Cách "tổ chức" chuyến bay giải cứu của cựu Đại sứ Việt Nam tại Malaysia

Trong kết luận điều tra vụ "chuyến bay giải cứu", Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đề nghị truy tố 4 cán bộ tại Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia, một trong số đó là ông Trần Việt Thái, nguyên Đại sứ.

Theo Bộ Công an, ngày 31/3/2022, Cơ quan An ninh điều tra nhận Phiếu chuyển Nguồn tin về tội phạm số 52/PC-01 ngày 28/2/2022 của Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra (Bộ Công an) về việc chuyển Đơn tố cáo của ông Quách Văn Mừng (quốc tịch Việt Nam, cư trú tại Malaysia).

Nội dung đơn tố cáo nêu, trong quá trình tổ chức các chuyến bay đưa những người mãn hạn tù tại Malaysia hồi hương, các cán bộ Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia đã thu tiền trái quy định của họ, khi những người này đang ở trong các "trại chờ" của Malaysia.

Sau khi vào cuộc điều tra, Cơ quan An ninh điều tra xác định, ông Thái với vai trò là Đại sứ đặc mệnh toàn quyền của Việt Nam tại Malaysia, là người chỉ đạo, chịu trách nhiệm chính trong việc tổ chức các chuyến bay giải cứu đưa công dân Việt Nam hồi hương, trong đại dịch Covid-19.

Từ tháng 5/2020 đến tháng 1/2022, ĐSQ Việt Nam tại Malaysia đã tổ chức 21 chuyến bay giải cứu, trong đó có 8 chuyến bay đưa 1.891 người đã chấp hành xong án phạt tù tại 19 "trại chờ" về nước, cách ly tại các cơ sở tập trung của quân đội.

Với 8 chuyến bay trên, ông Thái phân công Nguyễn Hoàng Linh và Nguyễn Lê Ngọc Anh (cùng là Bí thư thứ 2 tại ĐSQ) chịu trách nhiệm tổ chức chuyến bay, đi khảo sát các "trại chờ", xây dựng kế hoạch, phương án, đề xuất kinh phí, mức thu, chi.

Đặc biệt, Ngọc Anh còn được chỉ đạo kết nối chủ ghe, chủ tàu, chủ lao động, người nhà của người mãn hạn tù để yêu cầu nộp chi phí đưa người về nước.

Hoàn thành khảo sát, Ngọc Anh, Hoàng Linh và Đặng Minh Phương (kế toán) thảo luận, thống nhất báo cáo, đề xuất người đứng đầu Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia thu 20,3 triệu đồng/người mãn hạn tù; 29,94 triệu đồng/người không có hộ chiếu; 30-35 triệu đồng/người ở đảo xa cần mua vé máy bay về thủ đô Malaysia.

Sau đó, 4/8 chuyến bay được tổ chức thì Đặng Minh Phương về nước. Ông Thái liền chỉ đạo Ngọc Anh tiếp tục phụ trách quản lý thu, chi 4 chuyến bay còn lại. Cơ quan điều tra xác định, tổng số tiền mà 4 bị can đã thu của người thân hoặc chủ lao động những người mãn hạn tù là 44,6 tỷ đồng.

Số tiền trên, các bị can khai chỉ sử dụng 33 tỷ đồng là chi phí cho 8 chuyến bay. Còn lại 11,6 tỷ đồng, ông Thái khai dùng 1,15 tỷ đồng để thanh toán chi phí hỏa táng cho những người mãn hạn tù bị chết vì Covid-19, 5,45 tỷ đồng chia cho các bị can và cán bộ, nhân viên ĐSQ. Tuy nhiên, cơ quan điều tra xác định việc hỏa táng diễn ra trước khi thực hiện các chuyến bay giải cứu, nên lời khai này không được chấp nhận.

Với 5,45 tỷ đồng, ông Thái cho biết, bản thân ông nhận 580 triệu đồng; Ngọc Anh, Hoàng Linh và Minh Phương hưởng lần lượt 480 triệu đồng và 220 triệu đồng. Còn 5 tỷ đồng bàn giao cho thủ quỹ quản lý tại ĐSQ.

Ngày 28/3, thủ quỹ tại ĐSQ Việt Nam tại Malaysia đã nộp lại toàn bộ số tiền trên. Ngoài ra, cơ quan điều tra thu giữ 750 triệu đồng của Ngọc Anh; ông Thái, Hoàng Linh và Minh Phương đã tự nguyện nộp lại số tiền hưởng lại bất chính. Riêng ông Thái còn tự ứng tiền, nộp 5 tỷ đồng để khắc phục hậu quả. Tuy nhiên sau đó, ông Thái đề nghị được trả lại số tiền trên.

Kết luận điều tra của Bộ Công an nêu, các bị can tại ĐSQ Việt Nam tại Malaysia đã thu tiền của công dân qua tài khoản cá nhân, không thông qua tài khoản của ĐSQ và tài khoản quỹ Bảo hộ công dân theo quy định; không công khai các khoản thu, chi với công dân đã nộp tiền cho ĐSQ; thu, nộp, quản lý tiền lệ phí cấp hộ chiếu trái quy định; thu tiền cao hơn chi phí thực tế, sau đó sử dụng một phần để chia nhau, hưởng lợi bất chính. Hành vi của 4 bị can đã gây thiệt hại 11,6 tỷ đồng.

Khi chuyển hồ sơ sang VKSND, Bộ Công an đề nghị truy tố 4 bị can tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.