu hỏi gây tranh cãi trong phần thi Về đích.
Đáp án câu hỏi Văn tranh cãi
Cũng trong phần thi Về đích, câu hỏi 30 điểm của thí sinh Minh Triết (trường THPT chuyên Quốc học Huế) yêu cầu: "Trong bài thơ Kính gửi cụ Nguyễn Du, nhà thơ Tố Hữu viết: "Biết ai hậu thế, khóc cùng Tố Như?/Mai sau, dù có bao giờ…/Câu thơ thuở trước, đâu ngờ hôm nay!". "Câu thơ thuở trước" mà tác giả nói đến là 2 câu thơ nào và trong bài thơ nào của Nguyễn Du?".
Minh Triết không trả lời được, các thí sinh còn lại được giành quyền trả lời.
Lê Xuân Mạnh (trường THPT Hàm Rồng - Thanh Hóa) đưa ra đáp án: "Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa/Người đời ai khóc Tố Như chăng?" và cho biết các câu trích trong bài thơ "Độc Tiểu Thanh Ký".
Đáp án được MC chấp nhận, giúp Xuân Mạnh tăng từ 190 điểm lên 220 điểm, vươn lên dẫn đầu.
Trọng Thành lập tức giơ tay nêu ý kiến đề thi hỏi câu thơ nào của Nguyễn Du thì phải đọc câu thơ nguyên tác (câu thơ chữ Hán), không thể đọc câu thơ bản dịch vì có rất nhiều bản dịch khác nhau.
Câu thơ chữ Hán nguyên tác của Nguyễn Du là "Bất tri tam bách dư niên hậu/Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như".
Theo PGS.TS Hà Văn Minh - trưởng khoa Ngữ văn, trường Đại học Sư phạm Hà Nội, tác phẩm "Độc Tiểu Thanh Ký" rất nổi tiếng, có trong chương trình phổ thông. "Đáp án mà ban cố vấn đưa ra và đã duyệt là có thể trả lời một trong hai cách là đọc nguyên văn phiên bản tiếng Hán hoặc bản dịch nghĩa", ông Minh nói.
Nhờ câu hỏi này, Lê Xuân Mạnh giành vòng nguyệt quế Đường lên đỉnh Olympia 2023.