Tổng thống bị lật đổ của Syria Bashar al-Assad và vợ Asma cùng các con đi bộ cạnh nhà thờ Hồi giáo Grand Umayyad ở Aleppo vào năm 2022 (Ảnh: AFP).
Báo Pháp Le Figaro đã công bố thông tin chi tiết mới về cuộc rút chạy của Tổng thống Syria Bashar al-Assad và con trai Hafez sang Nga.
Theo dữ liệu được công bố, ông Assad đã rời thủ đô Damascus của Syria vào đêm 7/12 qua một đường hầm bí mật nối dinh tổng thống với sân bay quân sự Mezzeh. Từ đó, họ được đưa đến căn cứ không quân Khmeimim của Nga ở Latakia và sau đó được đưa đến Nga.
Nguồn tin của Le Figaro tiết lộ, đường hầm này được xây dựng vào đầu cuộc xung đột ở Syria như một phần của cơ sở hạ tầng bí mật nhằm đảm bảo an toàn cho nguyên thủ quốc gia.
Tuy nhiên, cuộc rút chạy của Tổng thống Assad hoàn toàn bất ngờ ngay cả với những người thân cận nhất của ông. Có thông tin cho biết cả em trai ông là Maher al-Assad, chỉ huy Sư đoàn Thiết giáp số 4, cũng như các quan chức cấp cao khác đều không được thông báo trước về việc tổng thống sẽ rời khỏi đất nước.
Trang Al Majalla cũng dẫn nguồn thạo tin hé lộ hiếm hoi về những ngày cuối cùng của cựu Tổng thống Assad trước khi bị lật đổ.
Theo đó, khi lực lượng đối lập mở chiến dịch tấn công các thành phố lớn của Syria hôm 27/11, ông đang ở Moscow để chuẩn bị dự lễ nhận bằng tiến sĩ toán học của con trai.
Cuộc chiến ở Syria buộc ông Assad phải hủy kế hoạch dự lễ tốt nghiệp của con trai. Thay vào đó, ông ở trong phòng của mình tại khách sạn Four Seasons ở Moscow, theo dõi chặt chẽ thông tin cập nhật về bước tiến của phe đối lập.
Vào ngày 29/11, khi lực lượng đối lập chiếm được Aleppo, ông Assad lên máy bay từ Moscow trở về Damascus.
Khi lực lượng đối lập tiến về phía Nam Syria, một máy bay dân sự tại sân bay quân sự Mezzeh được cho là đã vận chuyển các thùng hàng ra khỏi đất nước. Vào ngày 7/12, một ngày trước khi Damascus thất thủ, văn phòng truyền thông của ông Assad đã chuẩn bị bài phát biểu để ông đọc tại dinh tổng thống.
Cùng ngày hôm đó, ông Assad trấn an các quan chức, bao gồm cả nhà ngoại giao hàng đầu rằng tình hình đã được kiểm soát và "sự hỗ trợ của Nga đang được thực hiện". Ông nói với các cố vấn của mình rằng ông sẽ có bài phát biểu vào ngày 8/12.
Tuy nhiên, vào tối 7/12, ông nhận được cuộc gọi từ các quan chức Nga khuyên ông nên rời Damascus để ngăn chặn đổ máu thêm và bảo vệ các lợi ích còn lại của Nga ở Syria.
Kế hoạch sắp xếp cho ông Assad từ bỏ chức vụ và rời khỏi đất nước mãi đến đêm 7/12, sáng 8/12 mới hoàn tất.
Theo Al Majalla, cựu Tổng thống Syria đã rời khỏi Damascus đến căn cứ không quân Khmeimim của Nga ở phía Tây Syria trước khi tới Moscow.
Sáng ngày 8/12, ông Assad bay khỏi Syria và chỉ mang theo hai người là Bộ trưởng Các vấn đề của tổng thống Mansour Azzam và tướng Mohsen Mohammed, người đứng đầu đơn vị bảo vệ ông. Trong khi đó, vợ và các con của ông đã ở nước ngoài.
Trước khi rời đi, ông Assad đã liên hệ với Thủ tướng Iraq Mohammed Shia al-Sudani và Tổng thống UAE Sheikh Mohammed bin Zayed. Ông được cho là đã tìm kiếm sự hỗ trợ quân sự từ lực lượng dân quân do Iran hậu thuẫn ở Iraq và sự hỗ trợ tài chính của UAE.
Sau khi Damascus thất thủ hôm 8/12, giới chức Nga xác nhận ông Assad đã từ chức và rời khỏi đất nước. Các thông báo sau này mới xác nhận ông và gia đình đã được cấp quy chế tị nạn ở Nga.
Đến ngày 16/12, ông Assad mới phá vỡ im lặng, cho biết ông đã được sơ tán tới Nga từ căn cứ Khmeimim vào ngày 8/12. Ông cho biết, do "không còn phương án rời đi khả thi", Moscow đã yêu cầu tổ chức một cuộc sơ tán khẩn cấp đưa ông đến Nga.
