Euro 2024 diễn ra từ ngày 14/6 đến 14/7 năm 2024 tại Đức. Giải vô địch bóng đá châu Âu lần thứ 17 này quy tụ 24 đội bóng, được chia làm 6 bảng, mỗi bảng 4 đội thi đấu vòng tròn một lượt tính điểm. Tương tự Euro 2020, hai đội đứng đầu mỗi bảng và 4 đội thứ ba có thành tích tốt nhất sẽ giành vé vào vòng đấu loại trực tiếp.
Hiện mới chỉ xác định được 21 đại diện tham dự vòng chung kết, 3 suất còn lại còn phải chờ các trận play-off dự kiến tổ chức vào hạ tuần tháng 3/2024. Vòng play-off này có 12 đội tham dự, được chia làm 3 nhánh để xác định 3 đội giành vé thông qua thi đấu loại trực tiếp.
Nhánh A: Ba Lan vs Estonia - Wales vs Phần Lan
Nhánh B: Israel vs Iceland - Bosnia vs Ukraine
Nhánh C: Georgia vs Luxembourg - Hy Lạp vs Kazakhstan
Kết quả bốc thăm đưa ba ông lớn Italy, Tây Ban Nha và Croatia vào chung bảng B cùng với Albania. Tại bảng A, chủ nhà Đức tương đối dễ thở với các đối thủ Scotland, Hungary và Thụy Sĩ. Tương tự kình địch Die Mannschaft, đội tuyển Anh nằm ở bảng C cùng các đối thủ khá nhẹ nhàng là Đan Mạch, Serbia và Slovenia.
Trong khi đó, bảng D là bảng đấu khó đoán chỉ sau bảng C "tử thần", với sự hiện diện của Pháp, Hà Lan, Áo cùng đội thắng play-off nhánh A. Đội tuyển Bỉ nằm ở bảng E với Slovakia, Romania cùng đội thắng ở play-off nhánh B. Bồ Đào Nha đụng độ Thổ Nhĩ Kỳ, CH Séc cùng đội thắng play-off nhánh C tại bảng F.
Phân tích sâu hơn vào các bảng đấu để thấy được bức tranh toàn cảnh của Euro 2024.
Lá thăm may rủi đưa chủ nhà Đức không phải chạm trán đối thủ nào quá nặng ký tại bảng A. Scotland xếp hạng 36 thế giới (trên bảng xếp hạng FIFA tháng 11/2023), Hungary đứng hạng 27 thế giới, Thụy Sĩ thứ 18.
Trong quá khứ, cả ba lần đăng cai các giải đấu lớn (World Cup 1974, Euro 1988 và World Cup 2006), Die Manschaft đều ít nhất lọt vào tới bán kết. Vì vậy việc vượt qua vòng bảng là nhiệm vụ nằm trong tầm tay đối với đội chủ nhà.
Dù vậy, khả năng cạnh tranh chức vô địch của tuyển Đức đang bị đặt dấu hỏi rất lớn. Thông thường đội chủ nhà các giải đấu lớn phải chịu chút thiệt thòi vì không được tham dự các trận đấu đặt nặng thành tích để cọ xát.
Vấn đề của Die Mannschaft là ngay cả những trận giao hữu, gã khổng lồ của bóng đá châu Âu vẫn thể hiện bộ mặt đáng thất vọng. Trong 11 trận giao hữu đã qua của năm 2023, tuyển Đức đã để thua tới 7 trận, hệ quả là rớt xuống vị trí thứ 18 trên bảng xếp hạng FIFA.
Julian Nagelsmann đã được bổ nhiệm thay Hansi Flick làm HLV trưởng Die Mannschaft, song vị chiến lược gia sinh năm 1987 này chưa thể xoay chuyển được cục diện. Tuyển Đức dường như đang mắc kẹt trong cuộc chuyển giao giữa hai thế hệ không thiếu tài năng.
Nếu tuyển Đức giành chiến thắng, dấu ấn lớn thuộc về những cầu thủ trẻ chưa đầy 20 tuổi như Florian Wirtz và Musiala chứ không phải những cựu binh đang ngày càng già nua theo năm tháng.
Các đối thủ ở bảng A không quá khó khăn, nhưng cũng không hề dễ đánh bại. Scotland đang có phong độ cao, khi đã đánh bại cả Tây Ban Nha. John McGinn giữ vai trò cầm nhịp còn nguồn cảm hứng đến từ Scott McTominay, cầu thủ đã ghi 7 bàn tại vòng loại Euro 2024.
Thụy Sĩ luôn thi đấu vượt kỳ vọng tại các giải đấu lớn. 3 kỳ World Cup và 2 vòng chung kết Euro gần nhất, đội bóng này đều vượt qua vòng bảng.
Thụy Sĩ có những pha cứu thua xuất thần của Yann Sommer (thủ thành Inter Milan), sự tự tin đến từ Manuel Akanji (Man City), tốc độ của Noah Okafor (AC Milan) và sự tinh quái của Xherdan Shaqiri (Chicago Fire). Thủ lĩnh của dàn hảo thủ ấy là Granit Xhaka, tiền vệ luôn thể hiện được sự máu lửa và bản lĩnh mỗi khi khoác áo đội tuyển quốc gia.
Hungary lại đang trỗi dậy sau hàng thập kỷ ngủ quên. Nhạc trưởng, thủ quân Dominik Szoboszlai ngày càng trưởng thành vượt bậc trong màu áo Liverpool, để lột bỏ tấm áo tài năng trẻ và trở thành ngôi sao sáng.
Phẩm chất kỹ thuật lẫn bản lĩnh Szoboszlai đang thể hiện hứa hẹn sẽ giúp cầu thủ này tỏa sáng cũng như dẫn dắt Hungary tạo ra bất ngờ trên đất Đức.
Thống kê đáng chú ý:
- Tuyển Đức chưa thắng trận đấu loại trực tiếp nào kể từ Euro 2016. Die Mannschaft bị loại ở 2 kỳ World Cup gần nhất (2018, 2022) và thua ở vòng 1/8 Euro 2020. Tuyển Đức cũng đang có mạch 12 trận liên tiếp để thủng lưới ở các giải đấu lớn. Trận đấu gần nhất "Cỗ xe tăng" giữ sạch lưới là trước Slovakia ở vòng 1/8 Euro 2016.
- Thomas Muller đã ghi 10 bàn sau 19 lần ra sân tại các kỳ World Cup nhưng chưa từng ghi bàn tại vòng chung kết Euro, sau 15 trận đấu.
Bảng đấu quy tụ cả đương kim vô địch (ĐKVĐ) châu Âu (Italy), ĐKVĐ Nations League (Tây Ban Nha) và đội bóng đã lọt vào bán kết cả hai kỳ World Cup gần nhất (Croatia) dĩ nhiên thu hút mọi sự quan tâm của giới mộ điệu. Một chi tiết khác khá thú vị, đó là Tây Ban Nha sẽ có kỳ Euro thứ tư liên tiếp chạm trán cả Italy lẫn Croatia.
Tây Ban Nha vẫn sở hữu nhiều tiền vệ chất lượng nhưng họ thiếu đi tiền đạo đẳng cấp. Bên cạnh một tiền vệ cầm trịch hàng đầu thế giới hiện nay như Rodri, La Roja sở hữu hàng loạt tiền vệ sáng tạo tài năng và trẻ trung. Tiêu biểu nhất là bộ đôi Pedri và Gavi của Barcelona.
Ưu thế lớn của Tây Ban Nha là sở hữu phong cách đặc trưng, từ đó xây dựng lối chơi rõ ràng. Có lẽ La Roja là đội tuyển quốc gia có khả năng chơi phòng ngự bằng kiểm soát bóng hay nhất thế giới. Dù vậy, đội bóng này luôn gặp khó mỗi khi đương đầu những đội bóng sử dụng lối chơi phòng ngự lùi sâu.
Như đã đề cập, Tây Ban Nha cần tiền đạo giỏi hoặc những mũi khoan chất lượng để hoàn thiện. Kinh nghiệm của HLV Luis de La Fuente, vị chiến lược gia chưa từng tham dự giải đấu lớn nào cũng để lại dấu hỏi lớn.
Trong khi đó, Italy vẫn luôn là ẩn số thú vị. Xuyên suốt lịch sử, gần như thời điểm nào nền bóng đá gặp khủng hoảng hoặc đội tuyển không được đánh giá cao, Azzurri lại thăng hoa tột bậc.
Tuy là đương kim vô địch nhưng Italy bước vào Euro 2024 một cách chật vật, khi chỉ giành vé sau trận hòa không bàn thắng với Ukraine và nằm trong nhóm hạt giống cuối cùng. Trong đội hình của đoàn quân Thiên thanh, niềm hy vọng lớn nhất vẫn là Federico Chiesa.
Về phần Croatia, Luka Modric đã 38 tuổi còn Marcelo Brozovic đã chuyển sang Saudi Arabia thi đấu, thế hệ vàng của đội bóng áo sọc ca-rô đỏ trắng đang trôi qua.
Dù vậy, Croatia vẫn là một trong những đội bóng sở hữu khả năng kiểm soát bóng ấn tượng bậc nhất cùng nhiều cầu thủ chất lượng. Tiêu biểu là Ivan Perisic, Lovro Majer và Bruno Petkovic.
Nằm chung bảng với 3 ông lớn, Albiania (xếp hạng 62 thế giới) có lẽ không thể hy vọng tiến xa. Tuy nhiên, thành tích bất bại tại vòng loại cũng cho thấy đội bóng này không hề dễ bị bắt nạt.
Thống kê đáng chú ý:
- Không tính đá luân lưu, Tây Ban Nha chỉ thua 2 trong 22 trận gần nhất tại các kỳ Euro, thắng 13 và hòa 7. Tuy nhiên, 2 thất bại của La Roja là trước chính Croatia và Italy tại Euro 2016.
- 50 bàn thắng gần nhất của Tây Ban Nha tại các kỳ Euro đều được thực hiện trong vòng cấm địa. Bàn thắng từ cú sút xa gần nhất của La Roja được huyền thoại Raul Gonzalez thực hiện vào lưới Slovenia tại vòng bảng Euro 2000.
- Italy chỉ nhận 6 bàn thua trong 12 trận gần nhất tại vòng chung kết Euro. 45 trận đấu Azzurri tham dự qua các kỳ Euro chỉ có trung bình 1,84 bàn được ghi (52 bàn thắng, 31 bàn thua), thấp nhất trong các đội từng thi đấu từ 10 trận trở lên.
Đội tuyển Anh là ứng cử viên hàng đầu cho chức vô địch Euro 2024, bên cạnh Pháp, Tây Ban Nha, Đức và Bồ Đào Nha. Hai giải đấu lớn gần nhất, "Tam sư" đều thi đấu ấn tượng và đạt kết quả cao. Dưới sự dẫn dắt của HLV Gareth Southgate, lối chơi của tuyển Anh cũng được định hình rõ rệt và như mọi năm, họ sở hữu hàng loạt hảo thủ trong đội hình.
Bộ đôi nhân vật chính của "Tam sư "sẽ là trung phong Harry Kane và hộ công Jude Bellingham. Kane đã toàn diện, nay càng toàn diện hơn khi chuyển sang Bayern Munich. Trong khi đó, Bellingham là hiện tượng tại Real Madrid. Nếu cứ duy trì phong độ như hiện tại, Quả bóng vàng sẽ thuộc về cầu thủ này trong tương lai không xa.
Các vệ tinh xung quanh là Bukayo Saka, Phil Foden và Declan Rice. Tuy nhiên để tiến xa, tuyển Anh cần sự vững vàng từ hàng phòng ngự. Nếu bộ đôi John Stones và Harry Maguire, cặp trung vệ khả dĩ nhất của HLV Southgate, thể hiện phong độ tốt, khả năng đăng quang của "Tam sư" sẽ tăng lên nhiều lần.
Tại vòng bảng, đối thủ nặng ký nhất của Anh là Đan Mạch. "Những chú lính chì" có những cầu thủ tài năng như Christian Eriksen hay tài năng trẻ Rasmus Hojlund, nhưng quan trọng nhất là họ luôn thể hiện được sự gắn kết trong lối chơi biến hóa, hiện đại.
Trong khi đó, Slovenia hay Serbia luôn được kỳ vọng là "ngựa ô" tại các giải đấu lớn nhưng hiếm khi đáp ứng được kỳ vọng. Slovenia có thể trông chờ vào Sesko, tiền đạo đang khoác áo RB Leipzig, còn Serbia vẫn chờ đợi tài săn bàn của bộ đôi Mitrovic và Dusan Vlahovic.
Thống kê đáng chú ý:
- Không tính luân lưu, đội tuyển Anh chỉ thua một trong 18 trận gần nhất tại các kỳ Euro, thắng 10 và hòa 7. Đó là thất bại trước Iceland tại vòng 1/8, Euro 2016.
- Harry Kane đã góp công vào 10 bàn thắng của tuyển Anh tại vòng loại Euro 2024, với 8 bàn thắng và 2 pha kiến tạo. Anh ghi bàn hoặc kiến tạo trong cả 7 lần đá chính. Tại 3 giải đấu lớn gần nhất, Kane cũng là cầu thủ châu Âu ghi nhiều bàn thắng nhất, với 12 pha lập công (6 bàn tại World Cup 2018, 4 bàn tại Euro 2020 và 2 bàn tại World Cup 2022).
Cùng với bảng B, bảng D được kỳ vọng sẽ mang đến những trận đấu hấp dẫn, với sự hiện diện của Pháp và Hà Lan. HLV Didier Deschamps đã dẫn dắt tuyển Pháp từ năm 2012. Tuy không được đánh giá cao về dấu ấn chiến thuật, nhưng vị chiến lược gia này biết cách điều hành Les Bleus để đạt được thành công lớn qua nhiều giải đấu.
Kylian Mbappe nghiễm nhiên là ngôi sao sáng nhất, hy vọng lớn nhất của đoàn quân áo lam. Tuy nhiên, Antoine Griezmann cũng là cầu thủ thiết yếu trong đội hình.
Cầu thủ này đã lùi sâu hơn để trở thành máy đếm nhịp, thiết lập thế trận, giữ bóng khi toàn đội cần giảm tốc độ trận đấu và tung ra những đường chuyền hoàn hảo đúng thời điểm. Ở tuổi 32, Griezmann ngày càng trưởng thành về mặt chiến thuật và trở thành nhân vật khó lường trên sân.
Là đương kim á quân thế giới, với dàn hảo thủ chất lượng bậc nhất hành tinh, cùng một HLV dày dạn kinh nghiệm, Pháp nghiễm nhiên là ứng viên nặng ký cho chức vô địch. Bên cạnh đó họ có động lực chinh phục đỉnh vinh quang sau thất bại cay đắng trước Argentina ở World Cup 2022.
Hà Lan có thể là đối thủ khó chơi, như đã thể hiện trước Argentina tại tứ kết World Cup. Tuy nhiên, khó có thể đặt "Cơn lốc màu da cam" vào danh sách ứng viên vô địch, với những gì đã thể hiện ở hai thất bại không thể chối cãi trước tuyển Pháp ở vòng loại Euro 2024.
Niềm hy vọng lớn nhất của Hà Lan cũng phản ánh chất lượng đội bóng này, đó là tiền vệ Frenkie De Jong. Tài năng của cầu thủ Barca được đánh giá cao, nhưng anh là mẫu cầu thủ gắn kết lối chơi chứ không thể tạo ra đột biến. HLV Ronald Koeman cũng không phải mẫu chiến lược gia quái kiệt để tạo ra đột biến chiến thuật khác thường.
Trong khi đó, Áo không hề dễ bắt nạt. Dưới sự dẫn dắt của HLV Rangnick, đội bóng này đã đánh bại Thụy Điển để giành vé dự vòng chung kết. Ngoài ra, đội bóng còn lại của bảng đấu này có thể là Ba Lan hoặc xứ Wales cũng rất đáng gờm.
Thống kê đáng chú ý:
- Pháp đã lọt vào trận chung kết ở 3 trong 4 giải đấu lớn gần nhất. Les Bleus là á quân Euro 2016 lẫn World Cup 2022 và đăng quang tại World Cup 2018. Tại vòng loại Euro 2024, tuyển Pháp là đội có nhiều cầu thủ ghi bàn nhất, với 14 cầu thủ lập công. Riêng Mbappe ghi 9 bàn.
- Từ Euro 2016, Griezmann đã tham gia trực tiếp vào 18 bàn thắng tại các giải đấu lớn, bao gồm 11 bàn thắng và 7 kiến tạo. Đây là thành tích tốt nhất của một cầu thủ châu Âu.
- Hà Lan là đội có hiệu suất ghi bàn cao nhất qua các kỳ Euro, với 65 bàn thắng sau 39 trận, trung bình 1,67 bàn/trận. 12 trận gần nhất của Hà Lan tại vòng chung kết cúp châu Âu đều không kết thúc với tỷ số hòa, thắng 6 và hòa 6.
Bỉ khá may mắn khi nằm ở bảng đấu tương đối dễ thở cùng Romania (43), Slovakia (45) và đội thắng ở play-off nhánh B (Israel vs Iceland và Bosnia vs Ukraine). Trên lý thuyết, có thể xem đây là bảng đấu yếu nhất giải.
Tuyển Bỉ đã thể hiện dấu hiệu hồi sinh tại vòng loại, với Lukaku ghi 14 bàn thắng, Doku bùng nổ bằng khả năng rê dắt và tốc độ, còn Kevin De Bruyne vẫn là chân chuyền bậc thầy. Tuy nhiên, thế hệ vàng của "Quỷ đỏ" đã đi qua và quan trọng hơn hết, đội bóng này thiếu vững chãi nơi hàng thủ.
Những Timothy Castagne, Wout Faes, Jan Vertonghen già nua ở hàng thủ không đủ đem lại sự tin cậy. Cho dù HLV Tedesco tạo ra nhiều chuyển biến về lối chơi lẫn sự gắn kết, Bỉ vẫn khó có thể tiến xa.
Tất nhiên, vượt qua vòng bảng có lẽ là nhiệm vụ nằm trong tầm tay. Vòng đấu loại trực tiếp mới là thử thách thực sự. Lukaku có thể xem là hiện thân của chính tuyển Bỉ, một tiền đạo giỏi săn bàn nhưng kém bản lĩnh.
Phần còn lại, Slovakia là đội bóng gây ra sự tò mò. Họ hai lần hạ gục Bồ Đào Nha, đánh bại cả Iceland và Bosnia, nhưng lại bị Luxembourg cầm hòa không bàn thắng ngay trên sân nhà. Trong khi đó, Romania đứng đầu bảng đấu có Thụy Sĩ với thành tích bất bại. Đội bóng này sở hữu lực lượng trẻ trung, tiềm năng và tổ chức phòng ngự tốt.
Thống kê đáng chú ý:
- 17 trận gần nhất của tuyển Bỉ tại các vòng chung kết Euro đều phân định thắng thua sau 90 phút, thắng 9 và thua 8.
- Lukaku là "Vua phá lưới" vòng loại Euro 2024 với 14 bàn thắng. Tiền đạo này cũng là chân sút số một của tuyển Bỉ tại các giải đấu lớn, với 11 bàn sau 22 trận tại Euro và World Cup, nhưng chỉ có 2 bàn được thực hiện ở vòng đấu loại trực tiếp.
- Từ World Cup 2014 đến nay, Kevin de Bruyne là chân chuyền số một tại các giải đấu lớn, với 9 đường kiến tạo cho đồng đội lập công (5 tại Euro và 4 tại World Cup).
Nhà vô địch Euro 2016 là đội bóng duy nhất toàn thắng ở vòng loại Euro 2024, giữ sạch lưới 6 trong 10 trận đấu. C.Ronaldo vẫn là thủ quân và hiện đã có 128 bàn trong màu áo đội tuyển quốc gia.
Dù vậy, vai trò chủ chốt của CR7 đã có phần suy chuyển. Những thủ lĩnh thực thụ của Bồ Đào Nha hiện tại là bộ đôi Bruno Fernandes và Bernardo Silva, những tiền vệ sáng tạo đẳng cấp và đang ở tuổi đỉnh cao phong độ.
Dù vậy, có lẽ với lần cuối tham dự giải đấu lớn, siêu sao 38 tuổi này rất muốn góp mặt trong mọi trận đấu. Vấn đề là sự hiện diện của CR7 trên sân, Bồ Đào Nha sẽ mạnh hơn hay yếu đi?! Suy cho cùng, khát vọng của C.Ronaldo không còn đại diện cho khát vọng của tuyển Bồ Đào Nha.
Thời thế đang đổi thay, dưới sự dẫn dắt của HLV Roberto Martinez, cựu HLV đội tuyển Bỉ, Seleccao trở nên biến hóa và linh hoạt hơn về mặt chiến thuật, cùng với dàn hảo thủ đang ở độ tuổi đỉnh cao sự nghiệp. Giới chuyên môn đang đặt Bồ Đào Nha vào danh sách những ứng cử viên hàng đầu cho chức vô địch, nhưng có thể C.Ronaldo lại thành trở lực.
Đối thủ nặng ký nhất của Bồ Đào Nha tại vòng bảng là Thổ Nhĩ Kỳ. Đội bóng này đã gây thất vọng tại Euro 2020 nhưng đang có phong độ cao dưới sự dẫn dắt của HLV Montella.
Hakan Calhanoglu là thủ lĩnh trên sân, với đội hình trẻ trung, mới mẻ, tập trung vào việc kiểm soát bóng. Cho dù còn kém xa đẳng cấp của các ông lớn song Thổ Nhĩ Kỳ được kỳ vọng trở thành ngựa ô của giải đấu.
Ngược lại, CH Séc không duy trì được phong độ cao từ kỳ Euro gần nhất. Việc HLV Silhavy phải từ chức hồi tháng 11 xuất phát từ màn trình diễn kém cỏi và lối chơi thiếu kỷ luật trên sân. Trong khi đó, cho dù Georgia, Luxembourg, Hy Lạp hay Kazakhstan giành chiếc vé còn lại thì những đội bóng này đều không được đánh giá cao.
Thống kê đáng chú ý:
- Bồ Đào Nha toàn thắng cả 10 trận, ghi 36 bàn thắng, chỉ nhận 6 bàn thua, thành tích tốt nhất tại vòng loại Euro 2024.
- Cristiano Ronaldo đang giữ kỷ lục thi đấu nhiều trận nhất (25), ghi nhiều bàn thắng nhất (14) và thực hiện nhiều pha kiến tạo nhất (6) tại các kỳ Euro.
