Vụ Việt Á là điển hình lợi ích nhóm

Sáng 8/1, tại phiên tòa xét xử vụ Việt Á, đại diện VKS trình bày quan điểm giải quyết vụ án và đề nghị mức án với 38 bị cáo.

Theo quan điểm luận tội của đại diện VKS, vụ án này là điển hình cho lợi ích nhóm, hành vi của các bị cáo đã xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan, tổ chức, làm một bộ phận cán bộ bị suy thoái đạo đức.

Trong khi Nhà nước đang phải gồng mình chống chọi với dịch bệnh Covid-19 thì một bộ phận doanh nghiệp đã câu kết với cán bộ Nhà nước thông đồng, thu lợi bất chính. Năm 2020, khi dịch Covid-19 bùng phát, Chính phủ giao Bộ KH&CN nghiên cứu, chế tạo sinh phẩm phòng chống dịch. Việc nghiên cứu kit test Covid-19 sau đó được giao cho Học viện Quân y chủ trì với kinh phí 18,9 tỷ đồng.

Chủ tịch Việt Á Phan Quốc Việt đã thông đồng với Trịnh Thanh Hùng (khi đó là Phó vụ trưởng Vụ KH&CN các ngành kinh tế - kỹ thuật, Bộ KH&CN) tác động đến người có liên quan để Công ty Việt Á được tham gia cùng Học viện Quân y. Bị cáo Chu Ngọc Anh, thời điểm đó là Bộ trưởng KH&CN đã ký quyết định đồng ý việc này.

Theo đại diện VKS, kết quả nghiên cứu Đề tài là tài sản Nhà nước, do bị cáo Chu Ngọc Anh đại diện sở hữu, nhưng ông Chu Ngọc Anh đã cùng cấp dưới là bị cáo Phạm Công Tạc (khi đó là Thứ trưởng Bộ KH&CN) để Công ty Việt Á mang đi đăng ký sở hữu.

Sau khi thực hiện những hành vi vi phạm pháp luật để có lợi cho Công ty Việt Á, bị cáo Chu Ngọc Anh nhận từ Phan Quốc Việt 200.000 USD; bị cáo Phạm Công Tạc nhận 50.000 USD và Trịnh Thanh Hùng nhận 350.000 USD.

Tiếp đó, Phan Quốc Việt dùng kết quả nghiên cứu cùng Học viện Quân y đi đăng ký tại Bộ Y tế, để Công ty Việt Á sản xuất thương mại và bán ra thị trường.

Bị cáo Nguyễn Văn Trịnh (cựu cán bộ Văn phòng Chính phủ) khi đó đã lợi dụng chức vụ, hướng dẫn Phan Quốc Việt soạn thảo các văn bản liên quan cấp phép, tác động đến người của Bộ Y tế để giúp Phan Quốc Việt và được Việt cảm ơn 200.000 USD.

Đại diện VKS cũng cho rằng, một số bị cáo khác ở Bộ Y tế có hành vi nhận hối lộ, làm sai quy định giúp Công ty Việt Á được phép sản xuất kit xét nghiệm để bán thương mại.

Liên quan đến hành vi vi phạm quy định về đấu thầu xảy ra khi Công ty Việt Á bán kit xét nghiệm với giá cao cho nhiều cơ quan trên địa bàn cả nước, theo đại diện VKS, thời điểm đó, Phan Quốc Việt cũng “cảm ơn” nhiều bị cáo là những người có chức vụ, quyền hạn.

Tổng cộng, có hơn 4,5 triệu kit xét nghiệm được Việt Á bán ra thị trường, gây thiệt hại 1.235 tỷ đồng, trong đó 402 tỷ đồng thuộc về Nhà nước.

Quan điểm luận tội của đại diện VKS cho rằng, Phan Quốc Việt đóng vai trò chủ mưu. Hành vi của bị cáo đã xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan tổ chức. Bị cáo có tình tiết tăng nặng là phạm tội 2 lần trở lên.

Tại tòa, bị cáo thành khẩn khai báo, nộp 200 triệu đồng và có đơn đề nghị được dùng tài sản bị phong tỏa để khắc phục hậu quả. Vì vậy, VKS đề nghị HĐXX xem xét giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo.

Đối với hành vi sai phạm của 2 cựu lãnh đạo Bộ KH&CN, đại diện VKS khẳng định, ông Chu Ngọc Anh là Bộ trưởng, đại diện chủ sở hữu Nhà nước về đề tài KH&CN đã cùng bị cáo Phạm Công Tạc thực hiện loạt sai phạm khi để Việt Á biến đề tài của Nhà nước thành tài sản của doanh nghiệp, không thực hiện đúng quy định của pháp luật và của luật KH&CN.

Hai cựu lãnh đạo Bộ KH&CN còn khen thưởng Công ty Việt Á, giúp doanh nghiệp này truyền thông, đánh bóng tên tuổi, tạo điều kiện cho Việt Á thực hiện những sai phạm tiếp theo. 2 bị cáo phạm tội với vai trò đồng phạm, gây ảnh hưởng xấu trong lĩnh vực KH&CN, khiến cho sản phẩm quốc gia bị chiếm dụng.

Vẫn theo đại diện VKS, bị cáo Chu Ngọc Anh đã thành khẩn khai nhận, nộp tiền khắc phục hậu quả, có nhiều thành tích trong công tác nên đề nghị HĐXX giảm nhẹ hình phạt.

Đối với bị cáo Phạm Công Tạc, dù bị cáo khai chỉ nhận của Phan Quốc Việt 100 triệu đồng, nhưng tài liệu hồ sơ vụ án cùng lời khai của những người liên quan cho thấy bị cáo đã nhận 50.000 USD từ Phan Quốc Việt. Quá trình công tác, bị cáo cũng có nhiều thách tích, nên VKS đề nghị HĐXX giảm nhẹ một phần hình phạt cho cựu Thứ trưởng.