Đĩa phanh được tạo ra như thế nào?
Quy trình sản xuất đối với hầu hết các loại đĩa phanh là quy trình đúc bằng thép nóng chảy hoặc hợp kim sát được đổ vào khuôn. Sau khi nguội dần và cứng lại, phần đúc đĩa phanh thô sẽ được lấy ra khỏi khuôn và được gia công hoàn thiện để trở thành thành phẩm.
Bởi vì cấu trúc cơ bản của đĩa phanh bắt nguồn từ quá trình đúc được thực hiện ở nhiệt độ cao, nên việc phanh trong quá trình vận hành bình thường sẽ không bao giờ đạt đến nhiệt độ để làm cong vênh đĩa phanh.
Nhưng trên thực tế, mỗi khi chúng ta gặp vấn đề về phanh, nhiều người có thể nghĩ đến một trong những nguyên nhân là đĩa phanh bị cong vênh.
Thuật ngữ “Đĩa phanh bị cong vênh” không phải là hiện tượng thay đổi hình dạng và cong về mặt hình học mà ám chỉ về tình trạng và phẩm chất của đĩa phanh đã bị xuống cấp.
Vậy đĩa phanh bị cong vênh là gì?
Khi sử dụng phanh, quá trình ma sát giữa má phanh với đĩa phanh sẽ tạo ra các cặn phủ lên bề mặt đĩa phanh với kích thước không thể nhìn được bằng mắt thường.
Lâu dần lớp cặn phủ có thể tạo nên các đường tròn đồng tâm trên bề mặt đĩa phanh với độ cao không đồng đều làm cho bề mặt đĩa có những khu vực có dày mỏng khác nhau. Hiện tượng này thường được mọi người gọi là đĩa phanh bị cong vênh.
Dấu hiệu của một đĩa phanh bị cong vênh
- Phanh có tiếng kêu khi rà phanh để dừng xe.
- Xe dừng lại không êm, bị rung giật trong quá trình rà phanh, điều này có thể cảm nhận qua ghế ngồi.
- Vô lăng bị rung giật khi dừng xe, độ rung sẽ giảm dần khi xe giảm tốc độ.
- Xe bị nhao sang bên phải hoặc bên trái khi phanh, điều này có thể gây nguy hiểm trong điều kiện giao thông đông đúc.
- Dễ dàng nhìn thấy các vùng sáng và tối không đồng đều hoặc thấy xuất hiện màu xanh lam chuyển sang đen trên bề mặt đĩa phanh biểu hiện của hiện tượng quá nhiệt cục bộ.
Nguyên nhân làm cho đĩa phanh bị cong vênh
1. Phanh gấp
Vì một lý do nào đó, người lái phải phanh gấp để giảm tốc độ nhanh chóng sau đó dừng xe. Điều này khiến đĩa phanh, má phanh đều bị nóng một cách đột ngột và có thể lại lớp cặn hình má phanh ngay trên bề mặt đĩa phanh.
Khi nguội, lớp cặn này sẽ cứng lại và rất khó bị mài mòn trong quá trình lái xe sau đó. Vì vậy, nếu vừa giảm tốc đột ngột, hãy tiếp tục lái xe thêm một vài kilomet nữa để cho phanh nguội.
2. Phanh dừng và đi liên tục
Thường xuyên đi và dừng ở tốc độ thấp do điều kiện giao thông đông đúc, sau đó không chạy xe ở tốc độ ổn định để làm nguội phanh. Nếu hành động này được diễn ra liên tục trong một thời gian dài, lớp cặn dần dần sẽ tạo ra một lớp phủ bề mặt đĩa phanh không đều.
Điều đó sẽ dẫn tới hiện tượng đĩa phanh bị cong vênh. Tình trạng này sẽ chủ yếu diễn ra ở phanh trước do nó đảm nhiệm phần lớn công việc dừng xe.
3. Đổ đèo dốc
Khi chạy xuống dốc với quãng đường dài, với hầu hết những lái xe phổ thông, phanh là cách nhanh nhất để kiểm soát tốc độ. Việc phanh liên tục trong thời gian dài khiến khả năng làm mát đĩa phanh không đồng đều và lớp cặn bị đóng lại trên bề mặt đĩa cũng sẽ không đồng đều.
Làm thế nào để biết được đĩa phanh trước hoặc sau bị cong vênh
Nếu đĩa phanh trước bị cong vênh, bạn sẽ cảm nhận được sự rung lắc từ chân phanh hoặc qua vô lăng. Còn nếu bị ở đĩa sau, bạn sẽ cảm nhận được rung động qua ghế ngồi.
Tuy nhiên, sự cong vênh ở đĩa phanh sau ít xảy ra hơn vì đĩa trước phảm đảm nhiệm khả năng phanh tốt hơn do 70% trọng lực của xe được dồn lên bánh trước. Nên rui ro về đĩa phanh trước bị cong vênh sẽ cao hơn.
Đĩa phanh bị cong vênh có nguy hiểm không?
Bất kỳ điều gì làm ảnh hưởng xấu đến hệ thống phanh của xe bạn đều có thể gây nguy hiểm. Nếu đĩa phanh bị cong vênh có thể sẽ làm giảm hiệu quả phanh khiến quãng đường phanh dài hơn. Đây là một kết quả bất lợi khi xảy ra một vụ va chạm.
Ngoài ra, nếu bạn cảm thấy rung lắc trong quá trình giảm tốc khi đạp phanh, chắc chắn đó là một sự lo lắng cần thiết, hãy đưa xe đến đại lý hoặc gara có uy tín để đánh giá và khắc phục sớm điều này.
Tình trạng rung lắc trong quá trình dừng xe cũng có thể ảnh hưởng đến sự mài mòn của hệ thống treo và hệ thống lái. Theo thời gian, điều này sẽ làm tăng thêm chi phí sửa chữa nếu vấn đề đĩa phanh bị cong vênh không được khắc phục sớm.
Giải pháp xử lý đĩa phanh bị cong vênh thế nào?
Khi đĩa phanh bị cong vênh khiến việc tiếp xúc giữa má phanh và đĩa phanh không đều, giải pháp xử lý điều này là láng lại đĩa phanh. Hiện nay, trên thị trường có 2 hình thức láng mặt đĩa gồm:
- Láng trực tiếp đĩa phanh gắn trên xe
- Tháo đĩa phanh, sau đó được thực hiện trên thiết bị chuyên dụng.
Láng đĩa phanh trực tiếp được đánh giá có độ chính xác cao, không phải tháo rời đĩa phanh. Trong khi phương pháp láng trên máy chuyên dụng sẽ cần sự tỉ mỉ và chính xác của người thợ. Quá trình tháo lắp đĩa phanh cũng phải đảm bảo sự sạch sẽ gần như tuyệt đối.
Mỗi đĩa phanh có thể láng lại 2-3 lần tùy vào điều kiện vận hành và trong điều kiện sử dụng bình thường, thời gian cho mỗi lần láng lại tối thiểu khoảng 2 năm. Chi phí cho mỗi lần láng đĩa phanh dao động từ 200.000-400.000 đồng/đĩa phanh.
Bên cạnh đó, để giảm thiểu hiện tượng đĩa phanh bị cong vênh, người dùng nên vệ sinh sạch sẽ hệ thống phanh sau mỗi lần đi đường nhiều bụi bẩn và lầy lội.
Gia Khánh
