3 hộ dân xin không nhận nhà tái định cư
Khi đặt bút viết đơn xin không nhận nhà tái định cư, chị Nguyễn Thị Sành (24 tuổi, ở thôn Làng Nủ, xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai) bày tỏ "còn nhiều hoàn cảnh khó khăn hơn, xin nhường lại cho họ".
Trong đơn, chị Sành viết "không nhận nhà tái định cư vì hộ gia đình đều đã chết hết trong vụ sạt lở đất, lũ quét hồi tháng 9", dòng nội dung nêu lý do khiến nhiều người nghẹn ngào.
Sành là người con duy nhất của vợ chồng ông Nguyễn Văn Trần. Năm 2017, chị lập gia đình, chuyển đến nhà chồng sinh sống. Một năm sau, vợ chồng Sành về thôn Làng Nủ xây căn nhà cấp 4 cạnh nhà bố mẹ đẻ. Hàng ngày, cặp đôi đi làm thuê, nhờ bố mẹ sang chăm sóc hai đứa con nhỏ (một trai, một gái).
Ngày thảm họa dội xuống thôn Làng Nủ, chồng đi làm, chị đưa con gái 3 tuổi đến bệnh viện thăm khám. Ở nhà chỉ còn ông Trần cùng vợ và đứa cháu ngoại. Sành không ngờ, khi ôm con gái trở về, mọi sự sống trong thôn gần như bị xóa sổ.
Khu tái định cư Làng Nủ (Ảnh: Hoàng Đức).
Theo quy định, vợ chồng ông Trần và vợ chồng Sành đều đăng ký hộ khẩu tại thôn Làng Nủ, nên mỗi vợ chồng sẽ được cấp một căn nhà tái định cư. Vợ chồng Sành đã nhận một căn nhà tái định cư, còn phần của bố mẹ do đều đã qua đời nên chị xin nhường lại cho hoàn cảnh khác.
Theo phong tục tập quán của người Tày, con gái đi lấy chồng không được đưa bát hương bố mẹ về nhà chồng thờ cúng. Chị cảm thấy được an ủi khi chính quyền địa phương xây dựng Nhà bia tưởng niệm cho những nạn nhân thiệt mạng trong trận lũ quét.
"Từ nay, bố mẹ và con trai tôi đã có nơi nhang khói, bà con có chỗ tưởng nhớ người thân", người phụ nữ tâm sự.
Ông Hoàng Văn Diệp, Trưởng thôn Làng Nủ, cho biết ngoài hộ của ông Nguyễn Văn Trần, còn hai hộ dân khác đủ điều kiện nhận nhà cũng đã viết đơn xin không nhận nhà tái định cư.
Theo ông Diệp, 3 chủ hộ là các ông Nguyễn Văn Trần, Nguyễn Văn Sử và Nguyễn Văn Dóng đều đã qua đời. Đồng thời, các con, anh, em của 3 người này đều đã nhận nhà tái định cư, nên họ làm đơn xin không nhận nhà nữa để nhường cho các trường hợp khó khăn hơn.
Mỗi căn nhà sàn kiên cố rộng 96m2 theo kiến trúc người Tày (Ảnh: Tô Sa).
"Những lá đơn thể hiện nghĩa cử sống cao đẹp"
Là một trong ba người có đơn xin không nhận nhà, anh Nguyễn Xuân Dương (27 tuổi, em trai ông Nguyễn Văn Dóng) cho biết đã mất 6 người thân trong vụ sạt lở, lũ quét.
Một ngày trước thảm họa thiên tai, Dương đưa bố mắc ung thư là ông Nguyễn Văn Dựa (63 tuổi) xuống Bệnh viện Đa khoa tỉnh Yên Bái truyền hóa chất nên thoát nạn.
Ông Dựa phát hiện mắc ung thư phổi từ giữa năm 2023. Do hoàn cảnh gia đình khó khăn, ông chỉ cầm cự bằng thuốc Nam. Từ tháng 8, sức khỏe của ông chuyển biến xấu, gia đình vay mượn để chạy chữa.
"Biết tin gia đình gặp nạn, bố nằng nặc đòi về, nhưng đến Bảo Hà thì mưa to, đường bị sạt lở không đi được nữa. Sức khỏe bố quá yếu, chúng tôi phải ở lại 2 ngày", anh nói.
Điện thoại hết pin, khu vực lại mất điện, mất sóng nên Dương không thể liên lạc với người thân. Người dân trong thôn nghĩ 2 bố con anh đã mất tích.
Sau khi trở về, anh đã báo cáo UBND xã Phúc Khánh và nhờ chính quyền địa phương giúp đỡ tìm kiếm các thành viên còn lại trong gia đình.
"Do đã có gia đình và ra ở riêng, lại được cấp căn nhà tái định cư khác, tôi sẽ thờ tự người thân tại nhà mình", anh Dương nói.
Người thứ ba là chị Sầm Thị Nhiên (26 tuổi, con dâu ông Nguyễn Văn Sử). Những ngày trong tâm điểm vụ sạt lở, chị như người vô hồn, từng bước chân nặng trĩu tìm kiếm người thân.
"Cả gia đình bố chồng đã qua đời trong trận lũ quét vừa qua, chúng tôi cũng xin không nhận nhà tái định cư", chị cho hay.
Trưởng thôn Làng Nủ nói những lá đơn xin không nhận nhà tái định cư của ba hộ dân trên đã thể hiện nghĩa cử sống cao đẹp, lan tỏa tinh thần, lối sống tích cực.
Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng đã tới thăm hỏi, động viên bà con tại khu tái thiết thôn Làng Nủ (Ảnh: Ngọc Lâm).
Trước đó, ngày 15/12, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng cùng UBND tỉnh Lào Cai tổ chức bàn giao 40 căn nhà tái định cư cho người dân thôn Làng Nủ. Công trình do Binh đoàn 12, Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn, phụ trách xây dựng.
Một tháng trước, người dân đã bốc thăm lấy nhà để đảm bảo công bằng, minh bạch. Khu tái định cư Làng Nủ được khởi công xây dựng ngày 21/9, nằm trên đồi cao rộng 10 ha, gồm 40 nhà sàn dân sinh, nhà sinh hoạt cộng đồng rộng 300m2; một điểm trường rộng 200m2 gồm hai lớp tiểu học và hai lớp mẫu giáo, đầy đủ hệ thống viễn thông, điện nước.
Đường dẫn vào Làng Nủ được đổ bê tông. Mỗi căn nhà sàn kiên cố rộng 96m2 theo kiến trúc người Tày, công trình phụ trợ, vườn trồng rau bên hông hoặc phía sau, khuôn viên trồng hoa trước lối vào.
Đến nay, 33 căn nhà đã có người dân vào ở, 7 căn nhà chưa được bàn giao. Trong đó có 3 hộ dân tình nguyện viết đơn đề nghị không nhận nhà tái định cư, 4 hộ còn lại chưa đủ tiêu chuẩn.
Theo thống kê ban đầu, 4 hộ gia đình này được đưa vào danh sách nhận nhà tái định cư Làng Nủ. Tuy nhiên, đến nay khi đối chiếu với hướng dẫn của UBND tỉnh Lào Cai thực hiện chính sách hỗ trợ gia đình bị thiệt hại về nhà do ảnh hưởng của bão số 3, các hộ này không mất nhà, nằm ngoài phạm vi sạt lở.
"Đối với 7 căn nhà chưa được bàn giao, trước mắt chính quyền địa phương sẽ tiếp quản.
Sau đó, chúng tôi sẽ xin ý kiến của tỉnh, huyện bố trí nhà cho các gia đình chính sách, người có công với cách mạng hoặc các hộ gia đình bị ảnh hưởng thiên tai, lũ lụt không thể tiếp tục sinh sống ở nơi ở cũ, phải bố trí tái định cư", Trưởng thôn Hoàng Trọng Diệp cho hay.
Làng Nủ nằm dưới chân núi Voi - đỉnh cao nhất 1.033 m thuộc hệ thống núi chạy dài từ Lào Cai sang Yên Bái. Ngôi làng người Tày có 167 hộ dân với 760 nhân khẩu định cư lâu đời trong thung lũng, canh tác một năm hai vụ lúa, trồng ngô, sắn.
Thảm họa lũ quét rạng sáng 10/9 khiến 33 hộ dân bị vùi lấp, 40 gia đình bị ảnh hưởng, 60 người chết, 7 người hiện mất tích.
