"Bạn là anh hùng của đất nước, giành những năm tháng tốt đẹp nhất của mình cho thời gian tại ngũ. Bạn mơ ước đánh bại cái ác, làm được nhiều điều để nước Mỹ vĩ đại trở lại", bình luận trong video nghi do Wagner sản xuất để tuyển dụng cựu binh Mỹ có đoạn. Video này được tài khoản Twitter Black Russian có trụ sở tại thủ đô London của Anh công bố ngày 30/1.
Người dẫn trong video nói thêm rằng các binh sĩ Mỹ trên thực tế vỡ mộng khi họ "hủy diệt các quốc gia, khiến thường dân thiệt mạng theo nguyện vọng của những người nghĩ rằng họ là thánh thần nơi trần gian, những kẻ quyết định xem ai sẽ sống và ai phải chết".
"Đó không phải nước Mỹ mà những người sáng lập mơ ước mà đã trở thành tâm điểm của cái ác hủy diệt toàn thế giới. Ngày nay, quốc gia duy nhất đang chống lại cái ác này là Nga. Nếu bạn là người yêu nước thật sự, vì tương lai của nước Mỹ vĩ đại, hãy gia nhập hàng ngũ của các chiến binh Nga và giúp sức đánh bại cái ác hoặc mọi thứ sẽ trở nên quá muộn", video có đoạn.
Truyền thông Mỹ cho biết video sử dụng hình ảnh trong quảng cáo tuyển quân năm 2012 của thủy quân lục chiến nước này, cảnh quay bạo loạn tại khuôn viên tòa nhà quốc hội Mỹ tháng 1/2021, các trích đoạn trong phim The Patriot năm 2011 và Terminator 2: Judgement Day năm 1991. Video cũng có hình ảnh của Yevgeny Prigozhin, lãnh đạo tập đoàn an ninh tư nhân Wagner của Nga, và huy hiệu của tổ chức này.
Các quan chức chính phủ Mỹ chưa đưa ra bình luận chi tiết về video nói trên. Trung tá thủy quân lục chiến Garron Garn, phát ngôn viên Lầu Năm Góc, nói cơ quan này "đã biết về video song chưa có bất cứ điều gì bổ sung để cung cấp vào thời điểm này".
Trung tá Garn đề nghị chuyển câu hỏi tới Bộ Ngoại giao Mỹ, cơ quan từng công bố lệnh trừng phạt nhằm vào tập đoàn Wagner và ông Prigozhin. Bộ Ngoại giao Mỹ và Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ chưa bình luận về thông tin.
Tập đoàn Wagner và giới chức Nga cũng chưa đưa ra bình luận.
Một số chuyên gia nhận định video giống sản phẩm truyền thông của Wagner, song tập đoàn Nga chưa đăng nó trên bất cứ trang web hoặc tài khoản mạng xã hội nào thuộc sở hữu hay có liên quan tới họ.
"Với việc ông Prigozhin từng tham gia các hoạt động trên mạng xã hội, tôi không loại trừ khả năng này", theo Sergey Sukhankin, chuyên gia tại tổ chức tư vấn Quỹ Jamestown có trụ sở tại thủ đô Wahington của Mỹ.
Jason Blazakis, chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Quốc tế Middlebury ở Monterey, Mỹ, tin rằng video có thể do Wagner hoặc đơn vị hợp tác với tập đoàn an ninh Nga sản xuất để nhằm vào các cựu binh Mỹ.
"Video có điểm tương tự với những sản phẩm mà tập đoàn này từng sản xuất nhắm vào người xem ở Mỹ. Đây là chiến thuật phổ biến của ông Prigozhin từ năm 2016", chuyên gia Blazakis nói.
Chuyên gia chính trị học Molly Dunigan tại công ty tư vấn RAND cho rằng Wagner có thể tuyển cựu binh Mỹ do "họ đang thiếu người". "Họ tuyển dụng rộng rãi ở Nga", chuyên gia Dunigan nói. "Họ tuyển dụng tù nhân ở Nga. Rốt cục họ sẽ thiếu nhân sự".
Bà Dunigan cho rằng có tới 50.000 nhà thầu quân sự Wagner, phương Tây coi là lính đánh thuê Nga, đang tham gia chiến dịch quân sự tại Ukraine. Chuyên gia này nhận định quy mô lực lượng tham chiến của Wagner hiện nay là lớn nhất. Trong quá khứ, đợt điều động lớn nhất của Wagner là tại Syria với khoảng 5.000 nhà thầu tham chiến cùng lúc.
Luật sư Adam Pearlman thuộc công ty luật quốc tế Lexpat Global Services cảnh báo bất cứ công dân Mỹ nào trở thành nhà thầu quân sự Wagner sẽ đối mặt "rủi ro pháp lý nghiêm trọng cho bản thân và gia đình", có thể bị phạt tới một triệu USD và 20 năm tù.
Ngoài ra, công dân Mỹ tham gia Wagner cũng có thể đối mặt nguy cơ bị kết tội "làm việc hoặc hỗ trợ cho một tổ chức khủng bố". Mức án cho hành vi này là 20 năm tù, thậm chí tới chung thân nếu "hành vi phạm tội" dẫn tới cái chết của người khác.
Chad Lennon, luật sư của công ty luật Tully Rinckey, cảnh báo các cựu binh Mỹ có thể mất quyền lợi cũng như quyền công dân khi gia nhập Wagner hoặc lực lượng nước ngoài. "Nếu một cựu binh hoặc một công dân hỗ trợ quân đội nước ngoài, họ có thể mất đi lợi ích được hưởng tại Mỹ", Lennon nói.
