Vi phạm quyền riêng tư?
Thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn , đại biểu Điểu Huỳnh Sang (Bình Phước) cho biết, dự thảo luật quy định xe cơ giới, xe máy chuyên dùng tham gia giao thông phải có thiết bị giám sát hành trình, thiết bị thu thập dữ liệu hình ảnh người lái xe theo quy định.
Đại biểu bày tỏ thống nhất với quy định cơ sở dữ liệu thu được từ sẽ được trung tâm chỉ huy giao thông do cảnh sát giao thông quản lý, vận hành, khai thác.
Theo đại biểu, đến tháng 6, cả nước có trên 6 triệu ô tô và 73 triệu mô tô, đang lưu hành. Nếu như dự thảo Luật được thông qua, sẽ có đến hàng chục triệu xe máy phải gắn thiết bị giám sát hành trình, khó bảo đảm tính khả thi.
Đại biểu Điểu Huỳnh Sang (Ảnh: Quốc hội).
Đại biểu Điểu Huỳnh Sang cho biết nhiều quốc gia trên thế giới, người dân không cần lắp đặt giám sát hành trình để chứng minh sự trong sạch. Thay vào đó, cơ quan chức năng phải chứng minh chủ phương tiện có vi phạm thì mới được xử phạt.
Mặt khác, việc bắt buộc lắp thiết bị giám sát hành trình có thể vi phạm quyền riêng tư của công dân, liên quan đến tiêu chuẩn chất lượng của thiết bị, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn.
Quy định bắt buộc trên khó khả thi bởi số lượng xe máy là quá lớn, khó quản lý giám sát, trong khi thu nhập người dân còn thấp, đời sống người dân còn khó khăn, nhất là người ở vùng sâu, vùng xa, dân tộc thiểu số, biên giới...
"Việc mua được xe máy đã là khó khăn, giờ phải "cõng" thêm chi phí lắp giám sát hành trình cần xem xét lại. Trong khi, họ chỉ sử dụng phương tiện đi làm việc, đi nương, đi rẫy", đại biểu nhấn mạnh.
Theo đại biểu, với một số loại sản phẩm tích hợp phần mềm quản lý, truyền dữ liệu, lưu trữ đám mây, người dùng có thể phải trả thêm chi phí sử dụng hàng tháng.
Từ những phân tích trên, đại biểu Điểu Huỳnh Sang cho rằng quy định này chưa phù hợp với thực tế trong khi phạm vi tác động rộng.
Do đó đại biểu đề nghị ban soạn thảo chỉ quy định gắn thiết bị giám sát hành trình đối với xe kinh doanh vận tải như hiện hành và quy định cụ thể hơn về trung tâm tích hợp phân tích dữ liệu.
Đối với xe ô tô cá nhân và xe máy, đề nghị ban soạn thảo quy định theo hướng nên khuyến khích người dân lắp thiết bị giám sát hành trình. Cơ quan quản lý nhà nước nên tổ chức thí điểm và có lộ trình phù hợp để tránh gây hiệu ứng ngược.
Đối tượng áp dụng rộng
Đại biểu Huỳnh Thị Phúc (Bà Rịa - Vũng Tàu) cho rằng việc quy định về thiết bị giám sát hành trình là rất cần thiết.
Về quy định giám sát hành trình đối với phương tiện kinh doanh vận tải phải đảm bảo điều kiện có thiết bị giám sát hành trình, theo đại biểu là cần thiết để luật hóa quy định Nghị định số 15 về việc xe ô tô kinh doanh vận tải hành khách, xe kinh doanh vận tải hàng hóa và xe trung chuyển phải lắp thiết bị giám sát hành trình để giám sát các hành vi vi phạm của lái xe, hành vi vi phạm của hành khách và các vi phạm về giao thông vận tải đường bộ.
Đại biểu Huỳnh Thị Phúc (Ảnh: Quốc hội).
Bởi dữ liệu giám sát hành trình là dữ liệu rất quan trọng phải được chuyển về trung tâm giám sát của cơ quan chức năng theo thời gian phục vụ công tác bảo đảm an toàn trật tự giao thông, ngăn chặn, xử lý kịp thời hoặc đình chỉ ngay các hành vi nguy hiểm đến tính mạng của hành khách, người tham gia giao thông.
Tuy nhiên, theo đại biểu Phúc, đối tượng áp dụng trên còn khá rộng.
Về điều kiện tham gia giao thông quy định xe cơ giới, xe máy chuyên dùng phải có thiết bị giám sát hành trình, thiết bị thu thập dữ liệu hình ảnh của người lái xe..., đại biểu cho rằng như vậy có thể hiểu tất cả các loại xe đều phải gắn giám sát hành trình.
Đại biểu đề nghị cân nhắc tính phù hợp và thống nhất giữa luật này với luật khác theo hướng chỉ quy định giám sát hành chính với ô tô kinh doanh, hợp đồng vận tải, xe khách, xe ô tô kinh doanh vận tải hàng hóa.
