Từ sự việc tự vẫn nghi do bị bạo lực, bắt nạt học đường gây bàng hoàng dư luận những ngày qua, chuyên gia giáo dục độc lập Bùi Khánh Nguyên nhấn mạnh đến vai trò của cha mẹ, gia đình trong việc bảo vệ con khi trẻ bị bắt nạt nghiêm trọng.
Ông Nguyên đặt vấn đề: Với học sinh có phải việc học là quan trọng nhất không? Câu trả lời được đưa ra là: "Không!".
Chuyên gia giáo dục Bùi Khánh Nguyên (Ảnh: NVCC).
Theo ông Bùi Khánh Nguyên, với trẻ, quan trọng nhất là sự an toàn, bao gồm an toàn tính mạng, sức khỏe thể chất, sức khỏe tinh thần. Tuy nhiên, nhiều khi cha mẹ lại xác định việc học là mục tiêu sống còn. Định hướng của bố mẹ khiến trẻ em xử lý không đúng thứ tự ưu tiên, dẫn đến việc sẵn sàng hy sinh sự an toàn của bản thân để bảo vệ việc học.
Nhưng rõ ràng, việc học sẽ trở nên vô nghĩa khi sự an toàn và hạnh phúc của các em bị xâm phạm.
Trong các trường hợp con bị bắt nạt ở mức độ rõ ràng nghiêm trọng hoặc có vẻ nghiêm trọng, chuyên gia Bùi Khánh Nguyên khuyến cáo, và can thiệp ngay thay vì chỉ hỏi han, khuyên nhủ thông thường.
Ông Bùi Khánh Nguyên nêu một số điều cha mẹ cần làm khi con có những dấu hiệu bị bắt nạn nghiêm trọng hoặc những biểu hiện bất ổn.
1. Hỏi con. Nếu con cảm thấy khó khăn khi nói chuyện mặt đối mặt với cha mẹ, hãy mua một cuốn sổ và ghi vào đó tâm sự, nỗi băn khoăn hay câu hỏi của cha mẹ và trao sổ cho con. Nói với con rằng hãy giúp ba mẹ giải tỏa nỗi băn khoăn lo lắng đó.
2. Tìm cách gặp bạn thân của con. Hãy dạy con rằng cần thiết lập đồng minh trong môi trường tập thể. Ít nhất con phải có được một người bạn sẵn sàng đứng về phía con. Cha mẹ hãy làm bạn với bạn của con như với chính con mình thông qua việc mời bạn tới nhà, rủ các con đi chơi riêng, xem phim với nhau ngoài lớp học, hoặc rủ hai gia đình gặp gỡ, đi chơi với nhau. Bạn thân của con là một kênh liên lạc rất hữu ích.
3. Hẹn gặp riêng thầy cô chủ nhiệm hoặc thầy cô tư vấn. Cần đảm bảo rằng bạn chủ động tìm được số hoặc cách thức liên lạc với các thầy cô liên quan như thầy cô chủ nhiệm, chuyên viên tư vấn học đường. Hãy trao đổi với họ và đưa ra đánh giá của bạn liệu họ có đủ năng lực hay sự quan tâm không.
Có không ít trường hợp thầy cô, trường học cũng mắc sai lầm như chủ quan, che giấu thông tin, mắc bệnh thành tích, vô cảm… Là người có trách nhiệm bảo vệ con cao nhất và đến cùng, bạn nên tin tưởng những người có trách nhiệm, nhưng cũng cần có phán đoán của riêng mình.
4. Khi có tình huống nguy hiểm, không loại trừ trường hợp bạn buộc phải đặt máy ghi âm tùy theo hoàn cảnh cho phép. Hãy trao đổi với con nếu con sẵn sàng đối thoại. Bạn cần biết chính xác những gì xảy ra với con. Bạn cũng có thể cho con mang theo các thiết bị liên lạc khẩn cấp.
5. Hãy cho con tham gia các khóa tập huấn kỹ năng phòng chống bắt nạt học đường. Các kỹ năng đó có thể bao gồm võ tự vệ, cách thoát khỏi tình huống nguy hiểm, cách tìm kiếm sự trợ giúp.
Nạn nhân bị bắt nạt học đường, tìm đến cái chết từng được tái hiện trên phim ảnh (Ảnh chụp màn hình).
6. Dạy con nếu chẳng may bị đánh, con hãy la thật lớn và tìm cách chạy về phía đông người. Không được chạy về phía vắng người như nhà vệ sinh, góc cầu thang, góc tối, góc sân trường, trong lớp học…
Nếu cuộc chiến không quá chênh lệch và là 1 đối 1, kẻ bắt nạt không có vũ khí, trẻ cần tìm cách hết sức đánh trả. Kẻ bắt nạt sẽ phải nhượng bộ nếu gặp sự phản kháng mãnh liệt từ người bị bắt nạt. Đánh nhau không bao giờ là tốt, nhưng tự vệ là một quyền thiêng liêng.
7. Chuyển lớp, chuyển trường, dừng việc học khi cần thiết. Như đã nói ở trên, khi sự an toàn bị đe dọa thì việc học chỉ còn là thứ yếu. Lý tưởng là trường học phải đảm bảo an toàn cho mọi học sinh, nhưng nếu tình huống bất như ý xảy ra, cần sáng suốt chọn lấy sự an toàn cho con, đẩy việc học xuống thứ yếu.
8. Nếu con bị đe dọa, cô lập ở trường mà chưa giải quyết được, hãy cho con học online, học ở nhà và khiếu nại lên trường học.
Trường học, dù công hay tư cũng có nghĩa vụ phải đảm bảo an toàn cho học sinh. Nếu trường học không đảm bảo được điều này, hãy phàn nàn hoặc khởi kiện để buộc trường phải có trách nhiệm.
9. Dù trong ngày cha mẹ, con cái giận dỗi nhau điều gì, thì đến giờ đi ngủ cũng phải xóa sạch cảm xúc tiêu cực ấy. Vì là cha mẹ, bạn sẽ cần dẹp cái tôi xuống để trở thành một người bao dung vô điều kiện. Hãy ôm hôn con để nếu con thực sự tuyệt vọng trong các mối quan hệ khác ngoài xã hội, con luôn còn lại một đồng minh cuối cùng sẵn sàng bảo vệ mình vô điều kiện.
