Bán vàng trực tiếp cho dân liệu có đạt kỳ vọng?
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sẽ thực hiện bán vàng trực tiếp cho 4 ngân hàng Vietcombank, BIDV, VietinBank và Agribank vào thứ Hai tới (tức ngày 3/6/2024). Theo đó, NHNN sẽ bán vàng với mức giá được xác định căn cứ theo giá thế giới.
Phó Thống đốc NHNN Phạm Quang Dũng khẳng định, 4 ngân hàng thương mại nói trên sau khi mua vàng từ NHNN sẽ bán trực tiếp tới người dân nhằm mục đích thu hẹp chênh lệch giữa giá vàng ở trong nước với thế giới về mức phù hợp và bền vững.
Trước đó, để tăng cung bình ổn thị trường, NHNN đã thực hiện thầu vàng miếng SJC, bắt đầu từ ngày 22/4/2024. Sau 9 phiên đấu thầu, có 6 phiên thành công, với hơn 48.000 lượng vàng miếng được nhà điều hành tung ra thị trường. Có 3 phiên đấu thầu bị hủy do không đủ số lượng đơn vị tham gia dự thầu.
Mục đích của việc đấu thầu vàng miếng là nhằm tăng lượng cung vàng ra thị trường, từ đó dần bình ổn giá vàng trong nước, đồng thời kéo giảm khoảng cách giữa giá vàng Việt Nam và thế giới. Tuy nhiên, qua 9 phiên đấu thầu, giá vàng SJC vẫn tăng mạnh, chênh lệch giá vàng vẫn ở mức cao.
Chính vì thế, NHNN đã quyết định dừng đấu thầu bán vàng miếng và triển khai phương án bình ổn thay thế. Phát biểu trước Quốc hội chiều 29/5 vừa qua, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, quản lý và bình ổn thị trường vàng là một nhiệm vụ thách thức bởi giá vàng quốc tế vẫn liên tục biến động cao và phức tạp.
Kế thừa cách làm từ năm 2013, NHNN đã thực hiện đấu thầu nhằm tăng cung vàng ra thị trường để giá vàng giảm dần. qua 9 phiên đấu thầu, chênh lệch giá vàng giảm không được như kỳ vọng nên NHNN đã dừng đấu thầu, đánh giá lại tình hình, tìm ra nguyên nhân và xây dựng phương án mới. "Đặc biệt, cùng với đó sẽ thực hiện minh bạch các giao dịch vàng trên thị trường", Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh.
Lãnh đạo NHNN khẳng định, đã tổ chức đoàn liên ngành để thanh tra toàn diện về mọi mặt, từ hóa đơn chứng từ đến phòng chống rửa tiền liên quan đến giao dịch vàng, chống các hành vi đầu cơ, găm giá, đẩy giá.
Yếu tố bán ra mang tính quyết định
Phương án can thiệp mới của NHNN được chuyên gia đánh giá tích cực, có tính khả thi, hiệu quả hơn so với phương án đấu thầu vàng. Song, vẫn có một số vấn đề cần làm rõ.
NHNN cho biết, giá bán căn cứ theo giá thế giới, mà giá vàng quốc tế hiện niêm yết trên trang Kitco News ở mức 2.346,5 USD/oz (tương đương 71,62 triệu đồng/lượng), thấp hơn giá vàng SJC bán ra sáng 31/5 khoảng 17,18 triệu đồng/lượng.
Theo quan điểm của ông Huỳnh Trung Khánh - Phó Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam, cố vấn Hội đồng Vàng thế giới tại Việt Nam, việc NHNN thực hiện bán vàng trực tiếp cho 4 ngân hàng thương mại nhà nước cũng tương tự như đấu thầu vàng. Đây là biện pháp tích cực, nhưng kết quả thành công hay không còn phụ thuộc ở yếu tố giá bán ra.
“Chúng ta vẫn chưa biết chính xác NHNN bán cho nhóm Big4 với giá nào và các ngân hàng sẽ bán cho người dân với giá ra sao. Nếu NHNN nói giá bán căn cứ theo giá thế giới, mà hiện giá vàng quốc tế khoảng 72-73 triệu đồng/lượng thì giá bán ra mức 80 triệu đồng/lượng là hợp lý, chỉ chênh lệch 5-7 triệu đồng/lượng”, ông Khánh phân tích.
Phó Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam cho rằng, còn phụ thuộc vào số lượng vàng bán ra, nếu ít quá giá cũng khó giảm dù bán rẻ. Bán ra bao nhiêu, mua hết bấy nhiêu lại khan hàng, giá sẽ tăng trở lại. Do đó, cần bán ra ít nhất khoảng 3-4 tấn trong vòng 1 tháng mới có thể giảm về giá mong muốn.
Doanh nghiệp kinh doanh vàng đang bị thanh tra, không dại gì làm giá
Cũng theo ông Huỳnh Trùng Khánh, việc các ngân hàng Big4 trực tiếp bán vàng tới người dân sẽ không ảnh hưởng gì tới nhóm doanh nghiệp kinh doanh vàng bạc trang sức, bởi họ vẫn có lượng khách hàng riêng. Tuy nhiên, các doanh nghiệp sẽ phải điều chỉnh giá bán theo giá của các ngân hàng quốc doanh, bán giá cao hơn sẽ không có người mua.
"Tôi không nghĩ các doanh nghiệp kinh doanh vàng làm giá. Giá vàng trong nước giảm mạnh là do nhiều người đi bán vàng hơn mua, do tâm lý người tiêu dùng, tâm lý thị trường. Nhất là khi các doanh nghiệp đang bị thanh tra, họ không dại gì làm giá", ông Khánh nêu quan điểm.
Thời gian tới, khi có kết quả thanh tra sẽ biết rõ doanh nghiệp có làm giá hay không. Ngoài ra, khi NHNN bán vàng trực tiếp cho nhóm Big4, các ngân hàng này sử dụng hệ thống phân phối rộng khắp của mình để bán vàng lẻ, từ đó sẽ thấy được nhu cầu thực sự trên thị trường.
Tuy nhiên, ông Khánh lưu ý, ngân hàng bán vàng cũng chỉ là giải pháp can thiệp ngắn hạn. Còn dài hạn vẫn phải sửa đổi Nghị định 24, xem xét lại vấn đề độc quyền vàng miếng SJC có cần thiết nữa hay không. Cùng với đó, phải cho nhập khẩu vàng nguyên liệu.
