Đến Đà Bắc phải ăn… cá nướng sông Đà

“Dê núi đá, cá sông Đà”

Từ lâu trong dân gian, câu nói “dê núi đá, cá sông Đà" đã chứng minh, ở nơi con sông hùng vĩ và thơ mộng nhất nước chảy qua này, món đặc sản làm người đến khó nguôi quên chính là cá.

Trong hàng trăm loài cá nước ngọt như: trắm, lăng, nheo, chép, tầm... gần như lòng hồ sông Đà loài nào cũng có. Bốn loài cá: cá anh vũ, cá chiên, cá lăng, cá dầm xanh thường được gọi là cá tiến, nên nhiều người muốn ăn các loài này, nhất định phải đến sông Đà. Ngoài ra, ở đây còn có những loại cá không nơi nào có như thì có: cá bò vàng, cá ngần và chạch chấu.

Dòng Đà Giang dài hơn 900 km, chảy qua Hoà Bình 103 cây và đoạn đi qua Đà Bắc dài đến 70km. Vì thế, ở những bản làng dọc hai bờ sông, nguồn lợi thuỷ sản nuôi sống những người dân qua nhiều đời cũng là cá, và cá là một đặc sản của vùng đất.

Trong 11 sản phẩm được chứng nhận OCOP của Đà Bắc có tới 3 sản phẩm là cá, đó là cá lăng đen, cá trắm, cá ngạch. Nhiều sản phẩm liên quan đến cá vẫn đang được các hợp tác xã tiếp tục nghiên cứu để đưa ra thị trường, đảm bảo tiêu chuẩn OCOP trong những năm tới.

Cá ở đây sống trong môi trường tự nhiên, ăn phù du và sinh vật trôi theo dòng nước nên chắc thịt, thơm ngon và có vị ngọt, ít mỡ. Cá đặc biệt ngon vào mùa nước từ tháng 9-11 hàng năm.

Ngoài cá tươi bán cho du khách mang về chế biến, người ven sông Đà và người Đà Bắc còn có rất nhiều món ngon chế biến từ cá. Trong số đó, các món cá nướng hạt dổi thường hiếm khi nào thiếu trên mâm cơm của người Đà Bắc.

Nhưng cá nướng còn có một cách thưởng thức rất “chil” đối với du khách thập phương, đó là khi ngồi ăn tại chỗ ở 1 quán ven đường để thưởng thức hết vị thơm của tre nướng, lá chuối cuốn và vị thơm ngọt lịm của cá. Đặc biệt vào mùa đông, món ăn này trở thành một đặc sản mang phong vị rất riêng của miền sông núi này.

Thú ăn chơi rất thú… mùa đông

Khi tới Hòa Bình và Đà Bắc, khách du lịch dễ bị thu hút bởi hình ảnh những dãy cá nướng đỏ than, thơm nức mũi được người dân bày bán san sát nhau. Tất cả cá nướng đều làm từ cá tươi mới bắt từ sông nên thường rất ngọt thịt. Nhà nào cầu kỳ sẽ tẩm thêm các gia vị như gừng, sả, riêng, hành, hạt dổi. Cá sơ chế xong được gói trong lá chuối, nướng trên than đỏ.

Cá nướng xong, theo thói quen của người Mường (dân tộc chiếm tỷ lệ dân số cao ở Đà Bắc) sẽ được bày trên lá chuối hơ lửa để giữ được vị đặc trưng của thịt cá. Nếu khách mua về, người bán sẽ bọc gói cá cuốn lá chuối trong những lớp giấy bạc để giữ nhiệt.

Với khách ăn tại chỗ, món nước chấm muối ớt, hạt dổi thêm chút chanh chua, gói trong lá lốt làm mất vị tanh của cá, càng ăn càng ngọt thơm. Đáng nói, món cá nướng ăn tại chỗ chỉ khoảng vài chục ngàn đồng, đủ cho hai người ăn thoả thê.

Nhưng, món cá được nhiều người ưa thích là kẹp trong thanh tre, nướng trên than đỏ. Khi nướng, người làm phải luôn tay quạt than và lật cá, tránh bị cháy và ám khói, để giữ vị tự nhiên. Cũng vẫn là kẹp tre nướng còn có một cách nướng khác là sau khi sơ chế, cá được kẹp trong những thanh tre, để ráo nước sau đó phơi nắng cho se, rồi mới đem nướng vàng trên than hoa. Cách nướng này thường sẽ cho thành phẩm thịt chắc, da giòn, xém cạnh, mặn vừa đủ.

Mùa đông này, ngoài món ngô nướng, món cá nướng cũng là lựa chọn hàng đầu của khách du lịch đến Đà Bắc. Nhâm nhi chút rượu thóc, rượu ngô cùng với món cá nướng ven đường trong gió mùa, du khách có thể cùng chill với mùa đông xứ Bắc, hòa với gió núi sông Đà, để tận hưởng một dư vị khác của cuộc sống.

Châu Giang