Bãi rác sức chứa 30 năm nhưng chỉ 10 năm đã quá tải

UBND tỉnh Ninh Bình vừa có văn bản giao các Sở: Tài Chính, Tài nguyên và Môi trường, Kế hoạch và Đầu tư, Xây dựng, UBND TP Tam Điệp về việc giải quyết khó khăn, vướng mắc của Nhà máy xử lý chất thải rắn Ninh Bình (đóng tại TP Tam Điệp).

UBND tỉnh Ninh Bình yêu cầu Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan hướng dẫn BQL dự án quản lý và xử lý chất thải rắn tỉnh Ninh Bình quyết toán dự án, bàn giao tài sản theo đúng quy định pháp luật. Đồng thời xem xét đề xuất hỗ trợ kinh phí hoạt động cho nhà máy để đảm bảo hoạt động ổn định.

Giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Sở Xây dựng, Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, UBND TP Tam Điệp và các đơn vị có liên quan nghiên cứu, tham mưu cho UBND tỉnh phương án ban hành giá xử lý chất thải rắn sinh hoạt phù hợp với hoạt động của Nhà máy xử lý chất thải rắn Ninh Bình, căn cứ tình hình thực tế xem xét đề nghị mở rộng hố chôn rác hoặc cải tạo hố rác cũ…

Theo báo cáo của UBND TP Tam Điệp, đến nay hố chôn lấp rác của Nhà máy xử lý chất thải rắn Ninh Bình đã gần đầy. Dự kiến đến cuối năm 2023, hố chôn lấp sẽ quá tải, không đảm bảo khả năng xử lý rác thải sinh hoạt cho các đơn vị trên địa bàn.

UBND TP Tam Điệp nêu rõ, bình quân mỗi năm Nhà máy xử lý chất thải rắn Ninh Bình thực hiện xử lý rác thải sinh hoạt của các đơn vị trên địa bàn tỉnh khoảng 125.000 tấn. Trong đó, xử lý theo hình thức phân loại sản xuất phân vi sinh 12.000 tấn; xử lý theo hình thức chôn lấp hợp vệ sinh 113.000 tấn.

"Lượng rác thải sinh hoạt của các huyện, thành phố, các đơn vị trên địa bàn tỉnh hàng năm tăng nhanh, phần lớn rác chưa được phân loại tại nguồn. Trong khi đó, việc xử lý rác thải theo hình thức phân loại sản xuất phân vi sinh của nhà máy chỉ thực hiện được một ca/ngày. Do vậy phần lớn rác thải sinh hoạt phải xử lý bằng hình thức chôn lấp", lãnh đạo UBND TP Tam Điệp cho hay.

Trước thực trạng hố chôn lấp rác của Nhà máy xử lý chất thải rắn Ninh Bình sẽ đầy vào cuối năm 2023, UBND TP Tam Điệp đã đề nghị UBND tỉnh Ninh Bình xem xét mở rộng thêm hố chôn rác hoặc cải tạo hố rác cũ; đẩy nhanh tiến độ triển khai đầu tư xây dựng nhà máy điện rác. Đồng thời sớm ban hành giá dịch vụ xử lý chất thải rắn phù hợp để nhà máy xử lý chất thải cân đối được thu chi.

Trao đổi với phóng viên Dân trí, ông Lã Phú Dũng - Giám đốc Nhà máy xử lý chất thải rắn Ninh Bình cho biết, bãi chôn lấp rác của nhà máy hiện đang tiếp nhận xử lý, chôn lấp rác cho 8/8 huyện, thành phố trong tỉnh với lượng rác thải đổ về đây mỗi ngày khoảng 400 tấn.

"Khi nhà máy mới đi vào hoạt động (năm 2014), lượng rác vận chuyển đến xử lý chỉ khoảng 150 tấn/ngày. Bãi chôn lấp rác thải của nhà máy dự kiến khoảng 30 năm mới có thể lấp đầy. Tuy nhiên, hiện nay lượng rác thải chưa được phân loại tại nguồn vận chuyển đến xử lý bằng phương pháp chôn lấp tăng cao. Khả năng tiếp nhận của khu chôn lấp có thể bị lấp đầy vào cuối năm nay", ông Dũng cho hay.

Cũng theo Giám đốc Nhà máy xử lý chất thải rắn Ninh Bình, hiện nay nhà máy đang áp dụng đơn giá 90.200 đồng/tấn rác thải. Đơn giá này là quá thấp, nhà máy không bù đắp được chi phí sản xuất, đặc biệt là xử lý rác bằng phương pháp sản xuất phân vi sinh. Do đó, mỗi năm nhà máy đang bị hụt cân đối tài chính hơn 2 tỷ đồng.

Ghi nhận của phóng viên Dân trí tại khu chôn lấp rác thải của Nhà máy xử lý chất thải rắn Ninh Bình, toàn bộ khu vực là thung lũng, được bao bọc bởi những núi đá vôi cao hơn 100m. Tại đây, bãi chứa rác khổng lồ với các hố chôn lấp rác thải thiết kế theo tiêu chuẩn của Hàn Quốc với sức chứa 350.000 tấn rác, rác thải chất cao như núi.

Ngay cạnh đó là khu chôn lấp rác cũ, được chôn lấp bằng hình thức tự nhiên, không được áp dụng các biện pháp kỹ thuật như gia cố lớp lót đáy và hệ thống thu gom nước rỉ rác nên vào mỗi đợt mưa lớn, nước rỉ rác theo nước mưa chảy ra khu vực dân cư lân cận gây nguy cơ ô nhiễm nguồn nước.

Sống ngay cạnh khu vực chôn lấp rác thải của Nhà máy xử lý chất thải rắn Ninh Bình, hộ ông Nguyễn Mạnh Đạt cho biết, ngày nắng mùi hôi thối của bãi rác bốc lên nồng nặc, khó chịu vô cùng. Cả ban ngày lẫn ban đêm mọi người sống gần đây đều phải bịt khẩu trang, kể cả trong lúc đi ngủ.

"Vào những ngày mưa to, nước từ bãi rác rỉ ra chảy tràn lan sang khu đất sản xuất nông nghiệp của gia đình tôi gây ô nhiễm nguồn nước nặng nề. Không chỉ đời sống bị ảnh hưởng mà sản xuất cũng thất bát vì bãi rác gây ô nhiễm", một hộ dân bức xúc nói.

Ông Lã Phú Dũng cho biết thêm, việc mở rộng thêm hố chôn lấp rác tại khu vực nhà máy là rất cần thiết. Đồng thời, tỉnh cũng cần đẩy nhanh tiến độ dự án xử lý, cải tạo, phục hồi môi trường bãi rác để hạn chế tối đa lượng nước rỉ rác ngấm vào trong đất gây ô nhiễm nguồn nước khu dân cư lân cận nhà máy. Đồng thời, sớm hỗ trợ kinh phí tái định cư hộ dân sống gần khu vực chôn lấp rác.