Chị Phạm Thị Phượng, 38 tuổi, ở thị trấn Hồ Xá, huyện Vĩnh Linh thức dậy sớm hơn mọi ngày, sửa soạn lễ vật rồi đến Nghĩa trang liệt sĩ huyện Vĩnh Linh đón các đoàn cựu chiến binh đến viếng các anh hùng liệt sĩ. Chị chuẩn bị lễ cúng tươm tất gồm hương, hoa quả, vòng hoa, loa đài phục vụ đoàn dâng hương. Khi khách đến, chị hướng dẫn thắp hương tại lễ đài và các phần mộ.
Tiễn đoàn xong, tranh thủ ăn sáng vội, chị lại tiếp tục đón khách. Chị Phượng cho biết, gần ngày thương binh liệt sĩ 27/7, thân nhân, cựu chiến binh khắp nơi đến thăm viếng. Chị phải đến nghĩa trang sớm hơn thường nhật và tối muộn mới về nhà. Công việc quản trang tại nghĩa trang chị đang đảm nhận là nơi yên nghỉ của hơn 5.600 liệt sĩ. Chị Phượng nói:
“Công việc của em ở đây là bảo vệ rồi chăm sóc, hương khói cho các phần mộ liệt sĩ, phục vụ cho các đoàn thể, nhân dân, rồi các thân nhân ở trong tỉnh và ngoài tỉnh đến thăm viếng, rồi trả lời đơn thư tìm mộ liệt sĩ, rồi hướng dẫn cho gia đình thân nhân các thủ tục nếu như gia đình thân nhân có nguyện vọng đưa thân nhân của mình về quê”.
Sau năm 1983, mẹ của chị Phượng là bà Trần Thị Nguyệt xuất ngũ trở về địa phương, làm việc tại nghĩa trang này. Bà Nguyệt lập gia đình, sinh được 2 người con gái. Khi chị Phượng chưa tròn 2 tuổi thì cha mẹ chia tay. Mẹ chị một mình nuôi 2 con nhỏ, khó khăn đủ bề. Bà đem chị theo đến nghĩa trang, vừa tiện chăm con, vừa dọn dẹp, coi sóc nghĩa trang. Tuổi thơ theo mẹ ra nghĩa trang, phụ mẹ quét dọn lá, nhặt cỏ, trên phần mộ các liệt sĩ, công việc như thấm sâu vào chị Phượng, thành một thói quen.
Cách đây 13 năm, bà Trần Thị Nguyệt nghỉ hưu, chị Phượng cũng vừa tốt nghiệp trung cấp hành chính văn thư và làm đơn xin vào làm công việc thay mẹ. Thời điểm này, nghĩa trang chỉ có hai quản trang. Từ lúc nghỉ hưu, thấy công việc nhiều, bà Nguyệt tình nguyện làm quản trang không lương cùng con gái. Bà vẫn muốn góp chút sức và hướng dẫn thêm cho con trong công việc.
Chị Phượng tâm sự, thanh xuân của mẹ đã gắn trọn với nơi này, chị cũng chỉ mong mình có thật nhiều sức khỏe, làm tròn trọng trách được giao, để hương hồn anh hùng liệt sĩ luôn thấy ấm áp. Năm 2018, một đồng nghiệp nghỉ hưu, chuyển sang làm bảo vệ hợp đồng tại nghĩa trang nên chỉ còn chị Phượng là quản trang, quán xuyến tất cả. Cách đây 2 năm, chị có thêm đồng nghiệp.
Anh Hoàng Công Thịnh, quản trang tại nghĩa trang Vĩnh Linh cho biết, mẹ con chị Phượng là nguồn động viên để anh tiếp bước trong công tác chăm sóc các phần mộ liệt sĩ tại đây.
“Mặc dù đã về hưu nhưng mà mẹ chị Phượng vẫn ở lại nghĩa trang huyện Vĩnh Linh để tiếp tục công tác chăm sóc các phần mộ của của liệt sĩ. Hai mẹ con chị Phượng luôn luôn làm việc một cách tận tâm, tận tụy, hết mình với công việc để chăm sóc tốt nhất cho các anh hùng liệt sĩ tại nghĩa trang”- Anh Thịnh cảm kích nói.
Một số thân nhân nhiều lần đến viếng mộ liệt sĩ, thường ghé nơi ăn nghỉ của quản trang rửa nhờ hoa quả, mượn dĩa và mâm đựng lễ vật. Có thân nhân ở xa, nhờ chị Phượng đặt lễ trước để có nhiều thời gian hơn thăm viếng mộ liệt sĩ. Mỗi lần có người đến thăm viếng mộ, chị Phượng hướng dẫn cặn kẽ, chỉ tận nơi ngôi mộ, hoặc dò danh sách giúp tìm kiếm mộ liệt sĩ.
Nghĩa trang liệt sĩ rất rộng, nhiều mộ liệt sĩ nhưng luôn sạch sẽ, ngăn nắp là nhờ sự cần mẫn, chu toàn của hai mẹ con chị Phượng.
“Cô Phượng phụ trách cả khu vực nghĩa trang liệt sĩ của huyện gần 6 hecta, với 6 nghìn mộ liệt sĩ, là làm việc rất tích cực, rất cá trách nhiệm đối với công việc, làm hết việc chứ không phải làm hết giờ. Khách quan mà đánh giá đây là một con người của công việc nhiệt tình, năng nỗ và đầy trách nhiệm được lãnh đạo huyện tỉnh thăm viếng nghĩa trang rất bằng lòng với việc làm của đồng chí Phượng”- Ông Nguyễn Ái Tân, Trưởng phòng Lao động, Thương binh và Xã hội huyện Vĩnh Linh cho hay.
Ước nguyện của mẹ con chị Phượng là làm thế nào nghĩa trang không chỉ ấm cúng, sạch đẹp mà còn trở thành như một không gian xanh mát, đầy cây xanh, hoa thắm. Tháng 7, những dòng người từ khắp nơi về thắp hương ở nghĩa trang liệt sĩ Vĩnh Linh cho thân nhân của mình và các anh hùng liệt sĩ cảm thấy ấm lòng hơn khi có những quản trang như thế.
