Thông tin được nêu trong Kế hoạch thực hiện Quyết định số 1261/2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án "Hiện đại hóa ngành Khí tượng Thủy văn đến năm 2025 và thời kỳ 2026-2030" vừa được Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Lê Công Thành ký ban hành.
Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Công Thành (Ảnh: Dũng Nguyễn).
Theo kế hoạch, phát triển công nghệ thông tin khí tượng thủy văn bao gồm: Hạ tầng số, dữ liệu số và nền tảng số; đảm bảo duy trì hoạt động ổn định, thông suốt của hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin và an toàn thông tin.
Bộ TN&MT đặt mục tiêu đầu tư mở rộng các trạm thông tin vệ tinh mặt đất, thiết bị thông tin lưu động; vận hành hiệu quả hệ thống cảnh báo đa thiên tai, kết hợp với hệ thống cơ sở hạ tầng thông tin quốc gia.
Hiện đại hóa công nghệ quan trắc khí tượng thủy văn đến năm 2030, tăng thêm số trạm tự động trên toàn mạng lưới. Nghiên cứu bước đầu áp dụng công nghệ quan trắc bằng vệ tinh, camera, trí tuệ nhân tạo; tăng dày mật độ ra-đa thời tiết cho các khu vực trên đất liền, biên giới, các đảo và quần đảo thuộc chủ quyền Việt Nam.
Đặc biệt, Bộ sẽ đầu tư, hiện đại hóa hệ thống quan trắc, theo dõi, giám sát thiên tai chuyên dùng, nhất là đối với mưa, bão, lũ, lũ quét, ngập lụt, sạt lở đất, sạt lở bờ sông, bờ biển.
Về dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn, Bộ TN&MT nhấn mạnh "dự báo đủ độ tin cậy quỹ đạo và cường độ áp thấp nhiệt đới trước 2-3 ngày, tăng thời hạn cảnh báo quỹ đạo và cường độ bão trước 3-5 ngày".
Dự báo, cảnh báo lũ đủ độ tin cậy đối với các hệ thống sông lớn ở Bắc Bộ trước 2-3 ngày, ở Trung Bộ trước 1-2 ngày, ở Nam Bộ trước 10 ngày.
Tăng chất lượng dự báo định lượng mưa lớn trước 2-3 ngày lên thêm 5-10% so với năm 2020; cảnh báo đủ độ tin cậy lũ quét, sạt lở đất trước 6 giờ. Thời hạn dự báo thời tiết được tăng lên đến 10 ngày, cảnh báo xu thế diễn biến một số hiện tượng khí tượng thủy văn nguy hiểm đến 1 tháng, cảnh báo hiện tượng ENSO tác động đến Việt Nam, hạn hán, xâm nhập mặn từ 3 tháng đến 1 năm.
Bộ TN&MT yêu cầu tăng chất lượng dự báo định lượng mưa lớn trước 2-3 ngày lên thêm 5-10% so với năm 2020; cảnh báo đủ độ tin cậy lũ quét, sạt lở đất trước 6 giờ (Ảnh: Duy Hoàng).
Bộ TN&MT nhấn mạnh việc phải nâng chất lượng dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn dẫn đầu các nước trong khu vực ASEAN. Từng bước nghiên cứu, làm chủ công nghệ phương tiện đo, thám sát bằng phương tiện bay, vệ tinh khí tượng, mô hình tính toán toàn cầu về khí tượng, mô hình thủy văn, hải văn hiện đại.
Tổng cục Khí tượng Thủy văn được giao là đơn vị đầu mối triển khai kế hoạch bảo đảm tiến độ, mục tiêu, hiệu quả; tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện, báo cáo Bộ trưởng Bộ TN&MT, Thủ tướng Chính phủ theo quy định.
Vụ Kế hoạch - Tài chính được giao phối hợp với Tổng cục Khí tượng Thủy văn và các đơn vị liên quan xem xét, thẩm định, bố trí kinh phí cho các dự án, nhiệm vụ theo kế hoạch đã được phê duyệt.
