Tình trạng thiếu hụt đăng kiểm viên, quá tải ở các trung tâm đăng kiểm và những quy định cứng nhắc khiến nhiều doanh nghiệp dù rất muốn đưa xe đến đăng kiểm đúng thời hạn cũng không thể được. Không ít doanh nghiệp đã phải cho xe nằm bãi vì hết hạn kiểm định.
Nhiều doanh nghiệp vận tải cho biết lâu nay vốn đã quá khó khăn do dịch bệnh thì nay càng thêm khó, vì xe không đăng kiểm được, đồng nghĩa với việc không thể đi ra đường được và mong muốn Bộ trưởng Bộ GTVT sớm có chỉ đạo để cải thiện tình hình.
Chạy ngược, chạy xuôi vài trăm cây số… xếp hàng chờ đăng kiểm
Anh Dương Mạnh Quỳnh ở Hoàng Mai, Hà Nội cho biết, gia đình anh làm dịch vụ cho thuê xe tự lái và vận tải, với 30 đầu xe, tháng vừa rồi có 8 xe con đến kỳ đăng kiểm.
Để cho “chắc ăn”, anh cùng lái xe của mình đi đến một số trung tâm đăng kiểm ở Hà Nội để xếp hàng chờ đăng kiểm xe. Tuy nhiên, đến điểm nào anh cũng nhận được cái lắc đầu “phải chờ lâu”. Có chỗ khi đến nơi thì đã có cả trăm người chờ rồi, anh lại phải đánh xe về.
“Có hôm nghe bạn tôi nói ở dưới Nam Định vắng, thế là cả đêm đánh xe xuống, nhưng cả ngày hôm sau cũng chỉ đăng kiểm được 2 xe, những xe khác lại phải quay về. Hôm nay cho 2 lái xe lên Vĩnh Phúc xếp hàng đợi đăng kiểm tiếp. Với 6 xe đánh xuống Nam Định rồi đánh về, cộng tiền ăn nghỉ tốn 4-5 triệu đồng, rồi thêm nhiều khoản chi phí khác”, anh Quỳnh cho biết.
Theo anh Quỳnh, như thế vẫn còn tốt hơn là phải "treo xe" trong dài ngày để chờ đến lượt đăng kiểm tại Hà Nội. Sắp tới với 5 xe đến hạn đăng kiểm, chắc anh cũng phải di chuyển đi các tỉnh để được làm sớm.
“Xe hết đăng kiểm mà đi ra đường sẽ bị CSGT xử lý ngay. Nhưng để đăng kiểm được 1 chiếc xe thì vô cùng gian nan, vất vả. Tôi nghĩ Bộ GTVT và Nhà nước nên có phương án khả thi, cho người có xe đỡ phải khổ sở khi đi kiểm định xe. Nếu vẫn bị quá tải thì nên cho cả xe kinh doanh vận tải được miễn, giãn đến khi đăng kiểm đủ nhân sự, thông thoáng trở lại, cho người dân đỡ khổ…”, anh Quỳnh kiến nghị.
Tương tự, chị Nguyễn Thị Chi, chủ cửa hàng hoa tươi nhập khẩu ở Quảng Bá, Tây Hồ, Hà Nội than thở: trước dịch Covid-19 thì khổ đằng dịch, hoa đắp đống bỏ đi, nay hết dịch, bán hàng lẹt đẹt được chút thì xe tải đi 3-4 nơi không thể xếp hàng đăng kiểm được.
“Lái xe nhà tôi có hôm đi xếp hàng từ 3 giờ sáng, đến chiều mới lấy được phiếu hẹn, nhưng mà hẹn 25 ngày sau mới đến lượt. Trong khi đó, còn 1 tuần nữa là hết đăng kiểm rồi. Buôn bán mà không có xe chở hàng thì khác nào phải nghỉ chợ”, chị Chi cho biết.
Theo chị Chi, sau vài hôm xe hết đăng kiểm, chị phải đi thuê 1 xe tải của một người bạn hàng mấy hôm để đưa xe đi đăng kiểm ở tận Chèm, mà cũng phải 3 hôm mới xong được đăng kiểm.
“Chúng tôi không muốn vi phạm, muốn chấp hành tốt nhưng thấy việc đăng kiểm xe quá khó khăn. Ai cũng phải làm ăn, phải có công việc chứ không chỉ chăm chăm xếp hàng nhiều ngày để đi đăng kiểm cái xe. Mong sớm có biện pháp tháo gỡ, người dân bớt khổ hơn”, chị Chi nói.
Ông Khúc Hữu Thanh Hải-Giám đốc Công ty cổ phần vận tải thương mại và dịch vụ Đất Cảng (Hải Phòng) cho biết, có một vấn đề phát sinh của các doanh nghiệp vận tải taxi đang gặp phải, đó là thông tư 02 của Bộ GTVT quy định: “Màu sơn không đúng theo đăng ký xe sẽ không được đăng kiểm”.
Ông Hải cho biết, Công ty cổ phần vận tải thương mại và dịch vụ Đất Cảng có gần 100 xe chạy taxi nhưng gần như không đăng kiểm được. Vì xe kinh doanh vận tải taxi 20 năm nay đều có màu sơn xe, logo thương hiệu riêng.
“Giờ đăng kiểm "soi" đúng như thông tư, tất cả các xe đều không được đăng kiểm. Các doanh nghiệp lâu nay hoạt động bình thường, nhưng do thông tư ban hành rút gọn, không lấy ý kiến tham vấn nên khi có hiệu lực như đánh úp, khiến doanh nghiệp bị ảnh hưởng rất lớn", ông Hải nói.
Kiến nghị không "nghiêm trọng hoá" màu sơn trong đăng kiểm
Để tháo gỡ những khó khăn hiện nay, ngày 29/5, Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam (VATA) vừa có công văn gửi Bộ GTVT và Cục Đăng kiểm Việt Nam về việc tiếp tục xem xét, tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong công tác kiểm định xe cơ giới.
Văn bản do ông Nguyễn Văn Quyền-Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam cho rằng, hiện nay vẫn còn một số vướng mắc về đăng kiểm và Bộ GTVT phải tiếp tục nghiên cứu để sửa đổi Thông tư số 16/2021/TT-BGTVT ngày 12/8/2021.
“Sau quá trình nghiên cứu dự thảo Thông tư, và tiếp thu các thông tin phản ánh về những vướng mắc trong công tác kiểm định xe cơ giới liên quan đến thực hiện quy định màu sơn của xe và thủ tục cấp tem kiểm định đối với xe ô tô mới được miễn kiểm định, Hiệp hội kiến nghị Bộ GTVT, Cục Đăng kiểm Việt Nam lưu ý thêm”, ông Quyền kiến nghị.
Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam lấy dẫn chứng cụ thể: liên quan đến quy định về màu sơn của xe. Tại Bảng 1/Phụ lục II của Thông tư 16: số thứ tự 1.3 “màu sơn” nêu rõ:
Nếu không đúng với màu sơn ghi trong Giấy đăng ký xe thì được xác định là MiD (khiếm khuyết, hư hỏng không quan trọng). Trong khi, cũng nội dung này tại Phụ lục Bảng 1/phụ lục II của Thông tư 02/2023/TT-BGTVT lại chuyển sang cột khiếm khuyết hư hỏng quan trọng (MaD). Do đó, hiện nay có một số trạm đăng kiểm đã không cấp tem kiểm định cho xe vì không đúng màu sơn ghi trong giấy đăng ký xe. Vướng mắc chủ yếu đối với xe kinh doanh vận tải hành khách.
Theo Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam, lượng xe kinh doanh vận tải khách hiện nay có khoảng trên 200.000 xe. Các đơn vị kinh doanh vận tải thường sau khi đăng ký xe xong có in tên doanh nghiệp (thương hiệu); loại hình kinh doanh; biểu trưng; điện thoại; luồng tuyến và nhận dán quảng cáo trên xe.
Những thông tin về doanh nghiệp vận tải, loại hình kinh doanh là không thể thiếu trong vận tải hành khách và trong điều kiện kinh doanh khó khăn như hiện nay nguồn thu quảng cáo trên xe cũng là khoản bù đắp đáng kể.
Thậm chí, một số địa phương đã yêu cầu tổ chức đấu giá quyền quảng cáo trên xe buýt thuộc các công ty của Nhà nước hoặc Nhà nước nắm cổ phần chi phối. Thực tế, tham khảo một số nước thì cũng có dán quảng cáo trên xe khách.
“Xét về bản chất thì việc dán màu logo cho xe kinh doanh vận tải không phải là khiếm khuyết, hư hỏng quan trọng vì màu sơn đặc trưng vẫn được giữ nguyên trên phần lớn diện tích mặt ngoài của xe. Hơn nữa đây chỉ là nhận diện ban đầu, còn nhận diện chính xác vẫn phải thông qua biển số xe”, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam kiến nghị.
Được biết, để tháo gỡ khó khăn cho đăng kiểm phương tiện xe cơ giới, tại bản Thẩm tra báo cáo của Chính phủ, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đề nghị Chính phủ đánh giá kỹ hơn về việc ùn tắc đăng kiểm xe, gây ra rất nhiều khó khăn cho người dân và doanh nghiệp. Việc thiếu hụt trung tâm đăng kiểm dẫn đến tình trạng ùn ứ trong việc kiểm định, đặc biệt là tại Hà Nội, TP.HCM và nhiều tỉnh, thành phố khác có thời điểm không đáp ứng được nhu cầu kiểm định.
Mặt khác thông tư số 02 với những điểm mới như miễn kiểm định lần đầu cho xe mới và giãn chu kỳ kiểm định cho một số loại phương tiện...vẫn chưa giải quyết được tình trạng ùn tắc quá tải.
Việc miễn kiểm định lần đầu cho xe cơ giới được đánh giá chưa hiệu quả do số lượng phương tiện được miễn kiểm định lần đầu thấp. Việc giãn chu kỳ đăng kiểm cũng không phát huy ngay được hiệu quả do hơn 3,1 triệu xe đủ điều kiện vẫn phải đến đăng kiểm đúng hạn và chỉ được áp dụng quy định mới ở chu kỳ tiếp theo.
