Luật Quản lý thuế quy định người nộp thuế trực tiếp khai, trực tiếp nộp và trực tiếp chịu trách nhiệm trước pháp luật, doanh nghiệp (DN) có quyền phát hành hóa đơn để sử dụng cho hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Từ khi áp dụng hóa đơn điện tử theo Nghị định số 123/2020/NĐ-CP, cơ quan thuế đã có và lưu trữ dữ liệu hóa đơn điện tử mua vào, bán ra cùng các thông tin khác của người nộp thuế để xây dựng công cụ, ứng dụng phần mềm hỗ trợ phân loại, nhân diện người nộp thuế có rủi ro về thuế, hóa đơn, kịp thời đưa ra cảnh báo để có biện pháp quản lý thuế phù hợp.
Tuy nhiên, trong thời gian qua, một bộ phận người nộp thuế lợi dụng sự thông thoáng của thủ tục đã thành lập DN không để sản xuất kinh doanh, mà để thực hiện hành vi bán hóa đơn khống để thu lợi bất chính.
Một số DN có hoạt động sản xuất kinh doanh nhưng ý thức chấp hành pháp luật chưa cao đã tham gia hoạt động mua, sử dụng hóa đơn không hợp pháp để kê khai khấu trừ thuế giá trị gia tăng (GTGT) đầu vào, giảm số thuế GTGT phải nộp ngân sách nhà nước (NSNN), tăng số thuế GTGT được hoàn; sử dụng hóa đơn để hợp thức hóa cho hàng hóa trôi nổi, hợp thức hoá hàng buôn lậu, tham ô, lập khống chi phí phát sinh, làm giảm chi phí dẫn đến giảm thu nhập chịu thuế và thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp NSNN...
Với sự phối hợp chặt chẽ và thường xuyên giữa cơ quan thuế và các cơ quan chức năng khác, nhiều vụ việc mua bán hoá đơn đã được triệt phá. Qua đó giúp người nộp thuế nhận diện hành vi mua bán, sử dụng hóa đơn trái pháp luật và chế tài xử lý đối với từng hành vi để người nộp thuế biết và tránh tham gia vào các giao dịch mua bán hóa đơn; “cảnh tỉnh” các đối tượng đã và đang có ý định vi phạm pháp luật về hóa đơn.
Mới đây, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã hoàn tất kết luận điều tra, đề nghị truy tố với 38 bị can trong vụ án Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; In, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách Nhà nước xảy ra tại Công ty TNHH Thành An Hà Nội, Công ty TNHH thiết bị y tế Danh, Công ty TNHH thiết bị y tế Tràng Thi và các đơn vị liên quan. Tổng giá trị tiền hàng trước thuế là hơn 3.689 tỷ đồng, thuế giá trị gia tăng là hơn 75 tỷ đồng. Tổng số tiền hàng sau thuế là hơn 3.765 tỷ đồng, tổng chi phí mua hóa đơn là hơn 257 tỷ đồng. Các bị can có hành vi sử dụng hóa đơn khống để kê khai thuế khiến Nhà nước thất thoát hơn 743 tỷ đồng tiền thuế.
Nhằm tiếp tục ngăn chặn, phòng ngừa và tránh hậu quả, thiệt hại cho NSNN, cơ quan thuế đã và đang chủ động phối hợp với cơ quan điều tra hoặc chuyển hồ sơ xử lý theo quy định đối với người nộp thuế có hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp và sử dụng không hợp pháp hóa đơn.
Quốc Tuấn
