Theo dõi toàn trình vụ Việt Á, nhiều người sẽ giật mình về chuyện nói và làm của ông Nguyễn Thanh Long. Ông nói quyết liệt, thể hiện sự trong sạch, vì dân trong việc chống dịch, chống tham nhũng, nhưng giữa nói và làm lại thể hiện bàn chất hoàn toàn trái ngược nhau.
Nói… rất hay
Hồi còn đương chức, ông Nguyễn Thanh Long thường nói rất hay về sự trung thực, phê phán hành vi tham nhũng.
Trả lời tại chất vấn kỳ họp thứ 2 ngày 10/11/2021, khi đại biểu Quốc hội nêu tình trạng hàng loạt cán bộ y tế vướng lao lý khi sai phạm trong đấu thầu và mua bán thuốc, ông Nguyễn Thanh Long cho rằng: “Đây là những vụ việc hết sức đau lòng. Mặc dù các quy định về đấu thầu đã có nhưng vẫn có vi phạm, tham ô, tham nhũng. Chúng tôi lên án, các cơ quan chức năng sẽ xử lý theo đúng pháp luật”.
Phát biểu tại hội nghị trực tuyến Chính phủ với các địa phương ngày 5/1/ 2022, ông còn khẳng định: “Những vi phạm, sai sót xảy ra vừa qua [trong ngành y tế] là rất nghiêm trọng, cần phải xử lý nghiêm minh”.
Tháng 1/2022, trong báo cáo gửi Quốc hội ông Long nói “Vi phạm của Công ty cổ phần công nghệ Việt Á là vi phạm pháp luật nghiêm trọng, đã được Chính phủ, Thủ tướng chỉ đạo Bộ Công an tiến hành điều tra và khởi tố các cá nhân vi phạm. Công ty cổ phần công nghệ Việt Á đã lợi dụng tình trạng dịch bệnh để trục lợi. Có cá nhân đã vi phạm các quy định trong tổ chức thực hiện mua sắm, đấu thầu và lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ”.
Phát biểu của ông mạnh mẽ, cương quyết. Không ai nghĩ ông có thể tư túi trong vụ này và ông không thể là người tiếp tay, là người đứng sau những sai phạm ấy.
Nhưng thực tế là...
Hãy xem ông Long đã có những hành động gì?
Kết luận điều tra cho thấy, ông Long biết kit test Covid-19 là sản phẩm thuộc sở hữu Nhà nước, biết Công ty Việt Á không đủ điều kiện để được cấp số đăng ký lưu hành cho kit test này. Nhưng khi Phan Quốc Việt đề nghị, ông Long vẫn chỉ đạo cấp dưới cấp số đăng ký sinh phẩm, tạo điều kiện để Công ty Việt Á được cấp số đăng ký lưu hành tạm thời kit test trái quy định. Khi kiểm tra giá hiệp thương, đoàn kiểm tra phát hiện Công ty Việt Á có sai phạm về nguyên vật liệu sản xuất, có thành viên đoàn kiểm tra đề nghị Bộ Y tế thu hồi số đăng ký của Công ty Việt Á, nhưng ông Long không chỉ đạo để sửa sai.
Khi Công ty Việt Á sản xuất thương mại, Phan Quốc Việt chỉ đạo nâng khống cơ cấu đơn giá. Kết quả điều tra cho thấy, giá thành sản xuất kit test xét nghiệm tối đa chỉ hơn 143.000 đồng/kit test, đã bao gồm 5% lợi nhuận và tất cả chi phí. Thế nhưng, Bộ Y tế vẫn hiệp thương, xác định giá là 470.000 đồng/kit test, tạo điều kiện để hợp thức hoá giá cả và giới thiệu cho các địa phương.
Cái xảo trá của phi vụ này chính là gợi ý giá trần. Không bắt buộc nhưng là bắt buộc. Chính ông Nguyễn Thanh Long giới thiệu Phan Quốc Việt và Công ty Việt Á với lãnh đạo một số địa phương, nhằm tạo điều kiện cho công ty này tiêu thụ kit test.
Khác với một số bị can khác trong các vụ án, họ không trực tiếp đòi hay gợi ý phải trả tiền cho những “đóng góp” của mình. Ở ông Nguyễn Thanh Long thì lại khác, ông đã thông qua thư ký của mình để “đòi”. Nói là gợi ý nhưng thực chất là “đòi quà”. Ông đã “đòi” nhiều lần thông qua thư ký của mình.
Trong quá trình Công ty Việt Á sản xuất, tiêu thụ kit test, ông Long đã thông qua thư ký Nguyễn Huỳnh để gợi ý, đề nghị và được Phan Quốc Việt đưa tổng số tiền 2,25 triệu USD (tương đương hơn 51,1 tỷ đồng). Tổng cộng, Việt có 4 lần chi tiền hối lộ ông Nguyễn Thanh Long. Trong đó, thông qua Nguyễn Huỳnh, ông Long nhận 2,2 triệu USD và nhận trực tiếp từ Phan Quốc Việt 50.000 USD.
Thường người trong sạch, ngay thẳng, nói và làm thường đi đôi với nhau, nhưng ở ông Long thì khác.
Lưới trời lồng lộng, dẫu thưa nhưng khó thoát. Dù nói có hay, có tài, dù có che giấu đến đâu nhưng không thể che giấu được nhân dân, các cơ quan bảo vệ pháp luật.
Nguyễn Đăng Tấn
