Binh sĩ Israel phát hiện một cửa hầm của Hamas ở khu vực biên giới Gaza (Ảnh: Reuters).
Ý thức được sức mạnh của quân đội Israel, trong nhiều năm, lực lượng Hamas đã xây dựng một mạng lưới đường hầm dày đặc gần như một thành phố dưới lòng đất ở Dải Gaza.
Quân đội Hamas sử dụng những đường hầm này làm kho chứa vũ khí, hầm trú ẩn, trung tâm chỉ huy và huyết mạch vận chuyển vũ khí bí mật, bao gồm cả bệ phóng tên lửa.
Một số nhánh thuộc mạng lưới này dẫn thẳng từ Dải Gaza đến khu vực biên giới Israel, khiến người người dân miền Nam Israel sống trong tình trạng lo sợ vì các cuộc đột kích có thể diễn ra bất cứ lúc nào.
Hầu hết các đường hầm rộng 1m và cao khoảng 2,5m, đảm bảo một người đàn ông trưởng thành có thể dễ dàng đi lại.
Hệ thống đường hầm dày đặc và rộng đến mức lực lượng Israel gọi chúng là hệ thống tàu điện ngầm, tạo điều kiện cho lực lượng Hamas kết nối với nhau và di chuyển an toàn mà không bị phát hiện.
Bên trong một đường hầm của Hamas (Ảnh: Reuters).
Theo thông tin từ Washington Post, năm 2007, lực lượng Hamas đã xây dựng hơn 1.300 đường hầm với chi phí khoảng 1,25 tỷ USD. Nguồn vốn và vật liệu thi công được cho là lấy các công trình công cộng khác khác ở Dải Gaza mà chính phủ Israel chuyển tới hàng tháng. Kể từ tháng 1/2014, khoảng 4.680 xe tải chở 181 nghìn tấn sỏi, sắt, xi măng, gỗ và các vật tư khác đã đi qua Kerem Shalom để vào Gaza.
Phía Israel cho biết hầu hết các giao điểm giữa mạng lưới đường hầm nằm giữa trường học, nhà thờ Hồi giáo, bệnh viện và các tòa nhà dân sự khác của người Palestine. Điều này nhằm tránh bị Israel phát hiện.
Hamas đã xây dựng 3 loại đường hầm khác nhau ở Gaza.
Eado Hecht, một nhà phân tích quốc phòng Israel chuyên về lĩnh vực chiến tranh ngầm, chỉ ra rằng có những đường hầm chuyên phục vụ việc buôn lậu giữa Gaza và Ai Cập. Ngoài ra, có các đường hầm phòng thủ sâu bên trong Gaza được sử dụng làm trung tâm chỉ huy và kho chứa vũ khí. Cuối cùng là những đường hầm chuyên dùng cho các cuộc tấn công xuyên biên giới vào Israel.
Khi những thông tin đầu tiên về mạng lưới đường hầm này xuất hiện, các nhà lãnh đạo Hamas gọi chúng là "sự đổi mới" và nhấn mạnh rằng chúng "chủ yếu mang tính phòng thủ".
Trên thực tế, lực lượng Hamas nhiều lần sử dụng đặc trưng bí mật và khó bị phát hiện của hệ thống này nhằm mục đích tấn công.
Israel tìm cách phá mê cung đường hầm của Hamas
Việc phát hiện và phá hủy đường hầm của Hamas là một thách thức không hề nhỏ đối với Israel (Ảnh: AFP).
Theo Al Jazeera, trong cuộc giao tranh đang diễn ra, quân đội Israel cũng tìm cách phá hủy hệ thống đường hầm của Hamas ở Gaza bằng bom phá boongke để ngăn chặn hoạt động của lực lượng này.
Loại bom này được găm sâu vào mặt đất trước khi phát nổ và có thể phá hủy những mục tiêu kiên cố dưới lòng đất.
Đây không phải lần đầu tiên Israel nhắm vào mạng lưới đường hầm ở Gaza. Hồi tháng 5/2021, Israel cho biết, 54 máy bay chiến đấu của họ đã tham gia vào một chiến dịch tấn công hệ thống đường hầm được coi là "mê cung" giúp các thành viên Hamas di chuyển an toàn và tránh bị do thám.
Thời điểm đó, người phát ngôn quân đội Israel Jonathan Conricus nói với Washington Post rằng mạng lưới đường hầm là "xương sống" cho các hoạt động của Hamas. Năm 2018, Israel cũng đã phá hủy một đường hầm ở Dải Gaza.
Tuy nhiên, nhìn chung, quân đội Israel gặp khó khăn trong việc phòng thủ vì buộc phải có thông tin tình báo chính xác, cực kỳ khó khăn hoặc phải đột nhập vào từng ngôi nhà ở Dải Gaza.
Phá dỡ được một nhánh đường hầm không có nghĩa là Israel có thể phá hủy được toàn bộ hệ thống, chưa kể việc lực lượng Hamas sẽ ngay lập tức có thể đào một nhánh hầm khác thay thế. Vì vậy, việc phá hủy một mạng lưới chằng chịt như vậy cần nhiều thời gian và vô cùng phức tạp.
Một cựu quan chức Israel giải thích, cứ một đường hầm bị phá hủy, một đường hầm khác lại mọc ra. Hơn nữa không có gì đảm bảo rằng Israel đã phát hiện và vô hiệu hóa tất cả đường hầm của Israel.
